مدیرکل امور کودکان بهزیستی: حمایت مالی و بیمه ای متقاضیان فرزندخوانده معلول/ پذیرش کودکان دارای HIV مثبت به فرزندخواندگی
محمد نفریه (مدیرکل امور کودکان و شبه خانواده بهزیستی کشور) در گفت‌وگو
با ایلنا در رابطه با توزیع یک وعده غذای گرم در روستامهدها و مهدهای
حاشیه شهرها که در هفته کودک در نقاط بیشتری از کشور اجرایی شده است، بیان
داشت: برنامه یک وعده غذای گرم در حاشیه شهرها در سال گذشته آغاز شد، در
حال حاضر صددرصد حاشیه شهرها و ۸۰ درصد روستامهدها تحت پوشش یک وعده غذای
گرم هستند. در سال گذشته وزارت بهداشت اعلام کرد که در حاشیه شهرها
سوءتغذیه وجود دارد که همین مسئله موجب شد؛ صددرصد مهدهای حاشیه شهر تحت
پوشش یک وعده غذای گرم قرار بگیرند.
وی افزود: هزار کودک در حاشیه شهر و ۲۲۵ هزار کودک نیز در روستامهدها داریم که ۱۸۰ هزار نفر از این تعداد تحت پوشش یک وعده غذای گرم هستند. ۶ استان که در معرض سوءتغذیه بودند و وزارت بهداشت به ما اعلام کرده بود، کاملاً تحت پوشش یک وعده غذای گرم قرار گرفتند.
۱۲ استان در معرض سوءتغذیه
نفریه با اشاره به اینکه شش استان دیگر نیز که لب مرز سوءتغذیه بودند، تحت پوشش قرار گرفتند، بیان داشت: ۱۲ استان که در معرض سوءتغذیه بودند نیز تحت پوشش قرار گرفتند، علاوه بر اینکه حاشیه‌مهدهای کل کشور تحت پوشش رفتند. به این کودکان یک وعده غذای گرم به همراه ماست یا سالاد داده می‌شود. این یک طرح مشترک بین سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و وزارت رفاه است و اصل بودجه را سازمان بهزیستی می‌دهد. طرح‌سنجی و برنامه غذایی آن توسط وزارت بهداشت تهیه شده است، البته نوع غذاها متناسب با استان‌ها متفاوت است. در برخی از استان‌ها یک وعده غذای گرم بصورت محلی است.
کاهش ۵۰ درصدی سوءتغذیه با دادن یک وعده غذای گرم
مدیرکل امور کودکان و شبه خانواده بهزیستی کشور در ادامه گفت: دفتر تغذیه وزارت بهداشت در سال گذشته به ما اعلام کرد؛ در نقاطی که این طرح اجرا می‌شود سوءتغذیه ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است، این نتایج طرح‌سنجی است، حالا در برخی از استان‌ها ممکن است این درصد بالاتر یا پایین‌تر باشد.
وی در خصوص لایحه حمایت از حقوق کودک و نوجوان بیان داشت: دو ماه قبل جلسه‌ای را با هشت نماینده مجلس شورای اسلامی برگزار کردیم. کمیسیون اجتماعی نیز در این جلسه حضور داشت، اصلی‌ترین درخواست این بود که لایحه حمایت از حقوق کودکان به این دلیل که جرم‌انگاری شده است؛ سریع‌تر مورد بررسی قرار گیرد. جرم‌انگاری در این لایحه از این جهت مورد تاکید است که در حال حاضر اگر یک خانواده کودک خود را وادار به کار یا تکدی‌گری کند برای آن هیچ جرمی پیش‌بینی نشده است، اما در این لایحه در این خصوص صحبت شده است تا حدی که ممکن است پدر و مادر از حضانت کودک خلع ید شوند.
۸۰ تا ۸۵ درصد کودکان جذب شده پدر و مادر دارند
وی گفت: در حال حاضر یکی از معضلات این است که کودکان کار و خیابان جذب می‌شوند در حالی که خانواده دارند و به اجبار نمی‌توان این بچه‌ها را نگهداری کرد، این کودکان دوباره به خانواده و پس از آن خیابان بازمی‌گردند. کودکانی که پدر و مادر ندارند، جذب بهزیستی می‌شوند و تا ۱۸ سالگی در خدمت آنها هستیم، اما بالای ۸۰ تا ۸۵ درصد کودکان جذب شده به این دلیل که پدر و مادر دارند و از آنها سوءاستفاده می‌شود؛ جزو درآمد خانواده به حساب می‌آیند، زمانی که جذب بهزیستی می‌شوند پدر و مادر با گرفتن حکم دوباره بچه را از ما تحویل می‌گیرند، اما در این لایحه حتی پیش‌بینی شده است که اگر این اتفاق برای کودک رخ دهد، سلب حضانت از والدین صورت می‌گیرد. اهمیت این لایحه برای ما این است تا دور تسلسل باطل که بین نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی و قوه قضائیه است، شکسته شود.
وی افزود: نگهداری بهزیستی آخرین گزینه است؛ قبل از آن باید اقداماتی در جهت سپردن این کودکان به افراد امین و دیگر افراد خانواده صورت گیرد. به نماینده‌ها گفته‌ایم که اگر دوباره این لایحه وقت‌گیر شود، اصلاً به نفع کودکان نخواهد بود.
بسیاری از کودکان در حال حاضر بلاتکلیف هستند
نفریه گفت: مسئله دیگر که با نمایندگان مجلس مطرح کرده‌ایم؛ مشکل فرزندان مادران ایرانی و پدران با تابعیت خارجی است که همچنان به نتیجه نرسیده است. اگر این طرح تصویب شود تکلیف بسیاری از کودکانی که در حال حاضر بلاتکلیف هستند، شناسنامه ندارند و در تحصیل و اشتغال آنها مشکلات عدیده‌ای وجود دارد مشخص می‌شود. البته قانون به تنهایی نمی‌تواند صددرصد معضلات حوزه کودکان را حل کند، اما بازدارندگی ایجاد می‌کند و روند بررسی وضعیت کودک را تسهیل می‌کند. این لایحه در صورت تصویب یک تا دو سال زمان می‌برد که به صورت کامل اجرا شود بنابراین لازم است که هرچه سریع‌تر بررسی و اجرا شود.
روند فرزندخواندگی کودکان بدسرپرست باید تسهیل شود
وی در خصوص روند فرزندخواندگی بیان داشت: جلسات متعددی را با قضات، نمایندگان دادستانی در شش منطقه ایران داشته‌ایم تا با هماهنگی بهزیستی، قوه قضائیه، نیروی انتظامی و ثبت احوال بتوانیم روند فرزندخواندگی را به درستی اجرا کنیم، چرا که روند فرزندخواندگی کودکان بدسرپرست نیازمند این است که تسهیل شود. کودکان بی‌سرپرست منع قانونی ندارند، اما در حال حاضر بالای ۸۰ درصد از کودکان مدنظر بهزیستی بدسرپرست هستند و این کودکان بدسرپرست طبق قانون می‌توانند که به امین موقت سپرده شوند. یعنی طرق مختلفی وجود دارد که این کودکان در مراکز بهزیستی نمانند. سیاست سازمان بهزیستی این است که کودکان در مراکز نباشند. هرچه این کودکان در خانواده باشند، جامعه سالم‌تر خواهد بود.
واگذاری سالانه ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ کودک به متقاضیان
نفریه گفت: در حال حاضر ۲۵ هزار کودک تحت پوشش بهزیستی هستند، ولی کمتر از ۱۰ هزار کودک در مراکز بهزیستی حضور دارند و قریب به ۱۶ هزار کودک در خانواده‌های جایگزین و یا خانواده‌های امین موقت سپرده شده‌اند. در سال بین ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ کودک برای فرزندخواندگی به خانواده‌ها سپرده می‌شوند. آمار کودکانی که برای سرپرستی به خانواده‌ها سپرده می‌شوند و بعد به دلیل عدم توانایی خانواده به بهزیستی بازمی‌گردند، بسیار پایین است.
وی ادامه داد: خانواده‌های فرزندپذیری وجود دارند که حتی کودکان معلول را به سرپرستی قبول می‌کنند، حتی کودکانی که دارای HIV مثبت هستند نیز توسط برخی از خانواده‌ها به فرزندی پذیرفته می‌شوند. سیر فرزندخواندگی در کشور دچار تغییرات و تحولاتی شده است، به طور مثال چند وقت پیش یک خانواده تحصیلکرده یک کودک فلج مغزی را به سرپرستی قبول کرد. با توجه به قانون فرزندخواندگی انتظار داریم دیدگاه‌های جدیدی در عرصه فرزندخواندگی ایجاد شود.
نفریه گفت: خانواده‌هایی که دارای فرزند هستند هم می‌توانند کودکانی را از بهزیستی برای فرزندخواندگی قبول کنند، اما در اولویت سوم هستند. خانواده‌هایی که کودکان معلول و یا دارای بیماری‌های خاص را به فرزندخواندگی قبول می‌کنند با حمایت بیمه‌ای و مالی بهزیستی همراه هستند. حتی به عنوان امداد ماهیانه مبلغی به این خانواده‌ها پرداخت خواهند شد تا این کودکان در دامن خانواده بزرگ شوند. ۹ هزار کودک در حال حاضر تحت سرپرستی بهزیستی هستند که باید با فرهنگ‌سازی تعداد آنها را کم کرد. ۷۱۹ مرکز داریم که ۸ مرکز دولتی است، ۳۲ مرکز شیرخوارگاه است.
