پروژه هسته ای ایران بر سر دوراهی
آفتاب‌‌نیوز : 
محور اصلی مذاکرات این اجلاس، طرح روسیه مبنی بر غنی سازی اورانیوم ایران در خاک این کشور بود و موضوع دیگری مورد بحث قرار نگرفت، قرار شد تا دو ماه آینده که اجلاس بعدی تشکیل می شود ایران اقدامات خود را در مورد این طرح به عمل آورده و موضعش را مشخص کند.
باپایان اجلاس اخیر، اگرچه محافل و نشریات خبری داخلی ایران عمده تیترهای خود را به ایجاد آرامش در پرونده هسته ای ایران و حتی کم آوردن اروپا و عقب نشینی آمریکا و انگلیس اختصاص دادند، اما بعید است که بعد از تنش های شدید چند ساله اخیر بر سر پرونده هسته ای ایران، اینک آمریکا و اروپا در برابر ایران که مواضعش نسبت به گذشته تندتر شده و حتی برخلاف قطعنامه سابق آژانس،تاسیسات هسته ای اصفهان را نیز راه اندازی کرده است مواضع جدیدی اتخاذ کرده باشند، در کنار این معادله، پخش خبرهایی مبنی بر احتمال راه اندازی تاسیسات غنی سازی نظنز، بلافاصله پس از پایان کار اجلاس که خبرگزاری های خارجی به نقل از مواضع ایران اعلام کردند نشان می دهد که موضوع هسته ای ایران برخلاف ظاهر آرام اجلاس اخیر در مسیر عادی شدن قرار ندارد و به عبارت دیگر آتشی زیر خاکستر است.
با دقیق شدن بر روی طرح روسیه که محور بحث جلسات اخیر آژانس بوده است بهتر می توان در مورد سرنوشت پرونده هسته ای ایران تامل کرد.
محتوای طرح روسیه و پیامدهای آن چیست؟
روسیه در میان کشورهای طرف مذاکره ایران، قدرتمندترین کشوری است که در رابطه با برنامه های هسته ای تهران بیشترین امتیاز و بهره برداری را نصیب خود کرده است. لذا محروم کردن ایران از تکنولوژی هسته ای، ضرر بزرگی برای روسیه به شمار می رود. بنابراین تا وقتی که این ضرر هنگفت به نحوی جبران نشود روسیه حاضر به همکاری کامل با آمریکا علیه ایران نیست، در حالی که آمریکا در مسأله ایران برخلاف عراق و افغانستان نیازمند اجماع جهانی و به ویژه کسب رضایت روسیه برای همراهی با برنامه های ضد ایرانی است.
طرح روسیه که آمریکا هم با آن موافقت کرده دو جنبه دارد: یا ایران با آن موافقت می کند که در این صورت ادامه فعالیت های هسته ای ایران عملا متوقف می شود و ایران از این نظر تحت سلطه روسیه قرار می گیرد و این روسیه است که برای ایران تعیین می کند چه افراد و یا موادی را وارد خاک این کشور کند. غنی سازی را چگونه انجام دهد و چه موادی را و به چه اندازه خارج نماید، علاوه بر خدشه دار شدن غرور ملی ایرانیان و زیرسئوال رفتن استقلال کشور، روسیه می تواند در حاشیه غنی سازی اورانیوم در خاک این کشور موارد محدودکننده دیگری را در جهت نحوه واردات و صادرات مواد مورد نیاز غنی سازی وضع کند و از این طریق هزینه غنی سازی را برای ایران به شدت افزایش دهد. ضمن اینکه روسیه می تواند در هر زمان که بخواهد جلوی غنی سازی ایران را بگیرد و ایران را با ضررهای هنگفت و متوقف کردن برنامه هایش مواجه کند و یا از این اهرم جهت کسب امتیازات سیاسی و اقتصادی استفاده نماید.
بنابراین اگر ایران این پیشنهاد را بپذیرد از نظر سیاسی – اقتصادی و استراتژیک با مشکل حادی مواجه می شود که حتی می تواند منجر به تنش های داخلی نیز بشود ضمن اینکه هزینه های گزافی را بابت تکنولوژی که خودش از آن بهره مند است خواهد پرداخت، در حالی که روسیه به خواسته اصلی اش که کسب امتیازات اقتصادی فراوان از ایران است می رسد، در این میان آمریکا از یک سو به هدف خود یعنی کنترل کامل برنامه هسته ای ایران دست می یابد. و از سوی دیگر روسیه را در کنار خود به عنوان متحدی برای کنترل برنامه های ایران حفظ می کند.
و اما شق دیگر، نپذیرفتن این طرح از سوی ایران است،در این صورت چون طرح روسیه با شکست مواجه می شود ناچار به موضعگیری علیه ایران خواهد شد. روسیه پیش از پذیرش این طرح از سوی ایران، تهدید کرده است که اگر ایران بخواهد غنی سازی اورانیوم کند این کشور ناچار است در محافل بین المللی علیه ایران موضع بگیرد.
در این سیر ایران روسیه را به عنوان مهمترین کشور حامی از دست می دهد، زیرا میزان حمایت روسیه و چین از ایران که به عنوان دو کشور قدرتمند و صاحب حق وتو در شورای امنیت هستند به میزان بهره مندی سیاسی و اقتصادی آنها از رابطه با ایران بستگی دارد و لذا از آنجا که روسیه نقش مؤثر و نسبتا منحصر به فردی در فعالیت های هسته ای ایران دارد بنابراین از موقعیت استراتژیکی در این زمینه برخوردار است به این معنی که آمریکا باید امتیازات بیشتری به این کشور بپردازد تا بتواند مساعدت بیشتر مسکو در قضیه تهران بهره مند شود. اگر روسیه به آمریکا بپیوندد، راضی کردن چین با مشکلات زیادی همراه نخواهد بود. کما اینکه چین نشان داده که تاکنون به آمریکا بیش از گذشته نزدیک شده است.
با این توضیحات به نظر می رسد این بار توپ ایران در زمینه روسیه قرار گرفته و آمریکا و اروپا ترجیح داده اند نظاره گر جدال این دو کشور بر سر پروژه هسته ای ایران شوند، یا ایران تسلیم طرح روسیه می شود که در این صورت کشور از همه مزایای صنعت هسته ای داخلی محروم و کاملا تحت نظر روسیه قرار می گیرد که عواقب این روند از نظر داخلی کاملا به ضرر نظام جمهوری اسلامی خواهد بود و یا تسلیم نشده در برابر غرب می ایستد و حتی سایت نطنز را نیز راه اندازی می کند که در این صورت حلقه انزوای ایران کامل شده و ارجاع پرونده به شورای امنیت با اجماع بیشتری در شورای حکام عملی می شود. پس از این مرحله نیز کشورهای قدرتمند اروپا، آمریکا، روسیه و چین ناچار به تبعیت کامل از قطعنامه های ضد ایرانی شورای امنیت و همکاری کامل با آمریکا و اروپا در تحریم اقتصادی ایران می شوند.
آمریکا به دلیل شرایط ویژه ایران نمی خواهد خود به همراه چند متحد محدودش علیه ایران اقدام کند. اجماع جهانی بهترین شرایط را برای آمریکا جهت مقابله با نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم می کند.
محور اصلی مذاکرات این اجلاس، طرح روسیه مبنی بر غنی سازی اورانیوم ایران در خاک این کشور بود و موضوع دیگری مورد بحث قرار نگرفت، قرار شد تا دو ماه آینده که اجلاس بعدی تشکیل می شود ایران اقدامات خود را در مورد این طرح به عمل آورده و موضعش را مشخص کند. باپایان اجلاس اخیر، اگرچه محافل و نشریات خبری داخلی ایران عمده تیترهای خود را به ایجاد آرامش در پرونده هسته ای ایران و حتی کم آوردن اروپا و عقب نشینی آمریکا و انگلیس اختصاص دادند، اما بعید است که بعد از تنش های شدید چند ساله اخیر بر سر پرونده هسته ای ایران، اینک آمریکا و اروپا در برابر ایران که مواضعش نسبت به گذشته تندتر شده و حتی برخلاف قطعنامه سابق آژانس،تاسیسات هسته ای اصفهان را نیز راه اندازی کرده است مواضع جدیدی اتخاذ کرده باشند، در کنار این معادله، پخش خبرهایی مبنی بر احتمال راه اندازی تاسیسات غنی سازی نظنز، بلافاصله پس از پایان کار اجلاس که خبرگزاری های خارجی به نقل از مواضع ایران اعلام کردند نشان می دهد که موضوع هسته ای ایران برخلاف ظاهر آرام اجلاس اخیر در مسیر عادی شدن قرار ندارد و به عبارت دیگر آتشی زیر خاکستر است.
با دقیق شدن بر روی طرح روسیه که محور بحث جلسات اخیر آژانس بوده است بهتر می توان در مورد سرنوشت پرونده هسته ای ایران تامل کرد.
محتوای طرح روسیه و پیامدهای آن چیست؟
روسیه در میان کشورهای طرف مذاکره ایران، قدرتمندترین کشوری است که در رابطه با برنامه های هسته ای تهران بیشترین امتیاز و بهره برداری را نصیب خود کرده است. لذا محروم کردن ایران از تکنولوژی هسته ای، ضرر بزرگی برای روسیه به شمار می رود. بنابراین تا وقتی که این ضرر هنگفت به نحوی جبران نشود روسیه حاضر به همکاری کامل با آمریکا علیه ایران نیست، در حالی که آمریکا در مسأله ایران برخلاف عراق و افغانستان نیازمند اجماع جهانی و به ویژه کسب رضایت روسیه برای همراهی با برنامه های ضد ایرانی است.
طرح روسیه که آمریکا هم با آن موافقت کرده دو جنبه دارد: یا ایران با آن موافقت می کند که در این صورت ادامه فعالیت های هسته ای ایران عملا متوقف می شود و ایران از این نظر تحت سلطه روسیه قرار می گیرد و این روسیه است که برای ایران تعیین می کند چه افراد و یا موادی را وارد خاک این کشور کند. غنی سازی را چگونه انجام دهد و چه موادی را و به چه اندازه خارج نماید، علاوه بر خدشه دار شدن غرور ملی ایرانیان و زیرسئوال رفتن استقلال کشور، روسیه می تواند در حاشیه غنی سازی اورانیوم در خاک این کشور موارد محدودکننده دیگری را در جهت نحوه واردات و صادرات مواد مورد نیاز غنی سازی وضع کند و از این طریق هزینه غنی سازی را برای ایران به شدت افزایش دهد. ضمن اینکه روسیه می تواند در هر زمان که بخواهد جلوی غنی سازی ایران را بگیرد و ایران را با ضررهای هنگفت و متوقف کردن برنامه هایش مواجه کند و یا از این اهرم جهت کسب امتیازات سیاسی و اقتصادی استفاده نماید.
بنابراین اگر ایران این پیشنهاد را بپذیرد از نظر سیاسی – اقتصادی و استراتژیک با مشکل حادی مواجه می شود که حتی می تواند منجر به تنش های داخلی نیز بشود ضمن اینکه هزینه های گزافی را بابت تکنولوژی که خودش از آن بهره مند است خواهد پرداخت، در حالی که روسیه به خواسته اصلی اش که کسب امتیازات اقتصادی فراوان از ایران است می رسد، در این میان آمریکا از یک سو به هدف خود یعنی کنترل کامل برنامه هسته ای ایران دست می یابد. و از سوی دیگر روسیه را در کنار خود به عنوان متحدی برای کنترل برنامه های ایران حفظ می کند.
و اما شق دیگر، نپذیرفتن این طرح از سوی ایران است،در این صورت چون طرح روسیه با شکست مواجه می شود ناچار به موضعگیری علیه ایران خواهد شد. روسیه پیش از پذیرش این طرح از سوی ایران، تهدید کرده است که اگر ایران بخواهد غنی سازی اورانیوم کند این کشور ناچار است در محافل بین المللی علیه ایران موضع بگیرد.
در این سیر ایران روسیه را به عنوان مهمترین کشور حامی از دست می دهد، زیرا میزان حمایت روسیه و چین از ایران که به عنوان دو کشور قدرتمند و صاحب حق وتو در شورای امنیت هستند به میزان بهره مندی سیاسی و اقتصادی آنها از رابطه با ایران بستگی دارد و لذا از آنجا که روسیه نقش مؤثر و نسبتا منحصر به فردی در فعالیت های هسته ای ایران دارد بنابراین از موقعیت استراتژیکی در این زمینه برخوردار است به این معنی که آمریکا باید امتیازات بیشتری به این کشور بپردازد تا بتواند مساعدت بیشتر مسکو در قضیه تهران بهره مند شود. اگر روسیه به آمریکا بپیوندد، راضی کردن چین با مشکلات زیادی همراه نخواهد بود. کما اینکه چین نشان داده که تاکنون به آمریکا بیش از گذشته نزدیک شده است.
با این توضیحات به نظر می رسد این بار توپ ایران در زمینه روسیه قرار گرفته و آمریکا و اروپا ترجیح داده اند نظاره گر جدال این دو کشور بر سر پروژه هسته ای ایران شوند، یا ایران تسلیم طرح روسیه می شود که در این صورت کشور از همه مزایای صنعت هسته ای داخلی محروم و کاملا تحت نظر روسیه قرار می گیرد که عواقب این روند از نظر داخلی کاملا به ضرر نظام جمهوری اسلامی خواهد بود و یا تسلیم نشده در برابر غرب می ایستد و حتی سایت نطنز را نیز راه اندازی می کند که در این صورت حلقه انزوای ایران کامل شده و ارجاع پرونده به شورای امنیت با اجماع بیشتری در شورای حکام عملی می شود. پس از این مرحله نیز کشورهای قدرتمند اروپا، آمریکا، روسیه و چین ناچار به تبعیت کامل از قطعنامه های ضد ایرانی شورای امنیت و همکاری کامل با آمریکا و اروپا در تحریم اقتصادی ایران می شوند.
آمریکا به دلیل شرایط ویژه ایران نمی خواهد خود به همراه چند متحد محدودش علیه ایران اقدام کند. اجماع جهانی بهترین شرایط را برای آمریکا جهت مقابله با نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم می کند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید