مصاحبه آفتاب با یک کارشناس ارشد مسایل خاورمیانه
ترکیه و اسرائیل در راستای منافع خاورمیانه ای آمریکا علاقمند مهار فناروی هسته ای ایران هستند
آفتاب‌‌نیوز : 
به عنوان اولین سؤال، نگاه شما به ترکیه به عنوان متحد استراتژیک اسرائیل در منطقه از یک طرف و همسایه ایران از طرف دیگر چگونه است؟
﷼ به طور کلی باید عرض کنم که ترکیه کشوری است که عمدتا رهبران نظامی بر آن حکومت می کنند و اتحاد استراتژیک این کشور با اسرائیل نیز بازتابی از نیاز ژنرال های ترکیه به کسب مشروعیت تلقی می شود و حاکمان غیرنظامی نیز از رفتار و موضعگیری نظامیان در این کشور تبعیت می کنند و از نظر نظامیان دوستان و متحدین به واسطه نزدیکی با غرب شناخته می شوند و این دیدگاه خود ریشه در سنت سیاسی کمال آتاترک دارد که می خواست از این طریق ترکیه را وارد دنیای مدرن کند؛ به طوری که ترکیه در پی تاسیس دولت اسرائیل، خود را در یک وضعیت متناقض قرار دارد یعنی اینکه از یک طرف می کوشید تا سیاستی بی طرفانه نسبت به خاورمیانه و جهان اسلام در پیش بگیرد و از سوی دیگر در راستای سنت غربی اش، یک سال بعد از تاسیس دولت اسرائیل آن را به رسمیت شناخت. به طور کلی باید عرض کنم ترکیه با توجه به نارضایتی اعراب از امپراتوری عثمانی، رقابت های عراق و سوریه، و رقابت جویی سیاسی مصر با ترکیه، احساس کرد که باید به نوعی با کشورهای غیر عربی منطقه از جمله پاکستان و اسرائیل روابط خود را نزدیکتر کند، بنابراین از این منظر تعجبی ندارد که ترکیه به سرعت جایگاه خود را در محیط بی ثبات و خصمانه خاورمیانه به اسرائیل نزدیک کرده باشد. این موضوع هنگامی توجیه پذیر خواهد بود که به این نکته توجه داشته باشیم؛ وقتی خود اعراب با اسرائیل معاهده صلح امضاء می کنند، چطور می توان از کشوری مثل ترکیه که به صورت سنتی حامی اسرائیل بوده، انتظار چنین موضعگیری را نداشت و همه اینها در حالی صورت گرفته است که ترکیه اکنون به این نتیجه رسیده است که می تواند از این طریق موقعیت خود را در واشنگتن تقویت کند و از این طریق، چشم انداز پذیرفته شدنش در اتحادیه اروپا را تقویت کند. بنابراین باید عرض کنم که ترکیه و اسراییل دو کشوری در منطقه هستند که اهداف مشابهی را تعقیب می کنند و مسئولان و تصمیم گیرندگان ما باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که همکاری استراتژیک این دو کشور در خاورمیانه پس از جنگ سرد، نه تنها قدرت ملی آنها را افزایش داده است، بلکه آنها را در راستای منافع وسیع خاورمیانه ای امریکا قرار داده است؛ زیرا ترکیه و اسراییل هر دو علاقمند مبارزه با بنیاد گرایی اسلامی و مهار فناوری هسته ای ایران هستند.
آفتاب: اما دو طرف در زمینه نوع برخورد( نظامی یا دیپلماتیک) با هم اتفاق نظر ندارد. آیا به نظر شما این دلیل خاصی می تواند داشته باشد؟
* به نظر می رسد که مهم ترین نگرانی اسراییل از این بابت نگرانی امنیتی این کشور باشد. زیرا اسراییل به عنوان یک کشور خیلی کوچک، نگران امنیت خود، به انجام عملیات و حملات پیشگیرانه معروف است. ابهام استراتژیک تعمدی اسراییل در سیاست های هسته ای خود، گویای این نگرانی امنیتی است. از طرفی دیگر با توجه به سقوط صدام حسین در عراق، اکنون اسراییل بر این باور است که تنها ایران می تواند با داشتن یک ارتش با تجربه و توانایی تهاجمی قابل ملاحظه و احتمالا بمب اتم ـ بزعم آنها ـ اسراییل را تهدید کند، ضمن این که سیاست های ضد اسراییلی جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر می توانند از جمله عواملی باشند که موجبات سیاست های تهاجمی اسراییل علیه ایران را فراهم کرده باشد ولی چنین شرایطی هرگز برای ترکیه به عنوان یک کشور همسایه با ایران قابل تصور نیست و ترکیه علیرغم مخالفت با برنامه هسته ای ایران سعی می کند تا با استفاده از روش های دیپلماتیک به غائله خاتمه دهد و هرگز راضی به حمله نظامی اسراییل به تاسیسات هسته ای ایران نیست چون تبعات منفی چنین اقدامی را در درجه اول معطوف به خود می داند.
به عنوان اولین سؤال، نگاه شما به ترکیه به عنوان متحد استراتژیک اسرائیل در منطقه از یک طرف و همسایه ایران از طرف دیگر چگونه است؟ ﷼ به طور کلی باید عرض کنم که ترکیه کشوری است که عمدتا رهبران نظامی بر آن حکومت می کنند و اتحاد استراتژیک این کشور با اسرائیل نیز بازتابی از نیاز ژنرال های ترکیه به کسب مشروعیت تلقی می شود و حاکمان غیرنظامی نیز از رفتار و موضعگیری نظامیان در این کشور تبعیت می کنند و از نظر نظامیان دوستان و متحدین به واسطه نزدیکی با غرب شناخته می شوند و این دیدگاه خود ریشه در سنت سیاسی کمال آتاترک دارد که می خواست از این طریق ترکیه را وارد دنیای مدرن کند؛ به طوری که ترکیه در پی تاسیس دولت اسرائیل، خود را در یک وضعیت متناقض قرار دارد یعنی اینکه از یک طرف می کوشید تا سیاستی بی طرفانه نسبت به خاورمیانه و جهان اسلام در پیش بگیرد و از سوی دیگر در راستای سنت غربی اش، یک سال بعد از تاسیس دولت اسرائیل آن را به رسمیت شناخت. به طور کلی باید عرض کنم ترکیه با توجه به نارضایتی اعراب از امپراتوری عثمانی، رقابت های عراق و سوریه، و رقابت جویی سیاسی مصر با ترکیه، احساس کرد که باید به نوعی با کشورهای غیر عربی منطقه از جمله پاکستان و اسرائیل روابط خود را نزدیکتر کند، بنابراین از این منظر تعجبی ندارد که ترکیه به سرعت جایگاه خود را در محیط بی ثبات و خصمانه خاورمیانه به اسرائیل نزدیک کرده باشد. این موضوع هنگامی توجیه پذیر خواهد بود که به این نکته توجه داشته باشیم؛ وقتی خود اعراب با اسرائیل معاهده صلح امضاء می کنند، چطور می توان از کشوری مثل ترکیه که به صورت سنتی حامی اسرائیل بوده، انتظار چنین موضعگیری را نداشت و همه اینها در حالی صورت گرفته است که ترکیه اکنون به این نتیجه رسیده است که می تواند از این طریق موقعیت خود را در واشنگتن تقویت کند و از این طریق، چشم انداز پذیرفته شدنش در اتحادیه اروپا را تقویت کند. بنابراین باید عرض کنم که ترکیه و اسراییل دو کشوری در منطقه هستند که اهداف مشابهی را تعقیب می کنند و مسئولان و تصمیم گیرندگان ما باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که همکاری استراتژیک این دو کشور در خاورمیانه پس از جنگ سرد، نه تنها قدرت ملی آنها را افزایش داده است، بلکه آنها را در راستای منافع وسیع خاورمیانه ای امریکا قرار داده است؛ زیرا ترکیه و اسراییل هر دو علاقمند مبارزه با بنیاد گرایی اسلامی و مهار فناوری هسته ای ایران هستند.
آفتاب: اما دو طرف در زمینه نوع برخورد( نظامی یا دیپلماتیک) با هم اتفاق نظر ندارد. آیا به نظر شما این دلیل خاصی می تواند داشته باشد؟
* به نظر می رسد که مهم ترین نگرانی اسراییل از این بابت نگرانی امنیتی این کشور باشد. زیرا اسراییل به عنوان یک کشور خیلی کوچک، نگران امنیت خود، به انجام عملیات و حملات پیشگیرانه معروف است. ابهام استراتژیک تعمدی اسراییل در سیاست های هسته ای خود، گویای این نگرانی امنیتی است. از طرفی دیگر با توجه به سقوط صدام حسین در عراق، اکنون اسراییل بر این باور است که تنها ایران می تواند با داشتن یک ارتش با تجربه و توانایی تهاجمی قابل ملاحظه و احتمالا بمب اتم ـ بزعم آنها ـ اسراییل را تهدید کند، ضمن این که سیاست های ضد اسراییلی جمهوری اسلامی ایران در روزهای اخیر می توانند از جمله عواملی باشند که موجبات سیاست های تهاجمی اسراییل علیه ایران را فراهم کرده باشد ولی چنین شرایطی هرگز برای ترکیه به عنوان یک کشور همسایه با ایران قابل تصور نیست و ترکیه علیرغم مخالفت با برنامه هسته ای ایران سعی می کند تا با استفاده از روش های دیپلماتیک به غائله خاتمه دهد و هرگز راضی به حمله نظامی اسراییل به تاسیسات هسته ای ایران نیست چون تبعات منفی چنین اقدامی را در درجه اول معطوف به خود می داند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید