آنهم در شرایطی که مردم با اعتماد به نظام و حکومت پای صندوق های رای حاضر می شوند و اطمینان دارند رای آنها اثرگذار است، طرح چنین نگاه و تحلیلی درباره آراء مردم همان نقطه ای است که باعث سرخوردگی افکار عمومی یا هدایت کردن آنها به سمت تقابل با یکدیگر خواهد شد.
ماجرا از آنجا آغاز شد که ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی از میانه روز رای گیری زمزمه تخلف در انتخابات را مطرح کرد، نامه نگاری با وزارت کشور و شورای نگهبان در ادامه این زمزمه ها دنبال شد. به فاصله چند روز از پیروزی حسن روحانی در انتخابات اما آیت الله موحدی کرمانی در نشست جمنا به تقسیم بندی آرا روی آورد و گفت «آقای رئیسی در انتخابات 16 میلیون رای حلال بدست آورد. تخلفات در نتیجه انتخابات موثر نیست اما این اثر را دارد و شاید رأی آقای رئیسی را از 16 میلیون به 19 میلیون و رأی آقای روحانی را از 23 به 21 میلیون برساند. از این رو کسانی که تخلف کردهاند باید بدانند که یک چشم بینا بالای سر آنها است و آنها به خود اجازه تکرار چنین اقداماتی را ندهند.» رحیمیان رئیس شورای مرکزی جمنا هم از آرای سیاه سخن گفت که به سبد روحانی ریخته شده است.
سخنانی که با انتقادات و موضع گیری هایی از سوی دو جریان سیاسی کشور روبرو شد تا در نهایت دبیرکل جامعه روحانیت در بیانیه ای دیگر به تفسیر سخنان خود بپردازد. در نهایت اما این شورای نگهبان بود که با تایید صحت انتخابات مهر پایان را بر تمامی انتقادات زد.
در ادامه برخی واکنش ها به حلال و حرام خواندن رای مردم آمده است.
اسم/سمت | انتقادات از تقسیم بندی آرای مردم |
حسین کنعانی مقدم/ دبیرکل حزب اصولگرای سبز ایران | حلال ترین آرا در جمهوری اسلامی داده می شود و افرادی که آرای طیف خود را حلال و دیگری را حرام می دانند یا از قواعد شرعی و فقهی بی اطلاع هستند یا می خواهند شعور و دیانت مردم را زیر سوال ببرند که در هر دو صورت خطایی نابخشودنی را مرتکب شده اند. در قانون اساسی چیزی به نام رای حلال یا حرام نداریم. اما برخی که قواعد بازی سیاسی را بلد نیستند در موقع شکست در انتخابات از این ادبیات استفاده می کنند. |
عزت الله ضرغامی/ رئیس اسبق صدا وسیما | نه حرام دانستن رای رقیب با اصول امام و رهبری میخواند و نه خشونت طلب خواندن آن با حقوق شهروندی. |
محمدتقی رهبر/عضو جامعه روحانیت مبارز | ما تاحالا رئیس جمهوری با رای حرام نداشته ایم. مجددا تاکید می کنم در ایران رئیس جمهور نداشته ایم که با رای تقلبی و حرام روی کار امده باشد. مراجع رسیدگی کننده مثل هیات نظارت و وزارت کشور انسان های بی دینی نیستند |
حمید ابوطالبی/معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری | دوستان اصولگرا خود را نماد اسلام می دانند و مخالفین خود را به رای حرام متهم می کنند |
مرکز اطلاع رسانی و امور بینالملل وزارت کشور | مشخص نیست استفاده از واژه "آرای حلال" بر چه مبنایی و با چه هدفی صورت گرفته است؟ تقسیم بندی این مردم عزیز و بزرگوار به عناوینی مانند انقلابی و غیر انقلابی یا «آرای حلال» و.... ظلم بزرگی است که باعث ایجاد تفرقه و آسیب جدی به وحدت ملی و امنیت ملی می شود |
عبدالحمید خدری/ عضو هیات رئیسه کمیسیون انرژی مجلس | تقسیم آرا مردم به حلال و حرام بر خلاف مصالح و منافع ملی و درتضاد با منویات رهبر معظم انقلاب است |
علی اصغر احمدی/ رییس ستاد انتخابات | گفته شده بود که آرای یک نامزد حلال بوده است؛ این گفته با فرمایش رهبر معظم انقلاب که می فرمایند حتی اگر کسی را قبول ندارید اما بخاطر کشور و نظام بیایید، در تضاد است و به نوعی توهین به ملت تلقی می شود |
علي نجفي خوشرودي/ نماينده مردم بابل | برخي با راي حلال و حرام موجب تفرقه و تشويش اذهان عمومي نشوند در شرايط حساس منطقه اي بايد به همبستگي منطقه اي و بين المللي بيافزايند |
حسین ابراهیمی /عضو جامعه روحانیت مبارز | کسی که پای صندوق رأی آمد و رأی داد احساس مسئولیتش قابل تقدیر است بنابراین اینجا آرا قابل تقسیم به آرای خوب و بد نیست. مشارکت حداکثری بیش از هر نتیجه ای برای ما اهمیت دارد چون پیام روشنی به داخل و خارج کشور می دهد. پس معتقد نیستم که آرا با هم تفاوتی دارند |
محسن غرویان/چهره سیاسی اصولگرا | تقسیم بندیها را موافق نظر رهبر معظم انقلاب نمی دانم و همه کاندیداها به هر تعداد که رای آورده اند رای قانونی مردم را کسب کرده اند. طبق قانون کسی که اکثریت آرا را کسب کرده است، رئیس جمهوری قانونی کشور است |
سیدشهاب الدین صدر/ نماینده اسبق مجلس | یکی از اشتباهات تاریخی که بدعت گذاری در فرهنگ سیاسی کشور محسوب می شود تفکیک آرا ملت به حلال وحرام است که ضمن اهانت به شعور سیاسی آحاد ملت برای آینده سیاسی کشور بسیار خطرناک است |
غلامرضا ظریفیان/فعال سیاسی اصلاح طلب | مطرح شدن مسئله رای حلال و حرام به وحدت و انسجام ملی کشور آسیب می زند، در سال های قبل به دلیل برخی بداخلاقی ها وحدت ملی آسیب دیده بود که در این سالها این وحدت در حال بازسازی است، اما مجددا جریانی به دنبال دامن زدن به بداخلاقی های گذشته هستند |
امان الله علیمرادی/عضو مجلس خبرگان | مطرح شدن مسائلی مانند رای حلال و حرام در جامعه مانند تیغ دو لبه ممکن است به اصل انتخابات ضربه بزند |
علیرضا رادفر /معاون استاندار آذربایجان غربی | تقسیم کردن رای مردم در انتخابات 29 اردیبهشت امسال به 2 بخش حلال و ناحلال بر خلاف منویات مقام معظم رهبری مبنی بر مشارکت حداکثری مردم است |
علی کیهانیان/ رییس ستاد مردمی ابراهیم رییسی | باید از رای مردم تمکین کرد و تقسیم بندی صورت گرفته مبنی بر آرای حلال و غیر حلال جز قطبی شدن جامعه و ایجاد تنش در کشور نتیجه دیگری ندارد |
سیدرضا اکرمی/ عضو جامعه روحانیت | همه باید قدری حوصله و تأمل کنیم تا شورای نگهبان نظر نهایی خود را بیان کند بنابراین تقسیم آرای 41 میلیون نفری که رأی دادند به حلال و حرام، انقلابی و غیر انقلابی یا دیگر موارد معنا ندارد. مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری آبرومندانه شرکت کردند و نتایج هم توسط شورای نگهبان اعلام شد، حالا منتظر نظر این شورا درباره رسیدگی به شکایات هستیم |
احمد حکیمیپور/دبیر کل حزب اراده ملت | تقسیم آرا به حلال و غیرحلال قطعا به وحدت و همبستگی ملی ما ضربه می زند. توصیه ما آن است که از چنین تعابیری استفاده نشود |
محمد قمی/عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس | برخی دستگاهی دارند که نشان می دهد رأی مردم حلال است یا حرام و برهمین اساس جامعه را تقسیمبندی میکنند. این اظهارات توهین به مردم است و بنده به سهم خود از مردم برای حضور پرشور در انتخابات تشکر می کنم |
اکبر ترکان/دبیر شورایعالی مناطق آزاد | در حالی که بسیاری از مردم از پیروزی قاطع آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری خوشحال و شادمان بودند برخی افراد با مطرح کردن آرای حلال، دولت در سایه و وجود تخلف در انتخابات، شیرینی این پیروزی بزرگ را به کام مردم تلخ کردند.ائمه جمعه برای مردم رای حلال وحرام تعیین نکنند. |