بخش خصوصی ناجی صنعت هوایی ایران
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب:شرکت های هوایی ایران این روزها از هواپیماهایی استفاده مى‌كند كه به قول برخی مسوولان صنعت هوایی، «آهن‌پاره‌هايى قراضه» اند. اما علت چيست؟ آمريكا، سالها ایران را در زمینه هایی مانند صنعت هوایی تحریم كرده است.
همين تحريم باعث شد كه ايران از هواپيماهاى ساخت آمريكا یا شرکت های با سهام امریکایی محروم شود. حتى در مورد خريد هواپيماهاى «ايرباس» اروپايى، ايالات متحده اعمال نفوذ كرده. زیرا در صورتي كه بيش از ۱۰ درصد قطعات هواپيما آمريكايى باشند، اجازه آمريكا لازم است. اجازه ای که تاکنون کمتر شاهد آن بوده ایم.
با این وجود محمد خاتمى، رييس جمهور پيشين در سفر به پاريس، سفارش خريد ۴ فروند هواپيماى ايرباس و نيز برخى سفارش‌هاى ديگر را از سوى ايران مطرح كرد كه تاكنون آمريكا مانع از اجراى آن شده است.
به رغم مشكلات، ايران هنوز از چند فروند هواپيماى ايرباس برخوردار است، با اين تفاوت كه آنها را از تركيه و يا از كانال‌هاى خصوصى خريدارى كرده است و درست همين امر است كه موجب نگرانى است. نگرانى از این که ايران مجبور است هميشه هواپيماهاى «دست دوم» بخرد بدون آنکه از پشتیبانی فنی شرکت های اصلی تولید کننده برخوردار باشد.
بدین ترتیب، دغدعه ايرانيان اين است كه مدرن كردن سيستم هوانوردى همچنان به صورت یک رویا ی دست نيافتنى باقی بماند. عمر متوسط هواپيماهاى ايرانى در حال حاضر ۲۰ سال است. بسيارى اميد دارند كه بتوان هواپيماهايى را خريد كه لااقل پنج يا ده سال جديدترند، ولى با اين اوصاف تا تحقق اين اميد راه درازى باقى مانده است.
در اين ميان روسيه و اوكراين به مثابه «ناجيان دوران تنگدستى» وارد معامله با ایران شدند. حدود نيمى از هواپيماهاى متعلق به شركت های هواپيمايى هما و ايران اير از جمهورى‌هاى سابق شوروى خريدارى شد. ۱۲ فروند ديگر هم در فهرست خريد قرار دارند. با وجود اين حتى هواپيماهاى خريدارى شده از روسيه نيز مورد استقبال قرار نگرفت. مقامات هما در سال گذشته در مسكو سفارش ۵ فروند توپولوف را دادند و ۲۰ فروند ديگر از اين نوع را رزرو كردند. همين امر در فرانسه با انتقاد شديد روبرو شد. فرانسوى‌ها بر قديمى بودن اين هواپيماها تاكيد كردند و گفتند كه خود روسها هم برآنند تا هواپيماهاى فوق را با كمك كشورهاى غربى مدرن سازند.
با این حال هواپیمایی ملی ايران بی توجه به توصیه های بین المللی و از روی شرایط اجبار، به خريد هواپيماهاى كهنه ادامه مى‌دهد تا اگر مشکل هوایی ایران حل نمی شود، دست کم روسها در اين ميان بتوانند بخشی از مشکل مالی خود را حل کنند.
البته روسيه در اين بهره‌ورى تنها نيست و اوكراين هم از اوضاع جارى نصيب مى‌برد. قرار است در آينده هواپيماهاى اوكرايينى نوع «آنتونوف 140» به تعداد بیشتری در نزدیکی اصفهان ساخته شوند، ولى با نام جديد «ايران ـ ۱۴۰».
با وجود اين عنوان، هواپيما هر چه باشد در ماهيت قضيه تغييرى حاصل نمى‌شود، چون آنتونوف‌هاى ۱۴۰ فقط قادر به جابجايى ۵۲ مسافرند و با توجه به جمعيت ايران نمى‌توانند پاسخگوى نياز انبوه مسافران باشند. از اينها گذشته رخدادى ديگر در همان مراحل آغازين، اين پروژه را تحت تاثير قرار داد. در اواخر سال گذشته يك فروند آنتونوف ۱۴۰ در حالي كه حامل ۴۷ مقام رسمی و مهندس اوكرايينى بود، سقوط كرد. اين افراد قصد داشتند كه شعبه‌اى جديد از كارخانجات توليد كننده اين نوع هواپيما را راه‌اندازى كنند.
از انواع ديگر هواپيماهايى خريدارى شده توسط ايران مى‌توان ”فوكر“ اروپايى را نام برد كه باز هم به دليل كوچك بودن، تنها در پروازهاى داخلى مورد استفاده قرار مى‌گيرد. شركت هواپيمايى «ايران اير» براى پروازهاى خارجى‌اش به هواپيماهاى مسافربرى پيشرفته‌اى نياز دارد كه تاكنون امكان خريدارى آن به وجود نيامده است. به همین دلیل بخش مهمی از بازار پروازهای خارجی همچنان در اختیار ایرلاین های خارجی مطمئن تر ولی گران تر مانند هواپیمای امارات، بریتیش ایرویز، ترکیش ایرویز و ... قرار دارد.
كمبودهاى صنعت هوانوردى ایران در دو دهه گذشته ، خلاقيت برخى از سياستمداران را تقويت كرد و موجب شد كه آيت‌الله رفسنجانى، در دوران ریاست جمهوری خود با طرح خصوصى‌سازى بخشى از اين صنعت، زمينه‌ساز تاسيس شركت هواپيمايى «ماهان» شود. به رغم اینکه هواپيماهاى اين شركت نيز روسى‌اند، ولی از شرایط فنی مساعدتری برخوردارند.
برخی کارشناسان پيشنهاد مبتكرانه ای را مطرح کرده اند که بر اساس آن ، شركت‌هاى هواپيمايى خصوصى جديد مى‌توانند در كشورهايى مانند امارات متحده عربى تاسيس شوند تا امکان بیشتری برای خرید هواپیماهای جدید داشته باند .شاید بخش خصوصی بتواند از این طریق ، ناجی صنعت هوایی ایران شود.
آفتاب:شرکت های هوایی ایران این روزها از هواپیماهایی استفاده مى‌كند كه به قول برخی مسوولان صنعت هوایی، «آهن‌پاره‌هايى قراضه» اند. اما علت چيست؟ آمريكا، سالها ایران را در زمینه هایی مانند صنعت هوایی تحریم كرده است. همين تحريم باعث شد كه ايران از هواپيماهاى ساخت آمريكا یا شرکت های با سهام امریکایی محروم شود. حتى در مورد خريد هواپيماهاى «ايرباس» اروپايى، ايالات متحده اعمال نفوذ كرده. زیرا در صورتي كه بيش از ۱۰ درصد قطعات هواپيما آمريكايى باشند، اجازه آمريكا لازم است. اجازه ای که تاکنون کمتر شاهد آن بوده ایم.
با این وجود محمد خاتمى، رييس جمهور پيشين در سفر به پاريس، سفارش خريد ۴ فروند هواپيماى ايرباس و نيز برخى سفارش‌هاى ديگر را از سوى ايران مطرح كرد كه تاكنون آمريكا مانع از اجراى آن شده است.
به رغم مشكلات، ايران هنوز از چند فروند هواپيماى ايرباس برخوردار است، با اين تفاوت كه آنها را از تركيه و يا از كانال‌هاى خصوصى خريدارى كرده است و درست همين امر است كه موجب نگرانى است. نگرانى از این که ايران مجبور است هميشه هواپيماهاى «دست دوم» بخرد بدون آنکه از پشتیبانی فنی شرکت های اصلی تولید کننده برخوردار باشد.
بدین ترتیب، دغدعه ايرانيان اين است كه مدرن كردن سيستم هوانوردى همچنان به صورت یک رویا ی دست نيافتنى باقی بماند. عمر متوسط هواپيماهاى ايرانى در حال حاضر ۲۰ سال است. بسيارى اميد دارند كه بتوان هواپيماهايى را خريد كه لااقل پنج يا ده سال جديدترند، ولى با اين اوصاف تا تحقق اين اميد راه درازى باقى مانده است.
در اين ميان روسيه و اوكراين به مثابه «ناجيان دوران تنگدستى» وارد معامله با ایران شدند. حدود نيمى از هواپيماهاى متعلق به شركت های هواپيمايى هما و ايران اير از جمهورى‌هاى سابق شوروى خريدارى شد. ۱۲ فروند ديگر هم در فهرست خريد قرار دارند. با وجود اين حتى هواپيماهاى خريدارى شده از روسيه نيز مورد استقبال قرار نگرفت. مقامات هما در سال گذشته در مسكو سفارش ۵ فروند توپولوف را دادند و ۲۰ فروند ديگر از اين نوع را رزرو كردند. همين امر در فرانسه با انتقاد شديد روبرو شد. فرانسوى‌ها بر قديمى بودن اين هواپيماها تاكيد كردند و گفتند كه خود روسها هم برآنند تا هواپيماهاى فوق را با كمك كشورهاى غربى مدرن سازند.
با این حال هواپیمایی ملی ايران بی توجه به توصیه های بین المللی و از روی شرایط اجبار، به خريد هواپيماهاى كهنه ادامه مى‌دهد تا اگر مشکل هوایی ایران حل نمی شود، دست کم روسها در اين ميان بتوانند بخشی از مشکل مالی خود را حل کنند.
البته روسيه در اين بهره‌ورى تنها نيست و اوكراين هم از اوضاع جارى نصيب مى‌برد. قرار است در آينده هواپيماهاى اوكرايينى نوع «آنتونوف 140» به تعداد بیشتری در نزدیکی اصفهان ساخته شوند، ولى با نام جديد «ايران ـ ۱۴۰».
با وجود اين عنوان، هواپيما هر چه باشد در ماهيت قضيه تغييرى حاصل نمى‌شود، چون آنتونوف‌هاى ۱۴۰ فقط قادر به جابجايى ۵۲ مسافرند و با توجه به جمعيت ايران نمى‌توانند پاسخگوى نياز انبوه مسافران باشند. از اينها گذشته رخدادى ديگر در همان مراحل آغازين، اين پروژه را تحت تاثير قرار داد. در اواخر سال گذشته يك فروند آنتونوف ۱۴۰ در حالي كه حامل ۴۷ مقام رسمی و مهندس اوكرايينى بود، سقوط كرد. اين افراد قصد داشتند كه شعبه‌اى جديد از كارخانجات توليد كننده اين نوع هواپيما را راه‌اندازى كنند.
از انواع ديگر هواپيماهايى خريدارى شده توسط ايران مى‌توان ”فوكر“ اروپايى را نام برد كه باز هم به دليل كوچك بودن، تنها در پروازهاى داخلى مورد استفاده قرار مى‌گيرد. شركت هواپيمايى «ايران اير» براى پروازهاى خارجى‌اش به هواپيماهاى مسافربرى پيشرفته‌اى نياز دارد كه تاكنون امكان خريدارى آن به وجود نيامده است. به همین دلیل بخش مهمی از بازار پروازهای خارجی همچنان در اختیار ایرلاین های خارجی مطمئن تر ولی گران تر مانند هواپیمای امارات، بریتیش ایرویز، ترکیش ایرویز و ... قرار دارد.
كمبودهاى صنعت هوانوردى ایران در دو دهه گذشته ، خلاقيت برخى از سياستمداران را تقويت كرد و موجب شد كه آيت‌الله رفسنجانى، در دوران ریاست جمهوری خود با طرح خصوصى‌سازى بخشى از اين صنعت، زمينه‌ساز تاسيس شركت هواپيمايى «ماهان» شود. به رغم اینکه هواپيماهاى اين شركت نيز روسى‌اند، ولی از شرایط فنی مساعدتری برخوردارند.
برخی کارشناسان پيشنهاد مبتكرانه ای را مطرح کرده اند که بر اساس آن ، شركت‌هاى هواپيمايى خصوصى جديد مى‌توانند در كشورهايى مانند امارات متحده عربى تاسيس شوند تا امکان بیشتری برای خرید هواپیماهای جدید داشته باند .شاید بخش خصوصی بتواند از این طریق ، ناجی صنعت هوایی ایران شود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید