آفتابنیوز : تحليلگران ميگويند: همزمان با تشديد خشونتهاي سني - شيعه در عراق، دولتهاي عرب و غيرعرب منطقه، درحال تهيه طرحهايي به منظور جلوگيري ازعبور خشونتهاي فرقهاي از مرزهاي عراق و تاثيرگذاري بر توازن سياسي داخلي اين كشورها هستند.
اين كشورها همچنين درحال بررسي تاثيراين امر برتوازن قدرت در منطقه هستند، توازن قدرتي كه روند تغيير آن ازپيش آغازشده است ،بطوريكه عربستان سعودي سني ازافزايش قدرت سياسي شيعيان بيم دارد.
"جاسم السعدون" تحليلگرسياسي كويتي ميگويد:"چنانچه درعراق جنگ (داخلي) آغاز شود، اين جنگ به جبههاي تبديل خواهد شد كه هركشوري درمنطقه درآن درگير خواهد شد."
رويترز در ادامه نوشت: از زمان حمله سال ۲۰۰۳آمريكا به عراق كه به سرنگوني حكومت "صدام حسين" منجرشد ،تاكنون چندين مقام عرب نسبت به بروز جنگ داخلي در عراق هشدار دادهاند.
عراق پس از صدام با اكثريت جمعيت شيعه آن همواره در مسير داشتن روابط نزديك با ايران بوده است. برخي ديپلماتهاي غربي عقيده دارند كه عربستان سعودي و اردن به منظور مقابله با قدرت درحال ظهور شيعيان در عراق، چشمان خود را بر انتقال حجم زيادي از پولها به شورشيان سني دراين كشور بستهاند.
اين ديپلماتها ميگويند: موسسههاي خيريه تحت اداره افراطيون و نيز گروههاي مذهبي، هزينه مالي درگيريهاي عراق را تامين ميكنند.اين ديپلماتها همچنين به گزارشهايي اشاره ميكنند كه حاكي است برخي دولتها در حال بررسي موضوع مسلح كردن قبايل سني عراق هستند.
تركيه نيزخواستارجلوگيري ازاقدام كردهاي عراق براي جداشدن ازاين كشور است . سوريه نيز براي حفظ نوعي نفوذ منطقهاي خود تلاش ميكند و ازسوي آمريكا به انتقال اسلحه و جنگجو به داخل عراق متهم شده است.
يك ديپلمات غربي با يادآوري جنگ داخلي سالهاي ۱۹۷۵ - ۱۹۹۰لبنان،گفت: " ميتوانيم انتظار ايجاد لبنان ديگري را داشته باشيم، واين امر به شدت نگرانكننده است." جنگ داخلي لبنان نيز ريشههاي فرقهاي داشت، اما حمايتهاي خارجي از گروههاي شبهنظامي رقيب در لبنان نيز به آتش اين جنگ ميدميد.
عربستان سعودي وكويت كهداراي اقليتهاي شيعه هستند،بطورمشخصترنگرانند كه جنگ داخلي در عراق مردماين دو كشور را نيز دچاراختلاف و دودستگي ميكند وازاين طريق نيروهاي بيشتري جذب گروههاي شبهنظامي ازنوع"القاعده" خواهند شد.
كشوربحرين نيز كه تحت حاكميت سنيها قراردارد، به همين اندازه نگران است. بحرين در گذشته شاهد ناآراميهايي بين جمعيت اكثريت شيعه اين كشور بوده است.
"محمد السعيد" معاون مدير "مركز مطالعات راهبردي الاهرام مصر" گفت : عربستان سعودي بيشترين مخاطره را دراين جريانات و تحولات دارد.
وي افزود:مساله عربستان اين است كه مرز مشترك با عراق دارد، بنابراين عربستان سعودي سيرتحولات را به بخت واقبال نخواهد سپرد و بيشترين تلاش را براي مهار قدرت به كار خواهد برد.
يك استان شرقي مهم عربستان كه مركز توليد نفت خام است، داراي جمعيت اكثرا شيعه است. "آلن مونرو" سفير سابق انگليس در عربستان سعودي، گفت : عربستان با هر بهاي ممكن خواستار جلوگيري از تجزيه عراق و حفظ ثبات دراين كشور است.
هرگونه مناقشه فرقهاي در عراق ، پاي اردن و سوريه را نيز كه اكثريت سني دارند، به مناقشه باز خواهد كرد.
"ممدوح العبادي" از قانونگذاران برجسته و وزير سابق اردني، ميگويد: در صورت بروز يك جنگ داخلي گسترده بين سنيها و شيعيان عراق، شعلههاي اين جنگ در سراسر منطقه زبانه خواهد كشيد ، اما تركش آن بيشتر به اردن و سوريه اصابت خواهد كرد."
وي تصريح كرد: ما در نهايت در وضعيتي قرار خواهيم گرفت كه ناگزير از جانبداري خواهيم بود ، زيرا جمعيت كشور ما اكثرا سني هستند. "
تحليلگران ميگويند: درحالي كه هنوز خاطره جنگ داخلي لبنان در اذهان بسياري از عربها زنده است، بعيد است كه دولتهاي عربي اقدام به مداخله نظامي در مناقشه عراق كنند.
"عبدالباري عطوان" سردبير روزنامه "القدس العربي" گفت: با اين حال دولتهاي عربي اقدام زيادي براي جلوگيري ازحركت مردم خود به سوي عراق براي شركت در جنگ داخلي آن كشورانجام نخواهند داد، تا ازاين طريق از بروز مناقشههاي قومي دركشورهاي خود جلوگيري كنند."
يك مقام عربستان سعودي گفت: عربهايي كه درعراق با نيروهاي خارجي مبارزه ميكنند، ممكن است حتي از"اسامه بن لادن" رهبر سازمان "القاعده" و افرادي كه با نيروهاي شوروي سابق درافغانستان مبارزه ميكردند،نيزخطرناكتر باشند.
اين جنگجوها ممكن است به كشورهايشان بازگردند و اسلحههاي خود را به سوي دولتهاي مورد حمايت آمريكا در كشورهاي خود نشانه بروند، دولتهايي كه اكنون با القاعده مبارزه ميكنند.
السعدون ،تحليلگر كويتي ،گفت: همسايگان عراق نميتوانند اجازه دهند جنگي داخلي دراين كشور روي دهد، البته نه از سر دلسوزي براي عراق، بلكه براي دفاع خود بايد از بروز جنگ داخلي درعراق جلوگيري كنند." وي افزود: بسياري از همسايگان عراق آگاه هستند كه هركسي بر آتش جنگ داخلي در عراق بدمد، خود نيز درآن گرفتار خواهد شد."