روس ها بیشتر از آنچه در حرف ادعا می کنند، مایل به حفظ روابط خود با غرب هستند
آفتاب‌‌نیوز : 
ـ به طور کلی مواضع روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران را نمی توان از نوسانات سیاست خارجی این کشور طی دهه گذشته جدا کرد. رویکرد روسیه نسبت به همکاری های هسته ای با ایران عموما تابعی از روابط این کشور با غرب و مخصوصا امریکا بوده است. اما موضع روسیه در قبال ایران با مواضع امریکا و اروپا در طی بحران هسته ای ایران بسیار ناهماهنگ بوده است.
ـ آفتاب: ولی ما مشاهده می کنیم که روسیه در قطعنامه سپتامبر 2005 که علیه ایران مطرح شد رای ممتنع داد و پس از آن نیز در مقابل طرح روسیه طرحی که با پذیرش آن ایران با چالش مواجه می شد، ایران را در راستای منافع غربی خود بیشتر با چالش مواجه ساخته است؟
ـ ببینید اگر ما بخواهیم مبنای این مساله را مورد بررسی قرار دهیم باید برگردیم به عقب و از حادثه یازدهم سپتامبر یعنی هنگامی که ساختار نظام بین الملل دچار تغییرات اساسی گشت مورد بررسی قرار دهیم. به طور کلی باید عرض کنم که حادثه یازدهم سپتامبر، روس ها را متقاعد کرد که بتوان رقابت با امریکا و احیای امپراتوری شوروی را ندارند و لاجرم باید از طریق همگرایی بیشتر با غرب به اهداف خود دست یابند.
آفتاب: آیا این مساله به معنای همسویی کامل روسیه با غرب است؟
ـ در حال حاضر با تقطیع روند مذاکرات و عدم پذیرش طرح روسیه توسط ایران توسط مقامات رسمی به نظر می رسد که حوزه مشترک دغدغه ها حتی تهدیدات میان امریکا و روسیه به صورت قابل توجهی افزایش پیدا کرده باشد، گرچه این به معنای هم سویی کامل منافع آنها با غرب نیست. ولی آنها مکررا از عدم تمایل خود به استقلال ایران صحبت کرده اند. البته طبیعی است که روسیه به عضوی مانند سایر اعضای اردوگاه غرب تبدیل نخواهد شد.
اما از سوی دیگر در فضای جدید نیز این واقعیت بیش از پیش آشکار شده که روس ها دیری است در روابط خود با کشورهای جهان سوم از جمله ایران با امریکا رقابتی ندارند. بنابراین به اعتقاد بنده روسیه در سال های اخیر درصدد تجدید جایگاه خود به عنوان بازمانده اتحاد جماهیر شوروری سابق نیست، بلکه بیشتر در صدد است ضمن کنار آمدن با واقعیت نظام تک قطبی سلسله مراتبی، منافع خود را از این رهگذر به حداکثر برساند.
آفتاب: آیا افزایش همگرایی روسیه با غرب در دوران پس از یازدهم سپتامبر لزوما به معنی کنار کشیدن روسیه از همکاری های هسته ای با ایران می باشد؟
ـ خیر، برعکس روسیها بر این باورند که در فضای جدید این همکاری ها می تواند همگرایی روسیه با غرب را بیشتر تقویت کند. زیرا امریکا و غرب نگران چیزی هستند که روسیه طی سالیان گذشته با آن درگیر بوده است و در صورت احساس خطر غرب، می تواند با فشار بر ایران برخی نگرانی های امریکا و اروپا را برطرف کند. بنابراین روس ها امیدوارند در فضای جدید، غرب برای اثبات اراده خود مبنی بر گسترش همکاری ها با روسیه، به این کشور اجازه دهد در پرونده هسته ای ایران با ارائه طرح خود نقش فعالتری ایفا کند و موضوع هسته ای ایران را از انحصار غرب خارج نماید. مقامات روسیه بین گسترش همکاری های هسته ای با ایران و نزدیکی با غرب تعارض نمی بینند و از غربی ها نیز می خواهند این واقعیت را درک کنند.
آفتاب: شما توافق ایران و روسیه برای مذاکره که در روزهای اخیر مطرح شده است ـ را چگونه ارزیابی می نمایید؟
ـ روس ها در این خصوص با یک پارادوکس مواجهند، یعنی اینکه مقامات این کشور از یک طرف به امریکا اطمینان می دهند که اجازه انتقال فناوری حساس که منجر به تولید سلاح هسته ای به ایران شود را نخواهند داد و از طرف دیگر به ایرانی ها اطمینان می دهند در اراده خود برای تداوم همکاری هایشان با ایران جدی هستند و از ایران به عنوان همکار و شریک هسته ای خود یاد می کنند.
در راستای این سیاست مبهم و پیچیده، روس ها گاه مواضع تندی علیه ایران اتخاذ می کنند تا رضایت امریکا را جلب کنند و گاه برای کسب اعتماد ایران، در حمایت از همکاری های هسته ای سخنرانی می کنند. به عنوان مثال روس ها تاکنون تحت فشار امریکا به بهانه هایی چون مشکلات فنی، حاضر به راه اندازی نیروگاه بوشهر نبوده اند و بارها برای جلب رضایت غرب در موضعگیری هایشان ابتدا ایران را محکوم کرده اند و سپس به صورت تکراری بر ادامه همکاریهایشان با ایران تاکید کرده اند.
آفتاب: شما تا چه اندازه به توافق ایران و روسیه برای مذاکره خوش بین هستید؟
ـ اینکه این توافق تا حدود زیادی می تواند فشار موجود بر روی پرونده هسته ای ایران را کاهش دهد، جای بحث وجود ندارد، اما سوال اساسی این است که اگر این توافق به نهایت منجر به جلوگیری از غنی سازی ما در خاک ایران شود با خطوط قرمز ما در نهایت برخورد خواهد داشت از طرف دیگر باید توجه داشته باشیم که سیاست هسته ای روسیه تا حدود زیادی تحت فشار ترغیب های امریکا قرار دارد به عنوان مثال همان طور که عرض کردم تاخیر در راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر، به دلایل مختلف، درخواست برگرداندن سوخت هسته ای به روسیه بر اثر فشار امریکا و همراهی بیشتر با امریکا و اروپا در فشار بر ایران برای افزایش شفافیت را می توان نتیجه این سیاست ها دانست. از طرف دیگر امریکا نیز به این نکته پی برده است که منافع گسترده روسیه در تعامل با غرب مانع از آن می شود که روسیه به خاطر ایران، خود را از حمایت های غرب محروم کند. به همین دلیل امریکایی ها تمایل چندانی ندارند در قبال کاهش همکاری های هسته ای ایران و روسیه امتیازات زیادی به روسیه بدهند و به عنوان ختم کلام باید عرض کنم که واکنش حمله امریکا به عراق نشان داد که روس ها بیشتر از آنچه در حرف ادعا می کنند، مایل به حفظ روابط خود با غرب هستند و حاضر نیستند این روابط را به خاطر ایران دچار تنش نمایند.
ـ به طور کلی مواضع روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران را نمی توان از نوسانات سیاست خارجی این کشور طی دهه گذشته جدا کرد. رویکرد روسیه نسبت به همکاری های هسته ای با ایران عموما تابعی از روابط این کشور با غرب و مخصوصا امریکا بوده است. اما موضع روسیه در قبال ایران با مواضع امریکا و اروپا در طی بحران هسته ای ایران بسیار ناهماهنگ بوده است. ـ آفتاب: ولی ما مشاهده می کنیم که روسیه در قطعنامه سپتامبر 2005 که علیه ایران مطرح شد رای ممتنع داد و پس از آن نیز در مقابل طرح روسیه طرحی که با پذیرش آن ایران با چالش مواجه می شد، ایران را در راستای منافع غربی خود بیشتر با چالش مواجه ساخته است؟
ـ ببینید اگر ما بخواهیم مبنای این مساله را مورد بررسی قرار دهیم باید برگردیم به عقب و از حادثه یازدهم سپتامبر یعنی هنگامی که ساختار نظام بین الملل دچار تغییرات اساسی گشت مورد بررسی قرار دهیم. به طور کلی باید عرض کنم که حادثه یازدهم سپتامبر، روس ها را متقاعد کرد که بتوان رقابت با امریکا و احیای امپراتوری شوروی را ندارند و لاجرم باید از طریق همگرایی بیشتر با غرب به اهداف خود دست یابند.
آفتاب: آیا این مساله به معنای همسویی کامل روسیه با غرب است؟
ـ در حال حاضر با تقطیع روند مذاکرات و عدم پذیرش طرح روسیه توسط ایران توسط مقامات رسمی به نظر می رسد که حوزه مشترک دغدغه ها حتی تهدیدات میان امریکا و روسیه به صورت قابل توجهی افزایش پیدا کرده باشد، گرچه این به معنای هم سویی کامل منافع آنها با غرب نیست. ولی آنها مکررا از عدم تمایل خود به استقلال ایران صحبت کرده اند. البته طبیعی است که روسیه به عضوی مانند سایر اعضای اردوگاه غرب تبدیل نخواهد شد.
اما از سوی دیگر در فضای جدید نیز این واقعیت بیش از پیش آشکار شده که روس ها دیری است در روابط خود با کشورهای جهان سوم از جمله ایران با امریکا رقابتی ندارند. بنابراین به اعتقاد بنده روسیه در سال های اخیر درصدد تجدید جایگاه خود به عنوان بازمانده اتحاد جماهیر شوروری سابق نیست، بلکه بیشتر در صدد است ضمن کنار آمدن با واقعیت نظام تک قطبی سلسله مراتبی، منافع خود را از این رهگذر به حداکثر برساند.
آفتاب: آیا افزایش همگرایی روسیه با غرب در دوران پس از یازدهم سپتامبر لزوما به معنی کنار کشیدن روسیه از همکاری های هسته ای با ایران می باشد؟
ـ خیر، برعکس روسیها بر این باورند که در فضای جدید این همکاری ها می تواند همگرایی روسیه با غرب را بیشتر تقویت کند. زیرا امریکا و غرب نگران چیزی هستند که روسیه طی سالیان گذشته با آن درگیر بوده است و در صورت احساس خطر غرب، می تواند با فشار بر ایران برخی نگرانی های امریکا و اروپا را برطرف کند. بنابراین روس ها امیدوارند در فضای جدید، غرب برای اثبات اراده خود مبنی بر گسترش همکاری ها با روسیه، به این کشور اجازه دهد در پرونده هسته ای ایران با ارائه طرح خود نقش فعالتری ایفا کند و موضوع هسته ای ایران را از انحصار غرب خارج نماید. مقامات روسیه بین گسترش همکاری های هسته ای با ایران و نزدیکی با غرب تعارض نمی بینند و از غربی ها نیز می خواهند این واقعیت را درک کنند.
آفتاب: شما توافق ایران و روسیه برای مذاکره که در روزهای اخیر مطرح شده است ـ را چگونه ارزیابی می نمایید؟
ـ روس ها در این خصوص با یک پارادوکس مواجهند، یعنی اینکه مقامات این کشور از یک طرف به امریکا اطمینان می دهند که اجازه انتقال فناوری حساس که منجر به تولید سلاح هسته ای به ایران شود را نخواهند داد و از طرف دیگر به ایرانی ها اطمینان می دهند در اراده خود برای تداوم همکاری هایشان با ایران جدی هستند و از ایران به عنوان همکار و شریک هسته ای خود یاد می کنند.
در راستای این سیاست مبهم و پیچیده، روس ها گاه مواضع تندی علیه ایران اتخاذ می کنند تا رضایت امریکا را جلب کنند و گاه برای کسب اعتماد ایران، در حمایت از همکاری های هسته ای سخنرانی می کنند. به عنوان مثال روس ها تاکنون تحت فشار امریکا به بهانه هایی چون مشکلات فنی، حاضر به راه اندازی نیروگاه بوشهر نبوده اند و بارها برای جلب رضایت غرب در موضعگیری هایشان ابتدا ایران را محکوم کرده اند و سپس به صورت تکراری بر ادامه همکاریهایشان با ایران تاکید کرده اند.
آفتاب: شما تا چه اندازه به توافق ایران و روسیه برای مذاکره خوش بین هستید؟
ـ اینکه این توافق تا حدود زیادی می تواند فشار موجود بر روی پرونده هسته ای ایران را کاهش دهد، جای بحث وجود ندارد، اما سوال اساسی این است که اگر این توافق به نهایت منجر به جلوگیری از غنی سازی ما در خاک ایران شود با خطوط قرمز ما در نهایت برخورد خواهد داشت از طرف دیگر باید توجه داشته باشیم که سیاست هسته ای روسیه تا حدود زیادی تحت فشار ترغیب های امریکا قرار دارد به عنوان مثال همان طور که عرض کردم تاخیر در راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر، به دلایل مختلف، درخواست برگرداندن سوخت هسته ای به روسیه بر اثر فشار امریکا و همراهی بیشتر با امریکا و اروپا در فشار بر ایران برای افزایش شفافیت را می توان نتیجه این سیاست ها دانست. از طرف دیگر امریکا نیز به این نکته پی برده است که منافع گسترده روسیه در تعامل با غرب مانع از آن می شود که روسیه به خاطر ایران، خود را از حمایت های غرب محروم کند. به همین دلیل امریکایی ها تمایل چندانی ندارند در قبال کاهش همکاری های هسته ای ایران و روسیه امتیازات زیادی به روسیه بدهند و به عنوان ختم کلام باید عرض کنم که واکنش حمله امریکا به عراق نشان داد که روس ها بیشتر از آنچه در حرف ادعا می کنند، مایل به حفظ روابط خود با غرب هستند و حاضر نیستند این روابط را به خاطر ایران دچار تنش نمایند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید