گزارش كيهان ازآغاز دور تازه مذاكرات هسته اي

آفتاب‌‌نیوز :


اطلاعات دريافتي كيهان حاكي از آن است كه تيم مذاكره كننده هسته اي ايران كه اعضاي اصلي آن را جواد وعيدي، محمد سعيدي، علي اصغر سلطانيه، محمد نهاونديان و عبدالرضا رحماني فضلي تشكيل مي دهند، امروز عازم وين مي شود تا با نمايندگان 3 كشور اروپايي درباره «دستور كار» مذاكراتي كه بناست آغاز شود، گفت و گو كند. بنا بر اظهارات مقامات مرتبط با پرونده هسته اي كه باكيهان سخن گفته اند طرف ايراني جز درباره يك جدول زماني كاملاً روشن درباره چگونگي خروج تأسيسات غني سازي در نطنز (مشخصاً موضوع تزريق گاز) از تعليقي كه اكنون بيش از دو سال است بر آن تحميل شده (از اكتبر 2003 تاكنون)، هيچ موضوع ديگري را به عنوان دستور مذاكرات آتي نخواهد پذيرفت. ايران همانطور كه علي لاريجاني- دبير شوراي عالي امنيت ملي و مسئول پرونده هسته اي پيش از اين به صراحت اعلام كرده است موضوعاتي چون ساخت و مونتاژ قطعات ماشين هاي سانتريفيوژ، تحقيق و توسعه (RD)، فرآوري و تبديل را صددرصد خارج از شمول مذاكرات مي داند و اين حق را براي خود قائل است كه در هر زمان و به هر شكل كه صلاح بداند به اين فعاليت ها بپردازد. در مقابل ايران آمادگي خواهد داشت در چهارچوب مقررات آژانس بين المللي انرژي اتمي تضمين هايي درباره صلح آميز باقي ماندن فعاليت هايش در زمينه توليد سوخت هسته اي واگذار نمايد. از سوي ديگر طرف اروپايي اعلام كرده علاقمند است طرحي را كه ادعا مي شود روس ها تهيه كرده اند- اما در واقع دستپخت مشترك بلوك غرب به همراه روسيه است- با ايران به بحث بگذارد. وظيفه اصلي تيم با توجه به اين اختلافات ايراني كه به وين مي رود دقيقاً تمركز روي اين موضوع خواهد بود كه ببيند امكان توافق بر سر يك دستور كار با اروپا وجود دارد يا خير. دكتر علي آقا محمدي مشاور دبير شوراي عالي امنيت ملي در اين باره به كيهان مي گويد: «ديگر چيزي به نام توافقنامه پاريس وجود ندارد، اما همچنان بحث بر سر اين خواهد بود كه تضمين هايي عيني در مورد صلح آميز باقي ماندن فعاليت هايش ارائه كند و در مقابل تضمين هايي از اروپا در مورد همكاري هاي مختلف دريافت نمايد. بعلاوه بايد معلوم شود اين كار در چه زماني مي تواند صورت بگيرد.» آقا محمدي مي افزايد: «گمان مي كنم هر دو طرف اين ضرورت را احساس مي كنند كه اين موضوع بايد در قالب مذاكرات به سرانجام برسد و راه ديگري وجود ندارد. اما به دلايل مختلف اين امكان كه چالش هاي پيش بيني نشده بر سر راه مذاكرات ظهور كند، منتفي نيست.»
يك نگراني مهم در مورد مذاكرات آتي اين است كه اروپايي ها بخواهند همانطور كه پيش از اين در مورد مذاكرات در مورد توافقنامه پاريس عمل كردند، مذاكرات را بيش از حد كش داده و زمان آن را طولاني سازند. اروپايي ها لااقل چند دليل براي اين كار خواهند داشت: اول- اميد به اينكه با گذشت زمان از اهرم هاي قدرت منطقه اي و جهاني ايران كاسته شود، دوم- خريد زمان به منظور هماهنگي بيشتر با شركايشان خصوصاً آمريكا و كاستن از اختلافات و سوم- تداوم تعليق.
اطلاعات دريافتي كيهان نشان مي دهد هيئت ايراني نسبت به اين موضوع حساسيت فوق العاده نشان خواهد داد. علي آقا محمدي در همين زمينه عقيده دارد: «قاعدتاً موضوعات مورد بحث حداكثر بايد ظرف دو دور مذاكره به نتيجه برسد. ظرفيتي بيش از اين براي بحث وجود ندارد.» همچنين حسين انتظامي -سخنگوي شوراي عالي امنيت ملي- معتقد است : «تنها پس از پايان مذاكرات 21 دسامبر است كه مي توان درباره زمان معقول مذاكرات اظهار نظر كرد.» وي پارامترهاي مختلفي را در اين امر دخيل مي داند و اضافه مي كند: «اگر دو طرف بتوانند در اين دور از مذاكرات به توافقي بر سر دستور مذاكرات دست يابند، جلسه اي با حضور دبير شوراي عالي امنيت ملي و 3وزير اروپايي تشكيل خواهد شد و در آن جلسه روشن مي شود كه مسير آينده چگونه خواهد بود.» بعلاوه انتظامي هم تاكيد دارد دستور مذاكرات از ديد ايران فقط مي تواند چگونگي آغاز غني سازي در نطنز باشد.
كمي تاريخ
اروپايي ها نخستين بار در اكتبر 2003 وارد مذاكرات هسته اي با تهران شدند، توافقنامه سعدآباد امضا شد و ايران در ازاي تعهد اروپا براي عادي سازي پرونده اش در آژانس پذيرفت غني سازي در نطنز را معلق كند. اروپايي ها پس از اكتبر آشكارا تمايلي حتي جزئي به عمل به تعهداتشان از خود نشان ندادند. در فوريه 2004 دو طرف در بروكسل توافقنامه ديگري امضا كردند كه طي آن اروپا تعهد كرد در ازاي تعليق ساخت و مونتاژ قطعات پرونده ايران را در اجلاس ژوئن 2004 (خرداد 1383) ببندد. اجلاس ژوئن رسيد، اروپا به تعهدش عمل نكرد و ايران هم از ژوئيه ساخت و مونتاژ را از سر گرفت. چند ماه بعد در نوامبر 2004 (آبان 83) دوطرف در پاريس توافقنامه ديگري امضا كردند كه مضمون اصلي آن مبادله تضمين ميان ايران و اروپا براي دستيابي به يك توافق بر سر ترتيبات درازمدت بود. ايران بايد تضمين هايي عيني مي داد براي عدم انحراف و اروپا تضمين هاي قطعي در مورد گستره وسيعي از همكاري ها. ضمنا بر مبناي توافقنامه پاريس ايران تعليق كامل سيكل سوخت را در حين مذاكرات پذيرفت؛ مذاكراتي كه مي بايست «پيشرفت» مي كرد. 3ماه بعد، از ديد ايران مذاكرات به حد كافي انجام شده بود و چيزي جز «تصميم» باقي نمانده بود. اروپايي ها حتي با كمك آمريكا نتوانستند تضمين هاي به درد بخوري روي ميز بگذارند و ايران به اين موضوع پي برد كه نه تنها پيشرفتي در كار نيست بلكه اروپا هدفي جز كشتن زمان و تبديل عملي تعليق به توقف ندارد. ايران روز 3 فروردين 1384 طرحي به اروپا داد كه به نوعي جمع بندي مذاكرات 3ماهه محسوب مي شد و مقرر مي كرد ايران تنها در صورتي به مذاكرات ادامه خواهد داد كه در مرحله اول بتواند بلافاصله UCF اصفهان را از تعليق خارج سازد. اروپا طرح ايران را رد كرد و خود در اوت 2005 طرحي روي ميز گذاشت كه محتواي آن چيزي جز تكرار همان حرف هاي قبلي در مورد دريافت مشوق و قبول توقف نبود. ايران طرح اروپا را غيرقابل قبول و توهين آميز اعلام كرد و چند روز بعد كار در UCF را از سر گرفت. به دنبال شكست تعليق در UCF اروپايي ها اعلام كردند مذاكرات با ايران را متوقف و براي ارجاع پرونده به شوراي امنيت تلاش خواهند كرد. تلاش مشترك غرب و همراهي دنباله هاي داخلي آنها براي ترساندن ايران از خطري كه درواقع وجود نداشت نهايتا ناكام ماند. دولتي در ايران بر سر كار آمد كه هيچ تمايلي به معامله نداشت و علاوه بر آن برتري هاي ايران در عراق، افغانستان، بازار جهاني انرژي و... چنان برجسته بود كه نمي شد بر آن چشم بست. غربي ها پس از آنكه كاملا دريافتند اولا امكان ترساندن ايران وجود ندارد و ثانيا دست زدن به هر اقدام راديكال عليه تهران عين ديوانگي است. بالاخره پذيرفتند برخلاف همه ادعاهاي قبلي شان دوباره پاي ميز مذاكره بازگردند ولو اصفهان به تعليق بازنگشته باشد.
به اين ترتيب اعمال اقتدار ايران غرب را عقب راند. روندي كه اين مذاكرات فقط در صورتي كه بتواند بخشي از آن باشد، امكان تداوم خواهد يافت.
آقا زاده : پيشنهادهاي جديدي داريم
غلامرضا آقازاده رئيس سازمان انرژي اتمي ايران اعلام كرد: ايران در دور جديد مذاكرات پيشنهادهاي جديدي با خود خواهد داشت.
وي كه در حاشيه مراسم بزرگداشت شهيد تندگويان با خبرنگاران سخن مي گفت، افزود: ما نيز تلاش مي كنيم اعتماد جهاني را نسبت به فعاليت هاي هسته اي خود ارائه دهيم و تاكنون نيز پيشنهادات فراواني در اين رابطه مطرح شده كه عموما فراتر از پروتكل بوده است. آقازاده پيشنهاد رئيس جمهور مبني بر مشاركت بر پروژه نطنز را فراتر از تضمين هايي دانست كه در دنيا مرسوم است. وي در خاتمه اضافه كرد: ايران براي اثبات حسن نيت خود پيشنهاداتي را ارايه كرده و پيشنهادات ديگري را نيز مطرح مي كند.
ديپلمات هاي اروپايي: ايران به سمت غني سازي گام برمي دارد
خبرگزاري فرانسه از وين گزارش داد يك ديپلمات نزديك به منابع اطلاعاتي كه خواست بخاطر حساسيت موضوع نامش فاش نشود به اين خبرگزاري گفته است، شوراي امنيت ملي ايران در مقطع كنوني در انديشه از سرگيري غني سازي اورانيوم است.
اين گزارش حاكي است، ديپلمات ها اكنون دنبال پاسخ براي اين سؤال نيستند كه آيا ايران اين امر را متوقف خواهد كرد يا خير بلكه به دنبال زمان توقف غني سازي هستند و احساس مي كنند حتي اگر مذاكرات به خوبي پيش رود آنگاه تهران چنين مطرح خواهد كرد كه فعاليت بر سانتريفيوژها كه شامل غني سازي نمي شود ناقض توقف اين امر نيست.
اين گزارش به نقل از ديپلمات هاي اروپائي مي افزايد ايران مي خواهد مانند مسئله UCF اصفهان اين بار راه خود را به سوي غني سازي هموار كند.
رايس: ايران تغيير مسير نمي دهد
وزير امور خارجه آمريكا مدعي شد، با توجه به اقداماتي كه ايران انجام داده است، نمي توان به اين كشور اعتماد داشت تا فن آوري هسته اي را در اختيار داشته باشد.
به گزارش ايسنا به نقل از خبرگزاري فرانسه، كاندوليزا رايس روز يكشنبه در گفت وگو با شبكه خبري فاكس نيوز اظهار داشت كه انتظار دارد مساله هسته اي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع شود، اما براي اقدام در اين راستا هيچ ضرب الاجلي را تعيين نكرد.
وي در ادامه ادعا كرد: هر چه بيشتر از دولت ايران مي شنويم، مردم بيشتر تشخيص مي دهند و به طور آشكار تصديق مي كنند كه اين دولت نبايد از جامعه بين المللي انتظار داشته باشد كه به آنها در داشتن فن آوري كه ممكن است براي ساخت سلاح هسته اي به كار رود، اعتماد كند.
رايس همچنين درباره تحريم هاي احتمالي عليه ايران ابراز داشت: من معتقدم در صورتي كه ايران مسير را تغيير ندهد، اين مساله در شوراي امنيت پايان مي يابد. من هيچ گواهي دال بر اين نمي بينم كه ايران بخواهد مسير را تغيير دهد.
وزير امور خارجه آمريكا همچنين اظهار داشت: ديپلماسي زمان بر است و مهم است كه ما اين كار را در زماني به تصميم خودمان انجام دهيم.
رويترز: آمريكا و اروپا درباره شوراي امنيت نگرانند
رويترز از واشنگتن گزارش داد: ديپلمات هاي اروپايي و مقامات آمريكايي اظهار داشتند كه آمريكا و متحدان اروپايي اين كشور در صدد توافق ميان خود هستند تا هنگامي كه برنامه هسته اي ايران به نقطه اي رسيد كه بايد اين موضوع به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع داده شود و اين كه چه تحريم هايي بايد عليه ايران اعمال شود، به طور مشترك اقدام كنند.
رويترز افزود: برخي تحليل گران معتقدند كه اگر مسئله هسته اي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع داده شود، تلاش ها براي توقف برنامه هسته اي ايران با مشكل روبرو خواهد شد.
مقامات آمريكايي مي گويند: اگر شوراي امنيت در خصوص برنامه هسته اي ايران بحث و گفتگو كند، بلافاصله پس از آن، تحريم ها عليه ايران اعمال نخواهد شد، زيرا اين شورا تلاش مي كند كه ديگر فشارهاي ديپلماتيك را بكار گيرد.
به گزارش رويترز، مسئله اي كه هم اكنون آمريكا و ديگر كشورها روي آن بحث و گفت وگو مي كنند، بررسي خط قرمزهاست.
نقطه اي كه در آن، ايران از يك فعاليت خطرناك كه قابل تحمل نيست، عبور كرده است.