آفتابنیوز : كانادا از هند خواست تا به بازرسان هستهاي اجازه بازديد از رآكتور ساخت كانادا در اين كشور را بدهد. به گفته كارشناسان هند مقدار قابل توجهي از پلوتونيوم براي ساخت تسليحات را از طريق اين رآكتور تهيه ميكند.
بنا بر گزارش رويترز دسترسي به مركز تحقيقاتي «سيروس» در شمال بمبئي، يكي از مسایلي است كه روند اجراي همكاري هستهاي آمريكا و هند كه قرارداد آن در 18 جولاي بسته شد، را كند ميكند. قرارداد 18 جولاي از سوی كنگره آمريكا و كارشناسان منع تكثير سلاحهاي هستهاي مورد انتقاد شديد قرار گرفته است. كارشناسان معتقدند رآكتور 40 مگاواتي هند ترديدهايي را در مورد اعتماد به هند برميانگيزاند.
كانادا در بيانيهاي اعلام كرد كه از مقامات هندي و آمريكايي خواسته است يك مركز شهري براي اين رآكتور در نظر بگيرند تا قابل بازرسي توسط بازرسان آژانس بينالمللي انرژي اتمي باشد.
آمريكا به اين علت كه آب سنگين مركز سيروس را تهيه كرده است، مستقيما در اين مسأله درگير شده است.
در این بيانيه آمده است: در قرارداد ما با هند در سال 1956 كه ما به موجب ان رآكتور سيروس را ساختيم، آمده است اين رآكتور و توليدات آن بايد فقط براي استفاده صلحآميز مورد استفاده قرار گيرد.
كانادا همكاري هستهاي خود با هند را در سال 1974 پس از آنكه هند از پلوتونيوم سيروس براي آزمايش هستهاي استفاده كرد، قطع كرد. هند در آن زمان اين آزمايش را صلحآميز خواند و آن را در سال 1988 تكرار كرد و اكنون نيز تصديق ميكند كه از توان تسليحات هستهاي بالايي برخوردار است.
دولت آمريكا با برشمردن سابقه درخشان هند در منع تكثير سلاحهاي هستهاي تغييرات اساسي در قانون آمريكا و مقررات بينالمللي را لازم ميداند تا همكاري هستهاي با هند كه پيش از اين ممنوع بود، ممكن شود.
«ديويد آلبرايت» بازرس سابق آژانس بينالمللي انرژي اتمي گفت: 25 درصد پلوتونيوم هند از طريق سيروس تأمين ميشود كه ميزان قابل توجهي است و مسأله را بااهميت ميكند.