آفتابنیوز : بابک دربیکی درباره استعفای علی جنتی - وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی - و اینکه این تغییرات برای دولت مثبت بوده است یا خیر؟
اظهار کرد: وقتی دولت آقای روحانی سر کار آمد، براساس ضروریات و شرایط سیاسی حاکم در جامعه، وزرا را منصوب کرد. طبیعی است که با تغییر شرایط سیاسی، ممکن است شرایط فعلی حاکم بر دولت هم تغییر کند و این، به معنای آن نیست که وزرا در کار خود موفق نبودهاند. به عقیده من، شرایط سیاسی چنین تغییراتی را میپذیرد.
به گزارش آفتابنیوز به نقل از ایسنا، او ادامه داد: من تغییر در کابینه دولت «تدبیر و امید» را مثبت ارزیابی میکنم. همچنین کارنامه آقای جنتی را در زمان تصدی پست وزارت، مثبت ارزیابی میکنم. ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشکلات اساسیتری داریم که به وزیر مربوط نمیشود، بلکه بخشی از این مشکلات به ساختار وزارت ارشاد برمیگردد. این ساختار بهگونهای است که کار را برای یک وزیر سخت میکند. زمانی که او بر سر کار آمد، دولت با ساختار وزارتخانه کاری نداشت و فقط میخواست در آرامش کار انجام دهد، چون نیروهایی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند که با این ساختار خو گرفتهاند و هر تغییری در ساختار، با مقاومتهایی روبهرو میشود.
این مدرس دانشگاه گفت: نکته مهمتر، ذینفعان وزارت فرهنگ و ارشاد هستند که بخشی از آنها به جامعه مخاطبان فرهنگی، هنری، دینی حوزهها و بخش دیگری و ... هستند. در واقع، بزرگترین مشکل وزارت فرهنگ و ارشاد این است که باید بتواند حلقه واسط بین ذینفعان مختلف باشد و در عین حال، پاسخگوی مسائل فرهنگی در جامعه نیز باشد. در حالی که کمترین بودجه فرهنگی را از مجموعهی کل دریافت میکند.
دربیکی بیان کرد: فارغ از دولتها، وزارت ارشاد همیشه پاشنه آشیل بوده است. ما به اندازه جمعیت ایران، نگاه فرهنگی متفاوت داریم که بخشی سلیقهای است و بخش دیگری به ساختار فرهنگی و اجتماعی برمیگردد. بنابراین کار بسیار دشواری در این وزارتخانه در پیش است.
وی توضیح داد: هنگامی که آقای جنتی سر کار آمد، دو مورد را مد نظر قرار داد که فکر میکنم در آن حوزهها نیز خوب عمل کرد؛ یکی از مهمترین این حوزهها این بود که او اقتصاد فرهنگ و هنر را مد نظر قرار داد و در این زمینه اقدامات بسیاری انجام داد. برای مثال صندوق حمایت از هنرمندان، نویسندگان و روزنامهنگاران که بعدها اسم آن به صندوق اعتباری هنر تغییر پیدا کرد که بودجهای دریافت میکرد و آن را به بخشهای دیگر میداد.
او اظهار کرد: آقای جنتی معتقد بود که اقتصاد فرهنگ و هنر باید مستقل از دولت باشد. در این زمینه هم توانست با موفقیت عمل کند، گرچه کاستیهایی هم در این زمینه وجود دارد؛ اما در این حوزه توانست بسترسازیهایی انجام دهد و اگر وزیر بعدی هم بتواند به همین روش ادامه دهد، بسیار خوب است. ایجاد نهادهای مدنی در حوزه روزنامهنگاری و بستر اینکه ما به سمت موسسات مطبوعاتی و روزنامهنگاری برویم در دوران وزارت آقای جنتی شکل گرفت و به این سمت فشار آوردند که به سوی نهادسازیها در حوزههای مختلف فرهنگی و هنری رو بیاورند.
این مدرس دانشگاه گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جای بسیار سنگینی است. درباره وزیر بعدی اگر دوره چهار سال آینده را هم محاسبه کنیم، باید وقتش را روی جراحیهای عمیقتر در این حوزه بگذارد، ساختار وزارتخانه را تغییر دهد و موازیکاریهای آن را تغییر دهد، مانند بودجهها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. تخصیص بودجهها در حوزههای مختلف است. برای مثال معاونت مطبوعاتی و هنری برای خودش بودجه مستقل دارد. ابزار کار این حوزهها هم جشنوارههاست. طبیعتا چنین معاونتهایی کمتر در قید و بند حوزههای دیگر وزارتخانه که کارهای خدماتی انجام میدهند و بودجه ندارند، میروند. برای مثال در بخش روابط عمومیها و اطلاعرسانی، وزارت ارشاد جایگاهی در حد معاونت وزیر دارد، اما حتی اداره کل نمایشی هم برای خودش مدیر روابط عمومی دارد، در حالی که از نظر آئیننامههای دولتی، کار درستی نیست و جایگاه قانونی ندارد.
او با بیان اینکه معاونتها، بودجههای مستقل دارند و نمایشگاه و جشنوارهها را برگزار میکنند، به همین دلیل پاسخگویی درستی به روابط عمومیها ندارند، ادامه داد: روابط عمومی بودجه و امکاناتی در اختیار ندارد و درست است که از نظر جایگاهی در حد معاون وزیر است، اما از نظر عملیاتی گردش اطلاعات در آن به درستی انجام نمیشود. من این مشکل را در سطح بالاتر و در تیم اطلاعرسانی دولت نیز میبینم که بخشی از آن به همان ساختار برمیگردد که باید حل شود، ضمن اینکه قم را نباید در حوزه وزارت ارشاد نادیده گرفت. ارتباط بین بهارستان (مجلس) و قم باید قوی باشد.
دربیکی درباره اینکه آیا آقای جنتی فردی سیاسی بوده است؟ اظهار کرد: آقای جنتی در زمان خودش به واسطه سابقهاش، شرایط و زمان خوبی داشت؛ اما اگر در حال حاضر دولت تغییراتی در کابینه ایجاد میکند و هدف روشنی دارد. من فکر میکنم بیشتر بهدنبال پروپاگاندا برای انتخابات است. این تاکتیک انتخاباتی و درست است. وزیر بعدی باید برنامه متفاوتی نسبت به آقای جنتی داشته باشد و در عین حال که به جامعه امید میدهد، به آن برنامه هم بدهد و فقط بهدنبال ایجاد مطالبه برای جامعه نباشد.
این مدرس دانشگاه توضیح داد: آقای روحانی در دوره اول ریاست جمهوریاش، برنامهای برای حوزههای فرهنگی، هنری و اجتماعی نداشت. من در دولت «تدبیر و امید» سیاست اجتماعی ندیدم، او بیشتر بر سیاست خارجی و اقتصادی تأکید داشت. به همین دلیل، او نیازمند است برای ایجاد پیوند اجتماعی، به سیاستهای داخلی رو بیاورد. بنابراین وزیر جدید باید روی این حوزه تاکید داشته باشد و فضایی را بهوجود آورد که این پیوند اجتماعی قویتر شکل بگیرد.
او با بیان اینکه سیاست، بازی ممکنهاست و بازی آرمانها نیست، افزود: ته سیاست میز مذاکره است، ته آن با سلام و صلوات، کف و سوت زدن و شعار دادن تعیین نمیشود. در واقع، کاهش قدرت مانور حریف است. اگر با این نگاه جلو برویم، برای آن پاسخ پیدا میکنیم. معتقدم برداشتن آقای جنتی، تاکتیکی به معنای آنکه او ضعیف عمل کرده است، نیست. البته من شک ندارم که عقبنشینیهایی نیز شده و بسیاری از مسائلی که باید اتفاق میافتاد، اتفاق نیفتاده است.
دربیکی با اعتقاد به اینکه آقای جنتی براساس سیاستهای اولیه دولت، برنامههای خود را طراحی کرد، گفت: تغییر فضای سیاسی، دولت را به سمت این تغییرات برد. در غیر این صورت من فکر نمیکنم دولت چندان تمایلی برای ایجاد تغییر در کابینه داشت. فرض کنیم چنین تغییراتی هم افتاد، چه کاری در این چند ماه میتوان انجام داد؟
این مدرس دانشگاه بیان کرد: دولت آقای روحانی باید پیوند اجتماعی در کارگران، دانشجویان، روزنامهنگاران، نویسندگان و ... بهوجود آورد. بنابراین باید در این حوزهها تغییر ایجاد کند. فکر نمیکنم تغییر آقای جنتی بهدلیل عملکرد ضعیف او باشد، ضمن اینکه ساختار فرهنگی در دولت آقای روحانی را چندان قوی نمیبینم. ما نمیتوانیم از یک وزیر انتظار داشته باشیم که همه مشکلات را یکتنه حل کند. بخشی از فرهنگ ما ریشههای سیاسی دارد.
او ادامه داد: وزارت ارشاد باید از معاونت قرآنی گرفته تا موسیقی را پاسخگو باشد. در حملهها به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بخشی از حملهها به دولت آقای روحانی با پوشش فرهنگی بود. بنابراین طبیعی است که تمام فشارها روی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است.
دربیکی اظهار کرد: وزیری میتواند موفق باشد که پشت آن، دولت سیاست استراتژی و فرهنگی داشته باشد. دولت آقای روحانی چنین سیاستی نداشت. اگر حوزه فرهنگ و هنر در دولت اصلاحات درخشش داشت، بهدلیل آن بود که مجموعه دولت تمامقد پشت این موضوع ایستاد و با استراتژی روشن و مشخصی، این کار را انجام داد.
او در پایان اضافه کرد: در حال حاضر هر وزیری که میخواهد در این زمینه فعالیت کند، باید برنامهمحور وارد شود. زمانی که آقای جنتی روی کار آمد، درباره خانه سینما قول صد درصد داد و آن را نیز انجام داد. فکر میکنم در فضای باقیمانده باید برنامهمحورتر وارد عمل شد.