آفتابنیوز : به گزارش خبرنگار سياسي آفتاب، خاتمي در اين ديدار بر اهميت تبارشناسي اصلاحات تاكيد و خاطرنشان كرد كه بر اساس آن ميتوانيم نسبت خود را در مقطع حاضر با جرياني که در يکصد و پنجاه سال گذشته در ايران بوجود آمده تعيين کنيم. اين بسيار مهم است که بدانيم جريان اصلاحات با تبار گذشته خود چه به لحاظ ماهيت و چه به لحاظ هويت پيوند دارد.
وي جريان اصلاحات را، جرياني ما بين دو گرايش «غرب پرست» و «سنت پرست» توصيف کرد و در تعريف اين جريان گفت:«جريان غرب پرست، مصداقهاي نوين دارد، شايد نگاه به چهرهاي مثل فوکوياما بتواند مقصود را روشن کند. او معتقد به پايان تاريخ با تحقق ليبرال دموکراسي آمريکايي است. به نظر او تاريخ با غرب و ايده و نظام ليبراليسم و سرمايهداري به تکامل رسيده است و براي بشر هيچ راه ديگري متصور نيست. اما ما معتقديم که بشر کماکان امکان تکامل و پيشرفت دارد و ميتواند شيوه هاي نويني از حيات را بوجود آورد».
رييسجمهوري سابق ايران در تعريف جريان سنتپرستان نيز اظهار داشت: سنت پرستان، يعني کساني که برخي سنن، آداب و رسوم و حتي پندارهاي خود را مقدس کردند و بر اين باورند که هر آن چه در برابر اين آداب و رسوم بايستد، بايد با آن جنگيد و مبارزه کرد و هيچگونه تحولي را در ذهن و عين نميپذيرفتند و به تعبير حضرت امام(ره) اينها نافي همهي آثار تمدن و پيشرفت بودند و هستند. اصلاحات در بين اين دو جريان قرار دارد.
خاتمي در عرصه حيات اجتماعي سه محور «آزادي، استقلال و پيشرفت »را قوام بخش اصلاحات مورد نظرش دانست و تاکيد کرد: حتي پيش از زمان مشروطه تا انقلاب و پس از آن، جريان اصلاحات بر اساس اين سه محور وجود داشته و البته، نقش دين در شکل گيري و حرکتهاي اصلاحي بسيار پر رنگ است. در جريان انقلاب اسلامي هم، نبوغ و قدرت هدايت امام(ره) در کنار دينخواهي مردم، قوام بخش اين سه محور بوده است.
وي دربارهي آسيب شناسي اصلاحات گفت: شايد ما گاهي تنها به مقوله آزادي پرداختيم و آن را هم تنها در بعد آزاديهاي سياسي خلاصه کرديم و اين نگاه باعث شد تا در جاهايي از مقولههاي ديگر، يعني استقلال و پيشرفت، غفلت کنيم.
وي افزود: در برخي موارد نيز مقوله تندروي يا کندروي مطرح ميشود و اين مباحث به عدم توجه ما به هر سه مولفه اصلاحات باز ميگردد.
رييسجمهور سابق کشورمان همچنين دربارهي آزادي و نسبت آن با اصلاحات گفت: آزادي را در دوران ما با دموکراسي همراه و ملازم ميدانيم و دموکراسي هم سه مقوم اصلي دارد؛ اول آنکه حاکميت از آن مردم است، دوم نظارت مردم بر حکومت و سوم هم آنکه، مردم ميتوانند بدون توسل به زور حکومت را تغيير دهند. اصلاحات نيز چيزي بيش از اين در چارچوب قانوني درباره آزادي نميخواهد.
وي درباره نقش دين در اصلاحات و نسبت آن با آزادي نيز گفت: ديني که بخواهد دموکراسي را بپذيرد، بايد اين سه اصل را هم پذيرفته باشد. به علاوه، دين اصلاحطلبانه بايد با نگاه به تحولات بشر، پيشرفت جوامع و امکانات جهاني در عين وفاداري به اصل خود، قابليت انعطاف با شرايط و تغييرات را داشته باشد و راز و رمز جاودانگي دين که اصول آن ثابت است در انعطاف پذيري و در رويه و سطح، بخصوص در عرصه حيات اجتماعي است.
خاتمي ادامه داد: تمامي جريانات اصلاحي ديني و غيرديني داراي يک وجه اشتراک بودهاند و آن توجه به خواست و اراده مردم و تلاش براي تدوين و سامان دادن به آن بوده است. اين توجه بايد در بستر بازگشت به خويشتن، اما در کنار نگاه به بازسازي و پيشرفت تعريف شود و قوام يابد.
وي تاکيد کرد: اصلاحات با اين تعريفي که کردم، بايد تبارش را مشخص کند. اين بدان معناست که جريان اصلاح طلب در اين دوره بايد به مبدا خود يعني انقلاب اسلامي بنگرد. انقلابي که در سال اول وقوعاش، قانون اساسي تدوين کرد، و امامي که حتي در دوران جنگ نيز کوشيد از قاعده قانون مداري خارج نشود. امام پس از پايان جنگ، با اشاره به استثناهايي که در آن دوران رخ داده بود، گفتند که اکنون زمان آن فرا رسيده تا همه به قانون بازگرديم و هرگز نبايد اجازه داد در روند حتي اجتماعي استثناء قائل شود و قاعده از ميان برود.
رييس جمهور سابق كشورمان در بخش ديگري از سخنانش با بيان اينکه در مقطع کنوني شرايط بحراني و ناخوشايندي در روابط سياسي و خارجي ايران حاکم شده است، تاکيد کرد: اگر نتوانيم با حفظ اصول و نيز مصالح ملّي با جامعه جهاني کنار بياييم، مشکلات بزرگي در آينده خواهيم داشت.
وي به احتمال ارجاع پروندهي ايران به شوراي امنيت و آغاز تحريمها اشاره کرد و افزود: بايد حتيالامکان از رسيدن به آن مرحله پرهيز کنيم.
خاتمي طرح برخي مقولات در جامعه جهاني را عامل و بهانهاي براي مخالفان دانست تا با استناد به آنها بتوانند فشارهاي بينالمللي را بر ايران افزايش دهند.
وي هم چنين با توجه به انتخابات متعددي که پيش روست تاکيد کرد: همه بايد در جبههي اصلاحات براي رفع کدورتها و بر امور مشترک که منافع ملي در راس آن است بکوشند.
اظهارات سران مجمع نمايندگان ادوارپيش از سخنان سيدمحمد خاتمي برخي از نمايندگان مجمع ادوار با طرح ديدگاههاي خود درباره جايگاه و نقش خاتمي مطالبي ايراد کردند.
يدالله اسلامي رييس مجمع نمايندگان ادوار مجلس شوراي اسلامي نيز از طرف تشکل متبوعش از خاتمي خواست تا باب گفتوگو و بحث را با جريانات اصلاح طلب مفتوح نگهدارد و به عنوان چهرهاي برجسته و تاثيرگذار در ايجاد يکپارچگي در بين اصلاحطلبان بکوشد.