مواضع متفاوت آمریکا در قبال برنامه هسته ای ایران و هند
آفتاب‌‌نیوز : 
توافق هند و آمریکا در این زمینه به معنی پذیرفتن هند به عنوان کشوری مجهز به تسلیحات هسته ای است. در واقع اگر هند بپذیرد که برنامه هسته ای نظامی و غیرنظامی اش را از هم جدا کند و کنگره آمریکا نیز قرارداد مزبور را تصویب کند همکاری هسته ای آمریکا و هند در زمینه انرژی هسته ای غیرنظامی قطعی می شود.
تلاش بوش برای جلب موافقت هند در شرایطی صورت می گیرد که آمریکا پس از آنکه توانست اجماع بین المللی در مورد گزارش پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت را به دست آورد، این روزها با ناکام خواندن مذاکرات تهران – مسکو در مورد طرح غنی سازی مشترک در خاک روسیه منتظر نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای در 6 مارس و به دنبال آن اقدامات تنبیهی شورای امنیت علیه ایران نشسته است. اما به راستی آنچه که باعث شده تا دولت آمریکا در مقابل برنامه هسته ای ایران و هند مواضع متفاوتی در پیش بیگرد چیست؟
روزنامه واشنگتن پست در تحلیلی به قلم دیوید اگناتیوس (David Ignatius) در پاسخ به این سؤال ,مسأله ایران و هند را دو موضوع کاملا متفاوت ترسیم کرده و یکی را نوید بخش جهانی شدن و دیگری را تهدیدی برای آن می داند.
اما دو کشور وجه اشتراکی نیز دارند و آن اینکه هر دو مشتاقند به کلوپ هسته ای بپیوندند. هند با در اختیار داشتن سلاح هسته ای و ایران با خواسته دستیابی به آن. مسأله دیگر موضع گیری آمریکا در قبال این دو کشور است. اگر چه جورج بوش به برنامه هسته ای هر دو کشور توجه نشان می دهد و اما تلاش در جهت تشویق یکی و تنبیه دیگری نشان دهنده دوگانگی سیاست های آمریکا در مقابل کشورهای هسته ای است.
در ادامه این تحلیل آمده است که سفر بوش به هند و رسیدن به توافقی که باعث پذیرفتن هند به عنوان کشوری که سلاح هسته ای در اختیار دارد (البته در مقابل هند هم باید نظارت های جدید بر برنامه هسته ای غیرنظامی اش را بپذیرد) ممکن است این تصور را برای تهران ایجاد کند که اگر ایران بتواند به طریقی به سلاح هسته ای دست پیدا کند (همانطور که هند این کار را کرد) در نهایت می تواند از فشارهای غرب رهایی پیدا کند. اما این تصور اشتباهی است. واقعیت این است که گاهی اوقات رفتارها مهمتر از قوانین هستند. دنیا آماده است هند را به عنوان یک قدرت هسته ای بپذیرد چون رفتار هند کشورهای دیگر را مطمئن کرده است.زیرا (هند) به دنبال ایفای نفش تثبیت کننده در منطقه و نظام بین الملل است. اگر ایران نیز قابل اعتماد بودن خود را به دنیا نشان دهد می توان همانند هند و پاکستان با آن برخورد کرد.
اما توجه آمریکا به هند و ایران نشان دهنده تأکید آمیرکا بر قرار گرفتن همه برنامه های غنی سازی و فرآوری اورانیوم تحت نظارت های بین المللی است و تلاش بوش برای جدا کردن برنامه هسته ای نظامی و غیرنظامی هند در همین راستا صورت می گیرد. طرح روسیه برای تامین غنی سازی برنامه هسته ای ایران نیز می تواند دنباله روی همین برنامه باشد. بنابراین اگر ایران این طرح را بپذیرد می تواند یک موفقیت (برای هدف آمریکا) تلقی شود.
در واقع دولت بوش دیدگاه جاه طلبانه تری دارد. به این ترتیب، تمامی فعالیت های غنی سازی و همه فعالیت های غنی سازی و فرآوری تحت نظارت قرار می گیرند و هیچ کشوری نمی تواند به جمع قدرت های کلوپ هسته ای بپیوندد.
براساس طرحی که در این زمینه وجود دارد کشورهایی که از غنی سازی و فرآوری اورانیوم منصرف می شوند تضمین هایی در مورد دستیابی به سوخت هسته ای با قیمت مناسب دریافت می کنند.
محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای نیز چندی پیش طرحی برای بین المللی کردن عرضه سوخت هسته ای ارائه داد که براساس آن تمام فعالیت های غنی سازی و فرآوری اورانیوم تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی هسته ای قرار می گیرد.
تلاش برای استفاده بیشتر از انرژی هسته ای غیرنظامی بدون تکثیر سلاح های هسته ای از دهه 1960 و شکل گیری قرارداد عدم تکثیر هسته ای شروع شد. شرایط کنونی نظام بین الملل،با توجه به اجماع نظر در مورد استفاده از انرژی هسته ای به عنوان بهترین راه پیش روی کشورها برای مدرنیزه شدن بدون وارد آوردن اثرات ویرانگر و گرم شدن زمین , ضروری تر به نظر می رسد.
بنا به گفته جان ریچ مدیر انجمن هسته ای جهانی, برای تامین انرژی مورد نیاز دنیا تا پایان قرن به 10000 راکتور هسته ای نیاز است.ولی در حال حاضر 440 راکتور در دنیا وجود دارد.
توافق هند و آمریکا در این زمینه به معنی پذیرفتن هند به عنوان کشوری مجهز به تسلیحات هسته ای است. در واقع اگر هند بپذیرد که برنامه هسته ای نظامی و غیرنظامی اش را از هم جدا کند و کنگره آمریکا نیز قرارداد مزبور را تصویب کند همکاری هسته ای آمریکا و هند در زمینه انرژی هسته ای غیرنظامی قطعی می شود. تلاش بوش برای جلب موافقت هند در شرایطی صورت می گیرد که آمریکا پس از آنکه توانست اجماع بین المللی در مورد گزارش پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت را به دست آورد، این روزها با ناکام خواندن مذاکرات تهران – مسکو در مورد طرح غنی سازی مشترک در خاک روسیه منتظر نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای در 6 مارس و به دنبال آن اقدامات تنبیهی شورای امنیت علیه ایران نشسته است. اما به راستی آنچه که باعث شده تا دولت آمریکا در مقابل برنامه هسته ای ایران و هند مواضع متفاوتی در پیش بیگرد چیست؟
روزنامه واشنگتن پست در تحلیلی به قلم دیوید اگناتیوس (David Ignatius) در پاسخ به این سؤال ,مسأله ایران و هند را دو موضوع کاملا متفاوت ترسیم کرده و یکی را نوید بخش جهانی شدن و دیگری را تهدیدی برای آن می داند.
اما دو کشور وجه اشتراکی نیز دارند و آن اینکه هر دو مشتاقند به کلوپ هسته ای بپیوندند. هند با در اختیار داشتن سلاح هسته ای و ایران با خواسته دستیابی به آن. مسأله دیگر موضع گیری آمریکا در قبال این دو کشور است. اگر چه جورج بوش به برنامه هسته ای هر دو کشور توجه نشان می دهد و اما تلاش در جهت تشویق یکی و تنبیه دیگری نشان دهنده دوگانگی سیاست های آمریکا در مقابل کشورهای هسته ای است.
در ادامه این تحلیل آمده است که سفر بوش به هند و رسیدن به توافقی که باعث پذیرفتن هند به عنوان کشوری که سلاح هسته ای در اختیار دارد (البته در مقابل هند هم باید نظارت های جدید بر برنامه هسته ای غیرنظامی اش را بپذیرد) ممکن است این تصور را برای تهران ایجاد کند که اگر ایران بتواند به طریقی به سلاح هسته ای دست پیدا کند (همانطور که هند این کار را کرد) در نهایت می تواند از فشارهای غرب رهایی پیدا کند. اما این تصور اشتباهی است. واقعیت این است که گاهی اوقات رفتارها مهمتر از قوانین هستند. دنیا آماده است هند را به عنوان یک قدرت هسته ای بپذیرد چون رفتار هند کشورهای دیگر را مطمئن کرده است.زیرا (هند) به دنبال ایفای نفش تثبیت کننده در منطقه و نظام بین الملل است. اگر ایران نیز قابل اعتماد بودن خود را به دنیا نشان دهد می توان همانند هند و پاکستان با آن برخورد کرد.
اما توجه آمریکا به هند و ایران نشان دهنده تأکید آمیرکا بر قرار گرفتن همه برنامه های غنی سازی و فرآوری اورانیوم تحت نظارت های بین المللی است و تلاش بوش برای جدا کردن برنامه هسته ای نظامی و غیرنظامی هند در همین راستا صورت می گیرد. طرح روسیه برای تامین غنی سازی برنامه هسته ای ایران نیز می تواند دنباله روی همین برنامه باشد. بنابراین اگر ایران این طرح را بپذیرد می تواند یک موفقیت (برای هدف آمریکا) تلقی شود.
در واقع دولت بوش دیدگاه جاه طلبانه تری دارد. به این ترتیب، تمامی فعالیت های غنی سازی و همه فعالیت های غنی سازی و فرآوری تحت نظارت قرار می گیرند و هیچ کشوری نمی تواند به جمع قدرت های کلوپ هسته ای بپیوندد.
براساس طرحی که در این زمینه وجود دارد کشورهایی که از غنی سازی و فرآوری اورانیوم منصرف می شوند تضمین هایی در مورد دستیابی به سوخت هسته ای با قیمت مناسب دریافت می کنند.
محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای نیز چندی پیش طرحی برای بین المللی کردن عرضه سوخت هسته ای ارائه داد که براساس آن تمام فعالیت های غنی سازی و فرآوری اورانیوم تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی هسته ای قرار می گیرد.
تلاش برای استفاده بیشتر از انرژی هسته ای غیرنظامی بدون تکثیر سلاح های هسته ای از دهه 1960 و شکل گیری قرارداد عدم تکثیر هسته ای شروع شد. شرایط کنونی نظام بین الملل،با توجه به اجماع نظر در مورد استفاده از انرژی هسته ای به عنوان بهترین راه پیش روی کشورها برای مدرنیزه شدن بدون وارد آوردن اثرات ویرانگر و گرم شدن زمین , ضروری تر به نظر می رسد.
بنا به گفته جان ریچ مدیر انجمن هسته ای جهانی, برای تامین انرژی مورد نیاز دنیا تا پایان قرن به 10000 راکتور هسته ای نیاز است.ولی در حال حاضر 440 راکتور در دنیا وجود دارد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید