دستاورد‌های بزرگ بعدی بلاکچین چیست؟ چه چیزی را باید زیر نظر داشت

دوره پس از هاوینگ بیت کوین (halving) فرصت‌ها و چالش‌های جدیدی را به همراه دارد که آینده فناوری‌های غیرمتمرکز و تأثیر آن بر بازار‌های جهانی را شکل می‌دهد.

نظر کن آلابی، یکی از کارشناسان حوزه بلاکچین در خصوص شرایط اخیر

چند ماه پس از هر هاوینگ بیت‌کوین، توجه به بلاکچین افزایش می‌یابد و رویداد‌های اقتصادی مهمی رخ می‌دهد. کاهش عرضه و افزایش یا ثبات تقاضا معمولاً باعث رشد ارزش بازار می‌شود. این دوره‌ها نوآوری‌ها و پروژه‌های بلاکچینی را برجسته می‌کنند، اما تاکنون هیچ کاربردی از بلاکچین نتوانسته به‌طور کامل جایگزین فناوری‌های سنتی شود.

نقاط قوت بلاکچین، مانند عدم تغییرپذیری، شفافیت و حفظ حاکمیت دارایی کاربران، همچنان آن را جذاب می‌کند. این ویژگی‌ها در حوزه‌هایی مانند پرداخت‌های بدون مرز، DeFi، NFT، بازی‌ها، توکن‌های وفاداری، خیریه و کشت سود به کار گرفته شده‌اند. در دوره پیش رو، انتظار می‌رود کاربرد‌های جدیدی از بلاکچین معرفی شوند.

درس‌هایی از دوره‌های قبلی هاوینگ (Halving)

در ادامه اتفاقات و موارد پیش‌آمده پس از هر هاوینگ بیت کوین را بررسی می‌کنیم:

• دوره هاوینگ ۲۰۱۲

دوره پس از هاوینگ در سال ۲۰۱۲ پتانسیل سیستم‌های پرداخت بدون واسطه و بدون مرز ایجاد شدند. قبل از بیت کوین، پرداخت‌های واسطه‌ای و معاملات بین‌المللی کند و زمان‌بر بودند. انتقال‌های بین‌المللی روز‌ها طول می‌کشید و تسویه چک‌ها نیز به همین اندازه کند بود. بیت کوین سیستم پرداخت بی‌دردسر را ایجاد کرد. با این حال، مشکلات مقیاس‌پذیری و افزایش هزینه‌های تراکنش، این کاربرد را محدود کردند.

• دوره هاوینگ ۲۰۱۶

دوره ۲۰۱۶ با رونق ICO‌ها همراه بود که سرمایه‌گذاری را برای عموم مردم ممکن کرد. اما بسیاری از پروژه‌ها صرفاً بر اساس وایت‌پیپر معرفی شدند و به دلیل نبود حمایت و پاسخگویی، شکست خوردند. بیشتر ICO‌های آن زمان اکنون منسوخ شده‌اند و حتی بزرگ‌ترین آنها دیگر در بین ۱۰۰ پروژه برتر بلاکچین نیستند

• دوره هاوینگ ۲۰۲۰

در سال ۲۰۲۰، سه روند مهم طرح‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیر مثلی (NFT) و بازی‌های مبتنی بر کسب درآمد (P۲E) بر این فضا حاکم بود. پروژه‌های دیفای وعده‌های بازدهی چشمگیر گاهی بیش از ۱۰۰ درصد را می‌دادند، بدون اینکه هیچ فعالیت اقتصادی پشتیبانی داشته باشند. به‌طور مشابه، NFT‌ها قیمت‌های هنگفتی را تجربه کردند. هیاهوی متاورس نیز به دلیل عدم تحقق انتظارات از پذیرش انبوه، فروکش کرد. بازی‌های P۲E به اقتصاد توکنی وابسته بودند و زمانی که رشد بازار متوقف شد، این مدل‌ها آسیب دیدند.

• دوره هاوینگ ۲۰۲۴

پس از نصف شدن پاداش بیت‌کوین در ۲۰۲۴، تأیید ETF‌های آن در آمریکا، ارز‌های دیجیتال را به بازار‌های مالی سنتی وارد کرد. این تحول، همراه با نفوذ بلاکچین در فرآیند‌های دموکراتیک، احتمال تنظیم مقررات مناسب را افزایش داده است. آمریکا آماده پذیرش گسترده بلاکچین بوده و آینده این ادغام نامشخص، اما امیدوارکننده است. همچنین، کاربرد‌های جدید بلاکچین در حال بررسی هستند.

وضعیت کنونی دارایی‌های غیرمتمرکز در بلاکچین

محبوبیت توکنیزه کردن دارایی‌های واقعی و غیرمتمرکز کردن تأمین مالی آنها در حال افزایش است. دارایی‌های واقعی (RWAs) به مالکین دارایی این امکان را می‌دهند که به‌طور مستقیم از تأمین مالی مبتنی بر بلاکچین بهره‌مند شوند. این دارایی‌های واقی شامل املاک و مستغلات و تأمین مالی خانه، سهام، اوراق قرضه، اوراق خزانه، تأمین مالی کشاورزی، DePIN و DePUT هستند.

· هم‌افزایی بلاکچین و هوش مصنوعی

ترکیب هوش مصنوعی با بلاکچین به‌عنوان یک نیروی قدرتمند در حال ظهور است. مدیریت غیرمتمرکز مدل‌های هوش مصنوعی و پردازش امن داده‌ها راه‌حل‌های جدیدی را، به‌ویژه در زمینه حریم خصوصی ارائه می‌دهد. هوش مصنوعی می‌تواند در مدیریت داده‌های رمزنگاری‌شده، از راه‌حل‌هایی مانند ZK-SNARKs پیشی بگیرد، به‌طوری‌که تنها به مالک داده‌ها اجازه دهد آن را مشاهده کند یا به مقامات مجاز اجرای قانون تحت شرایط خاص، بر اساس قوانین بلاکچین، ارائه دهد.

• میکروتراکنش‌ها

سیستم‌های مالی سنتی به‌دلیل هزینه‌های بالای عملیاتی نمی‌توانند از میکروتراکنش‌ها پشتیبانی کنند. با مدل‌های تراکنش کم‌هزینه، بلاکچین‌ها به‌طور طبیعی برای پرداخت‌های میکرو، مناسب هستند.

• میم کوین‌ها و توکن‌های سلبریتی

میم کوین‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یافته‌اند و تقریباً ۱۰ عدد از آنها اکنون در بین ۱۰۰ توکن برتر از نظر ارزش بازار قرار دارند و تقریباً هیچ کاربرد واقعی ندارند. بلاکچین‌های کم‌هزینه و ابزار‌های کاربرپسند برای ایجاد توکن، این روند را افزایش داده است. میم کوین‌ها که توسط شخصیت‌های عمومی محبوب راه‌اندازی شده‌اند نیز در حال افزایش هستند، اما بیشتر آنها فاقد کاربرد هستند.

• استیبل کوین‌ها

استیبل کوین‌ها همچنان پل ارتباطی بین سیستم مالی سنتی و بلاکچین هستند. این استیبل کوین‌ها با تسلط بلاکچین‌های سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر در این دوره، به‌طور گسترده‌ای برای پرداخت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و سیستم‌های قدیمی مانند تسویه چک‌های کند و انتقال‌های بین‌المللی پرهزینه را به چالش می‌کشند. شفافیت قانونی می‌تواند پذیرش عمومی استیبل کوین‌ها را افزایش دهد.

همچنین بدانید: تکنولوژی بلاکچین و نقش آن در تضمین پایداری استیبل‌کوین‌ها

وضعیت موارد مختلف موجود در بلاکچین

تحقیقات Toronet عملکرد توکن‌ها را در دسته‌های مختلف از ژانویه تا مه ۲۰۲۴ پیگیری کرده و روند‌ها را تا دسامبر پیش‌بینی کرده است. یافته‌ها به شرح زیر است:

داده‌ها بر اساس نرخ رشد قیمت در ژانویه ۲۰۲۵ مرتب شده‌اند. منبع: تحقیقات Toronet، ژانویه ۲۰۲۵

میم‌کوین‌ها، توکن‌های هوش مصنوعی و RWA پیشتاز رشد اولیه بودند. همه دسته‌ها افزایش حجم را تجربه کردند که معمولاً هر چهار سال یک‌بار با افزایش علاقه به بلاکچین رخ می‌دهد. پروژه‌های DePIN رشد قابل‌توجهی نداشتند، اما برخی نوآوری‌ها ممکن است موفق شوند. همچنین، رشد پروژه‌های لایه دوم از لایه اول پیشی گرفته و بخش زیادی از رشد آنها را جذب کرده است. نتایج مربوط به ژانویه ۲۰۲۵ به‌صورت نمودار در زیر ارائه شده است.

نمودار میله‌ای از روند‌های رشد قیمت در ژانویه ۲۰۲۵. منبع: تحقیقات Toronet