( قسمت اول)
بازخوانی پرونده هسته ای ایران: از بازدید نطنز تاکنون
آفتاب‌‌نیوز : 
مهم ترین دلیل این مساله مخالفت دولت جدید با هر گونه نفوذ غربی ها از جمله در برنامه هسته ای شاه بود. دراین راستا دولت موقت معتقد بود ایران نیازی به انرژی هسته ای ندارد و لذا عملیات ساخت نیروگاه بوشهر متوقف و تمام برنامه های هسته ای ایران، از جمله قرارداد با آلمان و فرانسه لغو شد و کادر هسته ای ایران به 13 نفر تقلیل یافت، مجموعه سرمایه گذاری انجام شده طی این دوره برای امور تحقیقات هسته ای فقط حدود45/0 میلیارد ریال بود که عمدتا صرف نگهداری سازمان انرژی اتمی گردید. اما از سال 1361 به تدریج جو منفی داخلی در مورد فعالیت های هسته ای کشور به دلایل مختلف از بین رفت و نگرش به صنعت هسته ای واقع بینانه تر شد در این راستا برای نخستین بار در کشور برنامه های منسجمی برای انتقال فناوری و توسعه کاربردهای هسته ای تهیه و به تصویب رسید و با تنظیم طرح های تحقیقاتی لازم پروژه های مختلفی در زمینه انتقال فناوری کاربردی هسته ای به مرحله اجرا در آمد که در عمل از این زمان برنامه هسته ای ایران آغاز شد.
اما با اوج گیری جنگ تحمیلی و اولویت بسیج کلیه اقدامات کشور در راه دفاع از میهن تا سال 1368 اجرا طرح ها و پروژه های هسته ای با دشواری صورت می گرفت. کمبودهای اعتباری و ارزی همراه با کارشکنی های کشورهای دیگر در مورد فروش تجیهزات و وسایل مورد نیاز باعث گردید برنامه تنظیمی مطابق با برنامه های زمان بندی شده پیشرفت نداشته باشد. با این وجود طی این دوره، همراه با افزایش تدریجی امکانات اعتباری نسبت به سال های اولیه پیروزی انقلاب حدود 5/23 میلیارد ریال ( حدود40 میلیون دلار) در زمینه توسعه و تجهیز آزمایشگاه‌های جدید، ایجاد مراکز برای سترون کردن محصولات پزشکی در تهران، انتقال فناوری تهیه رادیو داروهای پزشکی و رادیو ایزوتوپ های صنعتی و ایجاد مقدمات تولید آن برای نیازهای داخلی و اکتشاف منابع اورانیوم در کشور سرمایه گذاری شد. در این سال ها علیرغم تلاش مقامات و مسئولین نظام برای تکمیل فناوری هسته ای، از طریق کشورهای دیگر راه به جایی نبرد و هر بار به دلیل فشار به کشورهای همکای کننده با ایران آنها از ادامه همکاری با ایران سرباز زدند.
ایران نیز به ناچار از طریق واسطه های خارجی قطعات مورد نیاز خود برای فناوری هسته ای را تهیه نمود. این مساله به یکی از عمده ترین معضلات در بررسی پرونده هسته ای ایران تبدیل شد. با خاتمه جنگ تحمیلی و رفع نسبی مضیقه های اعتباری و ارزی اجرای پروژه های انتقال فناوری های کاربردی در کشور شتاب بیشتری گرفت. نتایج تحقیقات چند ساله متخصصین کشور در موارد متعددی به ثمر نشست و با ایجاد زیر بناهای لازم و تجهیز نیروهای متخصص و راه اندازی خطوط تولید در بسیاری از زمینه های فناوری هسته ای و فناوری های وابسته در این سال ها، ایران به موفقیت های قابل توجهی دست یافت. اما نقطه عطف فعالیت های هسته ای ایران در این سال ها در سال 1376 بود که با تشکیل شورای فناوری زیر نظر ریاست جمهوری، برنامه ها و دیدگاه های هسته ای کشور به شکل یک برنامه مدرن تدوین شد و عملا در سال 1377 کارهای اجرایی پروژه های هسته ای آغاز گردید.
به طوری که دولت خاتمی امکانات مالی قابل توجهی را به برنامه های هسته ای تخصیص داده و روندی مشخص برای دستیابی ایران به فناوری هسته ای طراحی کرد. در طی این سال ها ایران پروژه های فراموش شده فناوری هسته ای را به عنوان یک پارامتر تاثیرگذار بر مسائل اقتصادی دهه های آینده مورد توجه قرار داده و به عنوان یک سرفصل برجسته بر آن همت نهاد با اخذ تدابیر همسان با دیگر اولویت های توسعه ای به بازی با مهره های این اقدامات تا حد کشورهای اروپایی دست زد و از این مقوله سیاست های کلی حاکم را طی کرد. بنابراین تلاش برای کسب فناوری و دانش هسته ای و ایجاد نیروگاه های هسته ای به منظور تامین سهمی از انرژی کشور و تربیت نیروهای متخصص و گسترش فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی در امور انرژی های گداخت هسته ای و مشارکت و همکاری علمی و تخصصی در این زمینه دو هدف اصلی سیاست های کلی نظام در بخش انرژی هسته ای و معادن بود که در اسفند سال 1379 توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد. در این راستا بود که جمهوری اسلامی ایران با بهره گیری از ابزارهای موجود در بازارهای رسمی و غیر رسمی خارجی و با تربیت و آموزش تعداد کثیری از ایرانیان در زمینه فناوری هسته ای و حوزه های مرتبط با آن گام های بلندی در راه استقلال هسته ای برداشت . . . .
ادامه دارد.
مهم ترین دلیل این مساله مخالفت دولت جدید با هر گونه نفوذ غربی ها از جمله در برنامه هسته ای شاه بود. دراین راستا دولت موقت معتقد بود ایران نیازی به انرژی هسته ای ندارد و لذا عملیات ساخت نیروگاه بوشهر متوقف و تمام برنامه های هسته ای ایران، از جمله قرارداد با آلمان و فرانسه لغو شد و کادر هسته ای ایران به 13 نفر تقلیل یافت، مجموعه سرمایه گذاری انجام شده طی این دوره برای امور تحقیقات هسته ای فقط حدود45/0 میلیارد ریال بود که عمدتا صرف نگهداری سازمان انرژی اتمی گردید. اما از سال 1361 به تدریج جو منفی داخلی در مورد فعالیت های هسته ای کشور به دلایل مختلف از بین رفت و نگرش به صنعت هسته ای واقع بینانه تر شد در این راستا برای نخستین بار در کشور برنامه های منسجمی برای انتقال فناوری و توسعه کاربردهای هسته ای تهیه و به تصویب رسید و با تنظیم طرح های تحقیقاتی لازم پروژه های مختلفی در زمینه انتقال فناوری کاربردی هسته ای به مرحله اجرا در آمد که در عمل از این زمان برنامه هسته ای ایران آغاز شد.
اما با اوج گیری جنگ تحمیلی و اولویت بسیج کلیه اقدامات کشور در راه دفاع از میهن تا سال 1368 اجرا طرح ها و پروژه های هسته ای با دشواری صورت می گرفت. کمبودهای اعتباری و ارزی همراه با کارشکنی های کشورهای دیگر در مورد فروش تجیهزات و وسایل مورد نیاز باعث گردید برنامه تنظیمی مطابق با برنامه های زمان بندی شده پیشرفت نداشته باشد. با این وجود طی این دوره، همراه با افزایش تدریجی امکانات اعتباری نسبت به سال های اولیه پیروزی انقلاب حدود 5/23 میلیارد ریال ( حدود40 میلیون دلار) در زمینه توسعه و تجهیز آزمایشگاه‌های جدید، ایجاد مراکز برای سترون کردن محصولات پزشکی در تهران، انتقال فناوری تهیه رادیو داروهای پزشکی و رادیو ایزوتوپ های صنعتی و ایجاد مقدمات تولید آن برای نیازهای داخلی و اکتشاف منابع اورانیوم در کشور سرمایه گذاری شد. در این سال ها علیرغم تلاش مقامات و مسئولین نظام برای تکمیل فناوری هسته ای، از طریق کشورهای دیگر راه به جایی نبرد و هر بار به دلیل فشار به کشورهای همکای کننده با ایران آنها از ادامه همکاری با ایران سرباز زدند.
ایران نیز به ناچار از طریق واسطه های خارجی قطعات مورد نیاز خود برای فناوری هسته ای را تهیه نمود. این مساله به یکی از عمده ترین معضلات در بررسی پرونده هسته ای ایران تبدیل شد. با خاتمه جنگ تحمیلی و رفع نسبی مضیقه های اعتباری و ارزی اجرای پروژه های انتقال فناوری های کاربردی در کشور شتاب بیشتری گرفت. نتایج تحقیقات چند ساله متخصصین کشور در موارد متعددی به ثمر نشست و با ایجاد زیر بناهای لازم و تجهیز نیروهای متخصص و راه اندازی خطوط تولید در بسیاری از زمینه های فناوری هسته ای و فناوری های وابسته در این سال ها، ایران به موفقیت های قابل توجهی دست یافت. اما نقطه عطف فعالیت های هسته ای ایران در این سال ها در سال 1376 بود که با تشکیل شورای فناوری زیر نظر ریاست جمهوری، برنامه ها و دیدگاه های هسته ای کشور به شکل یک برنامه مدرن تدوین شد و عملا در سال 1377 کارهای اجرایی پروژه های هسته ای آغاز گردید.
به طوری که دولت خاتمی امکانات مالی قابل توجهی را به برنامه های هسته ای تخصیص داده و روندی مشخص برای دستیابی ایران به فناوری هسته ای طراحی کرد. در طی این سال ها ایران پروژه های فراموش شده فناوری هسته ای را به عنوان یک پارامتر تاثیرگذار بر مسائل اقتصادی دهه های آینده مورد توجه قرار داده و به عنوان یک سرفصل برجسته بر آن همت نهاد با اخذ تدابیر همسان با دیگر اولویت های توسعه ای به بازی با مهره های این اقدامات تا حد کشورهای اروپایی دست زد و از این مقوله سیاست های کلی حاکم را طی کرد. بنابراین تلاش برای کسب فناوری و دانش هسته ای و ایجاد نیروگاه های هسته ای به منظور تامین سهمی از انرژی کشور و تربیت نیروهای متخصص و گسترش فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی در امور انرژی های گداخت هسته ای و مشارکت و همکاری علمی و تخصصی در این زمینه دو هدف اصلی سیاست های کلی نظام در بخش انرژی هسته ای و معادن بود که در اسفند سال 1379 توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد. در این راستا بود که جمهوری اسلامی ایران با بهره گیری از ابزارهای موجود در بازارهای رسمی و غیر رسمی خارجی و با تربیت و آموزش تعداد کثیری از ایرانیان در زمینه فناوری هسته ای و حوزه های مرتبط با آن گام های بلندی در راه استقلال هسته ای برداشت . . . .
ادامه دارد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید