آموزش پژوهش‌محور، رویکردِ مدارس برتر به آموزشِ قبل از دانشگاه
آموزش و پرورش در ایران اکنون در مرحله گذار به شیوه ای نوین به نام « آموزش پژوهش محور» می باشد. نیاز اصلی به چنین رویکردی در امر آموزش برخاسته از انتظار جامعه از آموزش است. جامعه پیچیده امروز انتظار این را دارد که تربیت شدگان یک نظام آموزشی، بتوانند گره گشای مشکلات و کمبود های جامعه باشند.
آفتاب‌‌نیوز :
تغییر و تحول در نظام های آموزشی همواره امری اجتناب‌ناپذیر بوده که بر اساس نیازهای جامعه جهت‌دهی می‌شود. از روش‌های بدوی آموزش مثل «آموزش حافظه محور» تا روش‌های نوین مثل «آموزش تعاملی» همگی برخاسته از تحولات اجتماعی، پیچیده شدن نیاز ها و تغییر دیدگاه های فلسفی انسان به امر آموزش می باشند.
جامعه آموزش ایران نیز از این امر مستثنی نبوده و از اولین مکتب‌خانه‌ها با هدف سواد خواندن و نوشتن تا مدارس مترقیانه سده قبل خورشیدی، نمایشی از سیر تحولات اجتماعی ایران است.
متن زیر خلاصه‌ای از گفت و شنود با آقایان عبدالرضا غلامی و مهرداد مجاور از بنیان‌گذاران دبستان پژوهش محور جوانه‌ها درباره‌ی نیاز گذار به آموزش پژوهش‌محور، می‌باشد.
آموزش و پرورش در ایران اکنون در مرحله گذار به شیوه‌ای نوین به نام «آموزش پژوهش محور» می باشد. نیاز اصلی به چنین رویکردی در امر آموزش برخاسته از انتظار جامعه از آموزش است. جامعه پیچیده امروز انتظار این را دارد که تربیت شدگان یک نظام آموزشی، بتوانند گرهگشای مشکلات و کمبودهای جامعه باشند.
آقای عبدالرضا غلامی کارشناس ارشد مدیریت آموزشی و مدیر کنونی دبستان پژوهش محور جوانه‌ها به عنوان مثالی روشن‌کننده در این زمینه به مسئله بحران آب اشاره می کنند: «جامعه ایران در گذار به شهرنشینی و صنعتی شدن و نیاز بیش از پیش به تامین منابع آبی -چه از حیث مصرف و چه تولید برق- اقدام به الگو برداری از شیوه‌های مهندسی غرب کرده و سدهای بسیاری بر رودخانه‌های ایران بسته شد. سدهایی که آب را تامین کردند ولی در درازمدت باعث ایجاد خشکسالی و تغییرات اقلیمی شدند.
استفاده کورکورانه از تکنولوژی، بدون پژوهش‌های اقلیمشناختی، مسبب این حادثه است که برخاسته از نوع تعلیم و تربیت است. انسان‌هایی که صرفاً از مهارت علمی خود در راستای رفع نیاز استفاده می‌کنند، حال آنکه هر مسئله جدید، پژوهشی جدید می طلبد و الزاماً راهکارهای گذشته، راهکار مسئله‌های جدید نیستند؛ هرچند شباهت های ظاهری بسیاری وجود داشته باشد.»
نکته مهمی که امروزه متخصصان آموزش به آن اذعان دارند این است که روحیه ی پژوهش بایستی از ابتدا در دستور کار مراکز آموزش و پرورش به عنوان یکی از اهداف مهم تربیتی قرار بگیرد و این موضوع امری متفاوت با پژوهش های آکادمیک است.
بنا به نظرات آقای مهرداد مجاور کارشناس ارشد ریاضیات از دانشگاه صنعتی شریف و معاونت تحقیق و توسعه آموزش در دبستان پژوهش‌محور جوانه‌ها: «درحقیقت پژوهشگری به معنای آکادمیک آن در اکثر موارد یعنی جستجو برای حل یک مشکل بر مبنای راه‌حل‌ها و تجربیات علمی قبلی، در حالی که روحیه پژوهشی نهادینه شده در یک شخص منجر به راه حلی بدیع برای مسائل پیش‌رو می‌شود و تجربیات علمی قبل، الزاماً مبنای کار او نخواهد بود. البته در اینجا نکته‌ی ظریفی وجود دارد که نباید این موضوع را به معنی عدم نیاز به علوم گذشته قلمداد کرد، بلکه روش کورکورانه‌ی حل مسئله، مورد انتقادِ رویه‌های اخیر است. در حقیقت در یک نظام آموزشی پژوهش محور، حتی تکالیف ریاضی دانش آموزان و هر مسئله درسی که با آن مواجه می شوند به عنوان یک پژوهش کوچک مطرح می شود و دانش آموز ترغیب می‌شود تا راه‌حلی خلاقانه از نگاه خود و به زبان خود بیان کند و نه اینکه الزاماً روش حل آموزگار را پیش گیرد.»
با اصلاحات انجام گرفته در نظام آموزش و پرورش ایران و رونمایی از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در سال1390 شرایط زمینه ای برای رسیدن به نظامی پژوهش محور فراهم شد. لیکن دربخش آموزش دولتی، مشکلات اقتصادی و زیر بنایی و کمبود نیروی انسانی متخصص تا حدی گریبان گیر پیشبرد اهداف این سند شده است، این در حالی است که کارشناسان آموزش و پرورش دولتی و غیردولتی در این سالیان همواره کوشیده‌اند تا با اجرای طرح‌های متنوع و جدید همچون جشنواره‌ی جابربن حیان، مسابقات رباتیک، مسابقات طراحی و ساخت گلایدرهای دانش آموزی، جشنواره ریاضیات کانگورو، مسابقات ملی نادکاپ دانشگاه شریف و... قدم های استواری در این راستا بردارند.
اما در کنار آموزش و پرورش دولتی با تمام دغدغه هایش، آموزش و پرورش غیردولتی با پتانسیل‌هایی که دارد و بستری که ایجاد شده است، می تواند در نیل به این اهداف به شدت کمک کند. در این زمینه می توان به مدارس غیردولتی همچون دبستان پژوهش محور جوانه ها اشاره کرد که نظام پژوهش محور را به طور اصولی اجرا می کنند و در این امر موفقیت‌های چشمگیر دانش‌آموزان این مدارس گواه موفقیت آموزش پژوهش محور است.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید