از دیکتاتوری به دموکراسی اسلامی از زبان راشد الغنوشی
راشد الغنوشی، بنیان‌گذار «النهضه» و رهبر اسلام‌گرایان تونس از گذار به دموکراسی اسلامی می‌گوید و مدل تونس را نمونه‌ای از سازگاری اسلام و دموکراسی می‌داند که می‌تواند در پی تغییر در جهان اسلام، الگویی ارزشمند باشد.
آفتاب‌‌نیوز :
حزب «النهضه» تونس که از تاثیرگذارترین احزاب سیاسی جهان عرب و نیروی محرکه دموکراسی نوظهور این کشور است، از گذاری تاریخی خبر داده است. راشد غنوشی، رهبر این حزب، در مقاله‌ای در مجله فارن پالسی حرکت این حزب به هویت دموکراتیک امروز را تشریح کرده و آن را نمونه‌ای موفق از سازگاری اسلام و دموکراسی خوانده است.
به گزارش دویچه‌وله، این سازمان سیاسی که در سال‌های پرالتهاب دهه ۱۹۸۰ تاسیس شد، حالا دیگر صرفا بر سیاست متمرکز خواهد شد و با وجوه اجتماعی، آموزشی، مذهبی و فرهنگی‌اش وداع خواهد کرد. به گفته راشد غنوشی ظهور این حزب واکنشی بود به سرکوب‌گری رژیم اقتدارگرا و سکولار حبیب بورقیبه. پیش از ظهور النهضه دیکتاتورهای تونس دهه‌ها گفتمان سیاسی را سرکوب و سازمان‌های سیاسی را وادار به فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی کردند، اما در پی انقلاب ۲۰۱۰ و براندازی رژیم زین‌العابدین بن‌علی، که سرآغاز «بهار عربی» بود، فضا برای رقابت‌های منصفانه و آزادانه سیاسی باز شد.
اعضای حزب النهضه در پارلمان تونس به تهیه پیش‌نویس قانون اساسی جدید در دوران پس از انقلاب یاری رساندند و از تضمین حقوق اساسی و آزادی‌های مذهبی در قانون اساسی جدید اطمینان حاصل کردند. راشد غنوشی می‌نویسد: «در پی تحولات معطوف به دموکراسی در تونس، دیگر مساله مصاف مذهب و سکولاریسم نیست؛ دولت دیگر با سرکوب درصدد ترویج سکولاریسم نیست و لزومی ندارد که النهضه یا هر نهاد سیاسی دیگری حراست از مذهب را در دستور کار خود بگنجاند.»
غنوشی که در دوران دیکتاتوری تونس سال‌ها پشت میله‌های زندان بوده، می‌گوید «نگرانی امروز تونسی‌ها نه نقش مذهب در جامعه، که حکم‌رانی بهینه و دموکراتیکی است که زندگی بهتر و سعادتمندانه‌تری را برای آنها تضمین کند.»
او می‌گوید النهضه در دوران ۳۵ ساله تکامل خود به این نتیجه رسیده که باید به تغییری بنیادین تن بدهد و بپذیرد که با تغییر فضای فعالیت سیاسی «تونس حالا یک دموکراسی است و نه دیکتاتوری، و این یعنی النهضه حالا باید بر دستور کار سیاسی و چشم‌انداز اقتصادی متمرکز شود و از نزاع‌ها بر سر رابطه مذهب و سیاست بپرهیزد.»
به اعتقاد او با پذیرش این تحول می‌توان اسلام را با سازوکار دموکراتیک سازگار ساخت و از آن به عنوان نیرویی سازنده برای گذار به دموکراسی بهره گرفت. غنوشی می‌گوید دهه‌ها بحث و فحص با اندیشمندان اصلاح‌طلب مسلمان آنها را به این نتیجه رسانده که «باید به جای تمرکز بر حاکمیت شریعت، به حاکم کردن مقاصد شریعت بیندیشند.»
رهبر النهضه در مقاله خود در فارن پالسی با اشاره به رویدادهای خون‌بار دهه ۱۹۸۰ در تونس می‌گوید حکومت وقت بسیاری از فعالان از جمله او را بازداشت و به جرم «تلاش برای تغییر ماهیت نظام و برانگیختن خشونت» به حبس ابد محکوم کرد، اما در نهایت با کودتای بن‌علی در سال ۱۹۸۷ ورق برگشت.
بن‌علی هم پس از مدت کوتاهی نشان داد که چرخه سرکوب را ادامه خواهد داد و با زندانی کردن، شکنجه، پالایش دگراندیشان و وادار کردن آنها به تبعید، «نشان داد که تغییری که از آن دم می‌زد سرابی بیش نبود.» دو دهه دیگر از تاریخ این کشور هم به سرکوب گذشت تا سرانجام با خودسوزی محمد بوعزیزی، آتش انقلاب در تونس شعله‌ور شد و حاشیه علیه متن قیام کرد.
در اولین انتخابات آزاد و منصفانه پس از انقلاب در تونس، کارنامه و پیشینه النهضه در مقاومت در برابر دیکتاتوری سبب شد که این حزب با اختلافی فاحش بیشترین سهم از آرای مردم را داشته باشد. النهضه در پی این پیروزی دولت اتحاد ملی را تشکیل داد و با ائتلاف با دو حزب سکولار، پیش‌گام آشتی و اتحاد شد: «اقدامی که در تاریخ معاصر جهان عرب بی‌سابقه بود.»
به گزارش ایسنا، به نوشته راشد غنوشی «در سال ۲۰۱۳ سلفی‌های افراط‌گرا و خشونت‌طلب با طراحی سریالی از حملات و ترورهای سیاسی تلاش کردند تا جلوی تصویب قانون اساسی جدید را بگیرند، اما النهضه به جای تحمیل قانون اساسی جدید، راه را برای مشارکت و همکاری باز کرد: این حزب داوطلبانه از قدرت کناره‌گیری کرد تا دولتی بی‌طرف و تکنوکرات زمام امور را به دست بگیرد.» او هدف از این کار را «تاسیس بنیان‌های سیاسی تونس دموکراتیک» می‌داند.
از آن زمان تاکنون النهضه در ائتلاف با دیگر احزاب، از جمله «ندای تونس» تلاش کرد تا یک دموکراسی اسلامی را تاسیس کند. تمرکز النهضه بر عرصه سیاست و وداع با دیگر عرصه‌ها، موجب توقف فعالیت‌های مذهبی اعضای آن شد. النهضه از پی همه این تحولات «حالا دیگر جنبشی اسلام‌گرایانه نیست و تبدیل به حزب دموکرات‌های مسلمان شده است.»
غنوشی در پایان نوشته خود همچنین بر نقش مهم زنان در توسعه امور تاکید می‌کند: «امروز ۶۰ درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاه در تونس از میان زنان‌اند اما با این حال نرخ بیکاری آنها ۱۰ درصد از مردان بیشتر است (۲۱/۵ درصد).» او می‌گوید برای تحقق مشارکت و حقوق برابر زنان در جامعه، باید همه موانعی که در عرصه‌های مختلف بر سر راه رشد آنها قرار گرفته را برطرف و از حقوق آنها حراست کرد.
غنوشی وعده می‌دهد که «تغییر در راه است و این تغییر ممکن است حاصل جنگ داخلی، انقلاب صلح‌آمیز یا اصلاح تدریجی باشد؛ اما وقتی زمان تغییر فرا رسید، تونس و تجربه تکوین و توسعه النهضه می‌تواند به عنوان الگویی ارزشمند به کار آید.»
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید