آفتابنیوز : چندی پیش روزنامه منتسب به صداوسیما علیه دولت یازدهم و حامیان آن دست به انتشار سلسله کاریکاتورهایی زد و بعد برخی از
روزنامههای جناح مقابل علیه منتقدان دولت دست به عملی مشابه زدند.
ایسنا در گفتگو با بیژن نفیسی - روزنامهنگار پیشکسوت - نظر او را درباره وضعیت نقد در رسانهها و لزوم نگاه داشتن مرز بین توهین و نقد جویا شده است؛ او معتقد است که «اگر رسانهها نتوانند این مرز را نگه دارند، دیگر نمیتوان نام آنها را رسانه گذاشت. کاملاً مشخص است که توهین کردن در کار رسانهای اصلا ً درست نیست. رسانهها نقش آموزشی بر عهده دارند و نمیتوانند هر چیزی را مطرح کنند یا نشان دهند.»
نفیسی با اشاره به سخن امام خمینی (ره) مبنی بر اینکه تلویزیون یک دانشگاه عمومی است، یادآور شد: به طور کلی رسانهها از جمله صداوسیما مستقیماً با مردم ارتباط دارند و طبیعی است که اگر اصطلاحی و رفتاری را مطرح کنند، مردم نیز از آنها الگوبرداری و استفاده میکنند. در کار رسانهای حرمتها و ضوابط باید رعایت شوند که اگر این اتفاق نیفتد دیگر نمیتوان نام آن نهاد را رسانه گذاشت و کار آنها عبث میشود. توهین کردن کاملاً با کار حرفهای رسانهای مغایر است.
نفیسی همچنین درباره وضعیت امروز رسانهها در زمینه نقدهای محترمانه خاطرنشان کرد: وضعیت رسانههای ما امروز کاملا بینابین است. گاهی میبینیم رسانهها در تلاشند در چارچوب تعریف شده نقد کنند که هم سازنده است و هم گاهی راهکار ارائه میدهند؛ ولی در عین حال رسانههایی را هم میبینیم که فقط در حال اتهامزنی بدون مدرک هستند. نمیشود که رسانهها بدون هیچ دلیلی اتهام بزنند و توهین کنند که اگر دلیل و مدرک هم داشته باشند دال بر توهین نمیشود. قانون حد و حدود برخورد با اشخاص را مشخص کرده است، نمیدانم چرا رسانهها تلاش میکنند تا فراتر از قانون عمل کنند؟
این روزنامهنگار باسابقه همچنین با اشاره به حزبی بودن برخی از رسانهها و نقدهایی که علیه جناحهای مخالفشان منتشر میکنند، اظهار کرد: یکی از مشکلات اساسی در مطبوعات و رسانههای ما این است که هنوز احزاب سیاسی در کشورمان به درستی شکل نگرفته است تا افراد بتوانند در قالب آن نقطه نظراتشان را مطرح کنند. متأسفانه این نقش بر دوش رسانهها افتاده است و آنها جای خالی احزاب را پر میکنند. تا زمانی که نتوانیم جایگاه احزاب را در کشورمان تعریف و مشخص کنیم، با این مشکل در رسانهها مواجه خواهیم بود. در کار اطلاعرسانی به طور کلی باید صداقت و درستی خبر رعایت شود. اگر روزنامهای وجود دارد که به جناح و حزب خاصی وابستگی دارد اول از همه باید این وابستگی را برای مخاطبان روشن کند.
نفیسی اضافه کرد: مردم عادی وقتی روزنامه یا سایتی را مطالعه میکنند، آن رسانه به شکل رسمی مشخص نکرده است که به کدام جناح یا حزب وابستگی دارد. باید این موضوع را برای مخاطبان یا از طریق قانون مطبوعات یا وزارت فرهنگ و ارشاد روشن کرد.
او با اشاره به شیوه نقد در رسانهها بیان کرد: در روزنامهنگاری افراد میتوانند نقطهنظرات و انتقاداتشان را مطرح کنند، ولی نه اینکه خبر و گزارششان را بر اساس دلخواه شکل بدهند. در اصول حرفهای رسانهای در گزارشات باید جایگاه بیطرفی رسانه معلوم باشد. بدین ترتیب که نظرات مخالف و موافق را در کنار همدیگر ارائه دهد. این در حالی است که در رسانههای ما تنها مشکلات مطرح میشوند و هیچ راه حلی ارائه نمیشود. نقد کردن با ایراد گرفتن دو مقوله جداست. نقد باید سازنده باشد و بتواند در قبال طرح مشکل راهکاری ارائه دهد. امروز رسانههایمان به جایگاهی رسیدهاند که فقط ایرادگیری میکنند که این کار بسیار ساده است و اهالی کوچه و بازار نیز از عهده آن برمیآیند.
نفیسی در ادامه مطلب بالا اظهار کرد: معتقدم برای رسانهها درست نیست که همانند مردم عادی فقط مشکل را مطرح کنند. کاملاً طبیعی است وقتی نقدی را مطرح میکنیم باید دانشمان درباره موضوع به اندازهای باشد که به همه ابعاد آن مسلط باشیم و در قبال آن راهکاری را پیشنهاد بدهیم.