آفتابنیوز : شهرود امیرانتخابی: مصوبه اخیر کنگره آمریکا مبنی بر محدودیت حضور گردشگران غربی به ایران و موضعگیریهای صحیح و اصولی معاون محترم رئیس جمهور جناب سلطانی فر در اعتراض به محدودیت در ورود گردشگران خارجی به دبیر کل سازمان جهانی گردشگری طالب ریفاعی نویسنده را بر آن داشت تا نکاتی را به عنوان یادداشت به عرض برساند:
1. بدون شک در حال حاضر بخش قابل توجهی از گردشگران ما را مسلمان و عرب زبانان تشکیل میدهند و گردشگری مذهبی فعالترین بخش گردشگری در ایران است که نگاه حاکمیت و متولیان نظام هم رونق این بخش از گردشگری در کشور است. اما این در حالی است که هنوز توازن در این قسمت به نفع اقتصاد ملی در کشور ما برقرار نشده و در این قسمت بیشتر صادرکننده گردشگر و خارج کننده ارز از کشور هستیم.
2. گفته میشود در ایران حدود 8900 مکان مذهبی مقدس وجود دارد که حدود 4300 اثر از آنها در فهرست میراث ملی ثبت شده است؛ این بدین معناست که تنوع زیادی هم در این حوزه فعالیت وجود دارد و یا اینکه میتوان سالیانه 5درصد از جمعیت حدود 400 میلیونی شیعیان جهان را برای زیارت از اماکن مذهبی جذب کرد. اینها همه در صورتی است که برنامه و الگوی مناسبی در مورد گردشگری مذهبی طراحی و اجرا کنیم که در آن کار آمدی گردشگری از نوع جمهوری اسلامی ایران با برند مذهبی یا حلال خود را به مسلمانان جهان به طور عام، شیعیان جهان و سایر مذاهب به اثبات برسانیم.
3. گسترش گردشگری مذهبی شیعیان منطقه به جمهوری اسلامی ایران با همکاری نهادهای ذی ربط که اتفاقاً در راستای صدور انقلاب و ارزشهای آن نیز محسوب میشود. شیعیان زیادی در جنوب آسیا، آذربایجان، ترکیه، عراق، پاکستان، افغانستان و کشورهای حاشیه خلیح فارس مایل هستند به ایران سفر کنند. برای مراسمی مثل تولد یا وفات امام رضا (ع)می توان تورهای زیارتی خاصی ترتیب داد. ماه رمضان، ماه محرم ،صفر سایر ایام مذهبی می تواند در گسترش توریسم مذهبی موثر باشد بنابراین حرف آنهایی را که معتقدند در شرایط موجود گردشگری مذهبی میتواند منجی صنعت گردشگری ایران باشد باید جدی گرفت.
4. تبلیغ ارزشها و هویت نظام جمهوری اسلامی در داخل کشور و برای گردشگرهای شیعه به مراتب کمهزینهتر از ارسال مبلغ و رایزن فرهنگی به کشورهای دیگر برای تبلیغ تشیع در سایر کشورهاست. از این منظر میتوان برای شیعیان برخی امتیازات خاص عمومی مثل خرید ملک در برخی شهرهای مذهبی یا اعطای آسان و سریع ویزا برای مسافرت به ایران و مواردی نظیر اینها قایل شد. همینطور میتوان مسافرت زیارتی شیعیان آذربایجان این اجازه داده شود که برای زیارت بقعه شیخ صفی الدین بدون ویزا به استان اردبیل سفر کنند. کردهای عراقی بتوانند بدون نیاز به ویزا به استانهای کردنشین سفر کنند و نظیر اینها.
5. و در نهایت آنکه: در بخش جذب گردشگر مذهبی با آنکه اقدامات جدی و عملیاتی خوبی توسط سازمان میراث فرهنگی انجام شده است ولی هنوز به توفیق لازم دست پیدا نکردهایم. برای گسترش گردشگری مذهبی در چارچوب اقتصاد گردشگری لازم است ارزشهای اعتقادی افراد مورد احترام باشد و لذا میتوان در صورت امکان، امکانات خاص برای گردشگران مذهبی مثل حمل و نقل هوایی و زمینی قائل شد و با فعال کردن کمیتههای گردشگری مذهبی و دادن اختیارات به آنها و واگذاری بخشی از کار به بخش خصوصی در جذب گردشگر مذهبی موثر بود.
کافیست توجه کنیم اگر ایران بتواند فقط 5درصد از جمعیت 400میلیونی شیعیان را در سالهای آینده جذب کند(بدون احتساب جمعیت مسلمانان و سایر ادیان الهی) توانسته است 20میلیون نفر گردشگر مذهبی در سال جذب کند. این در حالی است که مطابق آمارهای اعلامی اگر هر گردشگر بطور متوسط 1000دلار در ایران خرج کنند (بنابر آمار اعلام شده در سال 2013 هر گردشگر خارجی وارد شده به ایران حدود 1300دلار خرج کرده است) و بافرض فروش صنایع دستی در آن صورت درآمد حاصله از این محل چیزی برابر با 30 میلیارد دلار در سال یعنی نصف درآمد حاصل از فروش نصف خواهد بود. از این منظر میتوان ادعا کرد: ترویج، آموزش وتوسعه زیرساختهای گردشگری مذهبی نه تنها منجی صنعت گردشگری در کشور است بلکه در میان مدت میتواند منجی اقتصاد کشور باشد.