کد خبر: ۴۷۵۴۱
تاریخ انتشار : ۲۳ خرداد ۱۳۸۵ - ۱۶:۵۱

برنامه ي هسته اي ايران، اولويت اصلي سياست خاورميانه اي آمريكا

آفتاب‌‌نیوز : نيكلاس برنز معاون وزيرخارجه ي آمريكا كه سوابق طولاني در دولت آمريكا دارد در مؤسسه ي خاور نزديك واشنگتن در سخناني درمورد سياستهاي آمريكا در قبال ايران به تشريح مواضع ايالات متحده در خاورميانه پرداخته است. وي طرح خاورميانه ي بزرگ كه امروز در دستور كار كاخ سفيد قرار دارد را به خاطر تمركز منافع ملي آمريكا در اين منطقه با اهميت تلقي مي كند. معاون وزير خارجه ي آمريكا همچنين معتقد است مهم ترين چالشهاي امنيتي آمريكا در منطقه ي خاورميانه قرار دارند. تعهد آمريكا به حمايت از دوستان خود در منطقه از جمله اسراييل بخش ديگري از دلايلي است كه برنز در توجيه سياستهاي خاورميانه اي آمريكا به آن اشاره مي كند.
در كنار مشكلات و دشواريهاي برقراري دموكراسي، رفرم و حقوق بشر در خاورميانه، ايران بزرگترين چالش آمريكا در منطقه است و بنابه گفته ي اين مقام ارشد آمريكايي، ايالات متحده از دريچه ي متفاوتي مسائل ايران را در سياست خارجي اش دنبال مي كند. اين حساسيت نيز بدان دليل است كه ايران در منطقه اي قرار گرفته كه دوست و متحد آمريكا يعني اسراييل و شركايي همچون مصر و عربستان سعودي قرار دارند. اين امر در ترسيم چارچوب سياست خاورميانه اي آمريكا نقش مهمي ايفا مي كند. در نتيجه تهديدهاي ناشي از دولت ايران (به ادعاي آمريكا) بزرگترين چالش پيش روي ايالات متحده محسوب مي شود. تلاش ايران براي دستيابي به سلاح هسته اي، حمايت از گروههاي تروريستي در خاورميانه نظير حزب و فقدان دموكراسي چالشهايي است كه بنابه ادعاي برنز اصول سياست آمريكا در قبال ايران را شكل مي دهد.
به نظر مي رسد در شرايط كنوني متوقف كردن برنامه ي هسته اي ايران در صدر اولويتهاي سياستهاي آمريكا در قبال ايران قرار دارد. در اين راستا تلاش آمريكا براي كسب اجماع بين المللي و فرستادن پيامي مشترك و روشن به دولت ايران براي توقف برنامه ي غني سازي اش نشان دهنده تصميم مقامات كاخ سفيد براي ممانعت از دستيابي ايران به توانايي ساخت سلاح هسته اي است.
معاون وزير خارجه ي آمريكا در تشريح تغيير استراتژي آمريكا در مقابل برنامه ي هسته اي ايران مي گويد: پيش از اين آمريكا از ديپلماسي بين المللي درمورد ايران حمايت نمي كرد. اما بعد از سفر جورج بوش به ناتو و آلمان در فوريه سال 2005 و پس از بحث با رهبران انگليس، فرانسه و آلمان، وي متقاعد شد كه از مذاكرات اين سه كشور اروپايي با ايران حمايت كند. البته آمريكا قصد مداخله ي مستقيم در اين مذاكرات را نداشت بلكه سعي كرد به مؤثر بودن مذاكرات آنها با دولت ايران كمك كند. اما با انتخاب محمود احمدي نژاد به رياست جمهوري اسلامي ايران و توقف مذاكرات سه كشور اتحاديه اروپا با تهران آمريكا مذاكره با روسيه، چين، هند و كشورهاي ديگر براي ايجاد ائتلاف عليه ايران را با دو هدف آغاز كرد:
اول انزواي ديپلماتيك ايران و دوم استفاده ي مؤثر از مؤسساتي نظير آژانس بين المللي انرژي هسته اي و شوراي امنيت سازمان ملل جهت وارد آوردن فشار به دولت ايران.
پس از آنكه ايران طرح پيشنهادي روسيه را نپذيرفت بنا به ادعاي برنز آمريكا آخرين مرحله از پروسه ديپلماتيك را آغاز كرد. ايالات متحده سعي كرد با استفاده از حضور روسيه، چين و اروپا، ايران را در آژانس بين المللي انرژي هسته اي متوقف كند. البته همان طور كه برنز نيز اشاره كرده است، موضع حمايتي هند در آژانس به اين مرحله از اقدامات آمريكا در قبال ايران ياري رساند. به اين ترتيب آژانس بين المللي انرژي هسته اي در فوريه سال 2005 و شوراي امنيت سازمان ملل در 29 مارس 2005، ايران را به نقض تعهدات بين المللي اش متهم كردند. برنز مي افزايد: بي توجهي ايران به خواسته ي جامعه جهاني آمريكا را مصمم به افزايش هزينه هاي ايران كرد. تلاش براي تصويب قطعنامه اي براساس فصل هفت منشور سازمان ملل نيز در همين راستا صورت گرفت. مخالفت چين و روسيه با هرگونه اقدام تنبيهي عليه ايران در نهايت آمريكا را برآن داشت تا با ارائه ي بسته ي تشويقي به ايران پنجره ي ديگري را (بنابه ادعاي برنز) به روي ايران بگشايد. به عقيده ي برنز اصل بسته ي پيشنهادي به ايران مي گويد كه اگر شما خواستار انرژي صلح آميز هسته اي هستيد، ما آن را براي شما تأمين مي كنيم اما تحت نظارتهاي بين المللي و به اين شرط كه دستيابي به تكنولوژي غني سازي اورانيوم را فراموش كنيد. ضمن آنكه تبليغات در نظر گرفته شده در اين بسته به ايران فرصت مي دهد تا هزينه هاي ناديده گرفتن تعهدات بين المللي اش را نيز مورد ارزيابي قرار دهد.
بنا به گفته ي معاون وزيرخارجه ي آمريكا اين كشور سعي دارد از تمام انرژي خود براي موفقيت بازي ديپلماسي استفاده كند. اما در عين حال واشنگتن قصد ندارد مباحث مربوط به برنامه ي هسته اي ايران را به شوراي امنيت محدود كند. به ادعاي برنز اگر آمريكا به اين نتيجه برسد كه شوراي امنيت و ديپلماسي چند جانبه (در مسئله ي هسته اي ايران) پاسخگو نيستند، به همراه كشورهايي كه همانند آمريكا فكر مي كنند رژيم تهديد عليه ايران را ايجاد خواهد كرد.
تلاش در راستاي گسترش دموكراسي، آزادي و رفرم در ايران بخش ديگري از سياستهاي آمريكاست كه بودجه ي 75 ميليون دلاري كنگره در اين خصوص و ايجاد پايگاه دبي جهت انجام فعاليتهاي تخصصي درمورد ايران، در همين راستا از سوي مقامات آمريكايي دنبال مي شود.
سخنان نيكلاس برنز درخصوص سياستهاي خاورميانه اي آمريكا نشان دهنده ي اولويت مسئله ]هسته اي[ ايران در سياستهاي واشنگتن است. آمريكا براي حفظ منافع حياتي خود در خاورميانه، ايران را در چالش بزرگي براي خود مي داند و از اين رو سعي در كسب اجماع جهاني عليه آن دارد. با توجه به اين نكته جنجالي كردن مسئله ي توسعه ي برنامه ي هسته اي ايران از سوي آمريكا نبايد چندان غيرمنتظره باشد.

بازدید از صفحه اول
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره
عضویت در خبرنامه
نظر شما
پرطرفدار ترین عناوین