حماس: از مبارزه مسلحانه تا مشاركت سياسي
آفتاب‌‌نیوز : 
اين دوره از انتخابات با آرامش و رقابت شديد ميان فتح و حماس برگزار شد.
طبق نتايج غيررسمي انتخابات شوراها كه به دلايل متعدد اعلام رسمي آن به تأخير افتاد فتح توانست از مجموع 84 شوراي شهر و روستا، كنترل 52 شورا در مقابل 28 شورا براي حماس به دست گيرند. اما با اين تفاوت كه در حوزه هايي كه حماس پيروز انتخابات بود داراي بار جمعيتي بسيار است به اين معني كه فتح اكثريت كرسي ها را به دست آورد در مقابل حماس اكثريت، جمعيت فلسطينيان را كسب كرد. اما چرا بار جمعيتي در اينجا اهميت پيدا كرده است برمي گردد به انتخابات آينده شوراي قانونگذاري فلسطين، پارلماني كه اينك در اختيار جنبش فتح است.
با توجه به اين كه حماس اعلام كرده است برخلاف دور نخست انتخابات پارلماني كه آن را تحريم كرده بود اين بار با ارائه فهرست كامل وارد مبارزات انتخاباتي خواهد شد.
همين امر موجب نگراني جنبش فتح از يك سو و دولت اسرائيل از سوي ديگر شده است. چرا كه آنان از آن بيمناكند كه حماس بتواند اكثريت كرسي هاي مجلس آينده را به خود اختصاص دهد و به صورت حزب حاكم در فلسطين درآيد.
همين مسأله موجب شده كه اسرائيل به شدت از پيروزي احتمالي حماس در انتخابات ماه ژوئيه در فلسطين نگران باشد.
جنبشي كه هرگز تاكنون موجوديت اسرائيل را به رسميت نشناخته است و كنترل اين گروه بر پارلمان آينده فلسطين مي تواند روند معادلات صلح ميان اسرائيل و فلسطينيان را بيش از پيش پيچيده و آسيب پذير كند. بر اين اساس، دولت اسرائيل تاكنون چندين بار شرط پذيرش شركت حماس در انتخابات پارلماني فلسطين را خلع سلاح اين گروه اعلام كرده است اما ابومازن با اين شرط موافقت نكرده و خلع سلاح حماس را به پس از برگزاري انتخابات موكول كرده است. محمود عباس از اين مسأله نگران است كه با رويارويي شتاب زده با حماس مسير تغيير مشي مسلحانه حماس به مشاركت سياسي را منحرف كند و چالش هاي جديدي براي تشكيلات خودگردان فلسطين به وجود آيد.
در همين حال يك نگراني مشترك نيز آمريكا، اسرائيل و دولت خودگردان فلسطين از احتمال اكثريت يافتن حماس در پارلمان آينده فلسطين دارند. آنها ترديدي ندارند كه در صورتي كه پارلمان به كنترل حماس در آيد روند صلح خاورميانه مختل خواهد كرد. اما در عين حال هر يك براي مقابله با اين مسأله راهبرد متفاوتي دارند.
دولت شارون اصرار دارد كه حماس پس از آن كه به صورت يك حزب سياسي درآمد و كاملاً خط مشي مسلحانه را كنار گذاشت اجازه شركت در انتخابات را بيابد. از اين رو بر خلع سلاح فوري حماس از سوي دولت محمود عباس اصرار مي ورزد.
اما فلسطينيان با ديده ترديد به اين خواست شارون مي نگرند و معتقدند هدف اصلي رژيم صهيونيستي رو در رو قرار دادن جناح فلسطيني در مقابل يكديگر است و خواهان آن است كه با به راه انداختن جنگ داخلي بين آنها و كشاندن جامعه فلسطيني به سمت هرج و مرج هر نوع توافق صلح به آنان تحميل كند.
همچنين عباس و بسياري از رهبران جهان بر اين نظرند كه افزايش محبوبيت حماس به سياست هاي سخت گيرانه اسرائيل در مقابل فلسطينيان برمي گردد. آمريكا نيز از حاميان اين نظريه است بنابراين اسرائيل را تحت فشار قرار داده است تا سرعت بخشيدن به عقب نشيني از غزه از افزايش محبوبيت حماس بكاهد. آمريكايي ها معتقدند درواقع پيروزي نسبي فتح در انتخابات اخير شوراها، نتيجه برچيدن شماري از پست هاي بازرسي اسرائيل در سرزمين هاي اشغالي، واگذاري اداره دو شهر به دولت خودگردان و اميدوار شدن فلسطيني ها به آينده روند صلح است.
بنابراين با ادامه اين روند احتمال پيروزي فتح در انتخابات پارلماني آينده افزايش خواهد يافت و حتي نيازي به تعويق تاريخ انتخابات و برگزاري آن پس از اجراي طرح يكجانبه شارون براي تخليه نوار غزه و شمال كرانه باختري- آنچنان كه برخي از هواداران فتح درخواست كرده اند- نيست. بنابراين با اين اوصاف بعيد است بازيگر اصلي مسائل خاورميانه يعني آمريكا به شارون اجازه دهد كه موجبات پيروزي حماس را در انتخابات پارلماني فلسطين فراهم آورد.
تغيير روش حماس؟
حماس در باريكه غزه از نفوذ قابل توجهي برخوردار است و در برخي مناطق در زمينه هاي اجتماعي از جمله ايجاد و اداره مدارس و مراكز درماني و ارايه خدمات اجتماعي براي نيازمندان فعاليت گسترده داشته و مركز اصلي رهبري گروه نيز در شهر غزه واقع است.
امكان دارد اين گروه، كه انتخابات رياست تشكيلات خودگردان فلسطيني در اوايل ماه ژانويه را تحريم كرده بود، در انتخابات پارلمان فلسطينيان نيز شركت كند.
حماس از جمله گروه هاي پيكارجوي فلسطيني است كه به جاي مذاكره با اسرائيل، توسل به عمليات مسلحانه، از جمله بمب گذاري هاي انتحاري، را براي وادار كردن اسرائيل به خروج از سرزمين هاي فلسطيني ترويج كرده است.
جنبش حماس يكي از گروه هاي فلسطيني است كه در زمان تبعيد رهبران قديمي تر مبارزات فلسطينيان، از جمله ياسر عرفات و محمود عباس، رهبران سابق و كنوني تشكيلات خودگردان، در اراضي اشغالي به شدت فعال شدند يا شكل گرفتند.
برخي ناظران معتقدند كه پس از قرارداد صلح اسلو و بازگشت رهبران فلسطيني به سرزمين هاي كرانه باختري رود اردن و باريكه غزه، رقابتي اعلام نشده بين سازمان هاي ملي گراي وابسته به آنان و گروه هاي فعال در اراضي اشغالي در زمان انتفاضه اول فلسطينيان در جريان بوده و اين گروه ها به تندروي بيشتري تمايل داشته اند.
اسرائيل جنبش حماس را، كه به اسلام سياسي گرايش دارد، از جمله دشمنان اصلي صلح با فلسطينيان دانسته و سال گذشته، به چند مورد ترور گزينشي رهبران اين گروه، از جمله شيخ احمد ياسين، پايه گذار حماس دست زد.
عملكرد خوب حماس در انتخابات غزه
مبارزات انتخاباتي براي گزينش شهرداران و اعضاي شوراهاي شهر سرزمين هاي فلسطيني واقع در كرانه باختري رود اردن و باريكه غزه از ماه گذشته آغاز شد و روز پنجشنبه، 27 ژانويه، ساكنان حدود يك سوم از شهرهاي واقع در باريكه غزه در راي گيري شركت كردند.
نظرسنجي از راي دهندگان به هنگام خروج از حوزه هاي راي گيري نشان مي دهد كه حماس احتمالا كنترل سه عدد از چهار ناحيه بزرگ غزه را به دست خواهد گرفت.
اما گروه فتح، حزب وابسته به محمود عباس، رهبر فلسطيني ها، اين پيش بيني ها را زير سوال برد.
انتظار مي رود نتايج رسمي انتخابات روز جمعه اعلام شود.
جنبش اسلام گراي حماس، از گروه هاي پيكارجوي فلسطيني، با معرفي تعدادي نامزد انتخاباتي براي نخستين بار در يك برنامه انتخابات عمومي در سرزمين هاي فلسطيني شركت دارد.
پيشتر، مشاركت حماس در روندهاي انتخاباتي به تلاش براي در دست گرفتن اداره امور دانشگاه ها و برخي ديگر از موسسات غيرسياسي منحصر بود.
البته ماه گذشته، نامزدهاي حماس توانستند در تعداد قابل ملاحظه اي از حوزه هاي انتخاباتي شهرداري ها در كرانه باختري رود اردن به پيروزي برسند.
عامل مهم افزايش محبوبيت حماس
ابطال آراي صندوق هاي برخي حوزه هايي كه حماس در آن پيروز شد موجب اين مسأله شده است كه بار تبليغاتي سياسي بسياري براي حماس در پي داشته باشد. حماس با صدور بيانيه اي با تأكيد بر دموكراسي خواهي، ابطال برخي صندوق ها را توطئه براي جلوگيري از اصلاحات خواند و در آن فتح را به تقلب و ناديده گرفتن قواعد بازي دموكراسي متهم كرد.
فتح كه مدتي است گرفتار اختلافات دروني و همچنين درگيري ميان نسل جديد و قديم خود شده است. همين شكاف در فتح كه جناح حاكم بر فلسطين به شمار مي رود، ميدان براي عرض اندام حماس باز كرده است.
از سويي حماس طي سال هاي متمادي پايگاه قابل توجهي در جامعه فلسطيني به دست آورده است.
برنامه هاي اجتماعي اين گروه شامل احداث مدارس، بيمارستان ها و مؤسسات مذهبي مي شود و در همين حال شاخه نظامي گروه در بسياري از حملات انتحاري عليه اسرائيلي ها فعال بوده است.
حماس در يك نگاه
حركت حماس با اينكه سابقه زيادي ندارد و پس از جنبش انتفاضه در سال ۱۹۸۷ پا گرفته است، امروز به صورت مهم ترين جنبش اسلامي در خاك فلسطين درآمده است. اين جنبش در ميان لايه هاي محروم فلسطيني، كه از صلح با اسرائيل اميد بريده اند، نفوذ بي مانندي دارد.
جنبش حماس با گرايش تند و سازش ناپذيرش، رقيب اصلي سازمان آزاديبخش فلسطين به شمار مي رود. ياسر عرفات رهبر سازمان آزاديبخش از نفوذ حماس باخبر است و سعي مي كند از آن استفاده كند.
حماس حق موجوديت اسرائيل را به رسميت نمي شناسد و خواهان عقب نشيني كامل اسرائيل از خاك فلسطين است. اين جنبش پيمان اسلو را خيانت به آرمان فلسطين دانست و توافق هاي آن را نپذيرفت.
سازمان آزاديبخش و بسياري از سياستمداران و روشنفكران فلسطين مشي حماس را به انتقاد گرفته اند، زيرا به نظر آنها تندروي هاي حماس به دست نيروهاي افراطي در اسرائيل بهانه مي دهد تا به تجاوزات نظامي خود در شهرهاي فلسطيني نشين ادامه دهند.
دولت خودگردان فلسطين در سال ۱۹۹۹ بيش از هزار نفر از اعضاي حماس را دستگير كرد.
مركز فعاليتهاي حماس قبلا در اردن بود، اما در زمان ملك عبداله دوم دفترهاي آن در اردن تعطيل شد و بيشتر سران شناخته شده جنبش به كشورهايي مانند قطر مهاجرت كردند.
حماس با بيشتر كشورهاي عربي روابط دوستانه دارد و از هواداران آرمان فلسطين در اين كشورها كمكهاي مالي فراوان دريافت مي كند.
حماس هدف استراتژيك خود را برپايي يك دولت اسلامي در سراسر خاك فلسطين اعلام كرده است. اين جنبش دو جناح نظامي و سياسي دارد.
گفته مي شود كه در ميان فعالان و رهبران حماس در مورد شيوه مبارزه با اسرائيل اختلاف نظر جدي وجود دارد. اما تا كنون طرفداران مشي مبارزه قهرآميز غالب بوده اند.
در بخش مدني جنبش حماس خدمات اجتماعي گسترده اي عرضه مي كند. شبكه اي از مؤسسات خيريه مانند مدارس، درمانگاه ها و بيمارستان هاي مجاني براي مردم محروم داير كرده است.
رهبري حماس
شيخ احمد ياسين كه در ماه مارس گذشته به دست اسرائيل به قتل رسيد، پايه گذار و نظريه پرداز اصلي حماس به شمار مي رفت.
او در نخستين سال هاي زندگي، از سال ۱۹۳۸ تا ۱۹۴۸ در خاك فلسطين فشار و اختناق نيروي اشغالگر را با گوشت و پوست خود احساس كرده بود. در كودكي به فلج اطفال دچار شد و تا پايان عمر بيمار بود. در جواني در دانشگاه اسلامي الازهر قاهره به تحصيل فقه پرداخت و عالم ديني شناخته شد. در مصر با جناح فلسطيني اخوان المسلمين آشنا شد و از عقايد آنها تأثير گرفت.
شيخ احمد ياسين با سخنراني هاي تند و موضع افراطي خود در جريان انتفاضه سال ۱۹۸۷ به شهرت و محبوبيت زيادي رسيد.
شيخ در سال ۱۹۸۹ به اتهام شركت در قتل چند فلسطيني "همكار" با ارتش و سازمان امنيت اسرائيل (موساد) دستگير شد و به حبس ابد محكوم شد.
ملك حسين پادشاه وقت اردن كه از محبوبيت شيخ باخبر بود، براي آزادي شيخ تلاش كرد و او سرانجام در سال ۱۹۹۷ در مبادله با دو عضو دستگيرشده موساد، از زندان اسرائيل آزاد شد.
بيشتر سران برجسته حماس فعاليت مخفيانه دارند و ناشناخته هستند. با اين همه، عبدالعزيز رنتيسي از آغاز تأسيس حماس شاخص ترين چهره آن به شمار مي رفت.
وي در رشته پزشكي در مصر تحصيل كرد و متخصص اطفال بود.
اين دوره از انتخابات با آرامش و رقابت شديد ميان فتح و حماس برگزار شد. طبق نتايج غيررسمي انتخابات شوراها كه به دلايل متعدد اعلام رسمي آن به تأخير افتاد فتح توانست از مجموع 84 شوراي شهر و روستا، كنترل 52 شورا در مقابل 28 شورا براي حماس به دست گيرند. اما با اين تفاوت كه در حوزه هايي كه حماس پيروز انتخابات بود داراي بار جمعيتي بسيار است به اين معني كه فتح اكثريت كرسي ها را به دست آورد در مقابل حماس اكثريت، جمعيت فلسطينيان را كسب كرد. اما چرا بار جمعيتي در اينجا اهميت پيدا كرده است برمي گردد به انتخابات آينده شوراي قانونگذاري فلسطين، پارلماني كه اينك در اختيار جنبش فتح است.
با توجه به اين كه حماس اعلام كرده است برخلاف دور نخست انتخابات پارلماني كه آن را تحريم كرده بود اين بار با ارائه فهرست كامل وارد مبارزات انتخاباتي خواهد شد.
همين امر موجب نگراني جنبش فتح از يك سو و دولت اسرائيل از سوي ديگر شده است. چرا كه آنان از آن بيمناكند كه حماس بتواند اكثريت كرسي هاي مجلس آينده را به خود اختصاص دهد و به صورت حزب حاكم در فلسطين درآيد.
همين مسأله موجب شده كه اسرائيل به شدت از پيروزي احتمالي حماس در انتخابات ماه ژوئيه در فلسطين نگران باشد.
جنبشي كه هرگز تاكنون موجوديت اسرائيل را به رسميت نشناخته است و كنترل اين گروه بر پارلمان آينده فلسطين مي تواند روند معادلات صلح ميان اسرائيل و فلسطينيان را بيش از پيش پيچيده و آسيب پذير كند. بر اين اساس، دولت اسرائيل تاكنون چندين بار شرط پذيرش شركت حماس در انتخابات پارلماني فلسطين را خلع سلاح اين گروه اعلام كرده است اما ابومازن با اين شرط موافقت نكرده و خلع سلاح حماس را به پس از برگزاري انتخابات موكول كرده است. محمود عباس از اين مسأله نگران است كه با رويارويي شتاب زده با حماس مسير تغيير مشي مسلحانه حماس به مشاركت سياسي را منحرف كند و چالش هاي جديدي براي تشكيلات خودگردان فلسطين به وجود آيد.
در همين حال يك نگراني مشترك نيز آمريكا، اسرائيل و دولت خودگردان فلسطين از احتمال اكثريت يافتن حماس در پارلمان آينده فلسطين دارند. آنها ترديدي ندارند كه در صورتي كه پارلمان به كنترل حماس در آيد روند صلح خاورميانه مختل خواهد كرد. اما در عين حال هر يك براي مقابله با اين مسأله راهبرد متفاوتي دارند.
دولت شارون اصرار دارد كه حماس پس از آن كه به صورت يك حزب سياسي درآمد و كاملاً خط مشي مسلحانه را كنار گذاشت اجازه شركت در انتخابات را بيابد. از اين رو بر خلع سلاح فوري حماس از سوي دولت محمود عباس اصرار مي ورزد.
اما فلسطينيان با ديده ترديد به اين خواست شارون مي نگرند و معتقدند هدف اصلي رژيم صهيونيستي رو در رو قرار دادن جناح فلسطيني در مقابل يكديگر است و خواهان آن است كه با به راه انداختن جنگ داخلي بين آنها و كشاندن جامعه فلسطيني به سمت هرج و مرج هر نوع توافق صلح به آنان تحميل كند.
همچنين عباس و بسياري از رهبران جهان بر اين نظرند كه افزايش محبوبيت حماس به سياست هاي سخت گيرانه اسرائيل در مقابل فلسطينيان برمي گردد. آمريكا نيز از حاميان اين نظريه است بنابراين اسرائيل را تحت فشار قرار داده است تا سرعت بخشيدن به عقب نشيني از غزه از افزايش محبوبيت حماس بكاهد. آمريكايي ها معتقدند درواقع پيروزي نسبي فتح در انتخابات اخير شوراها، نتيجه برچيدن شماري از پست هاي بازرسي اسرائيل در سرزمين هاي اشغالي، واگذاري اداره دو شهر به دولت خودگردان و اميدوار شدن فلسطيني ها به آينده روند صلح است.
بنابراين با ادامه اين روند احتمال پيروزي فتح در انتخابات پارلماني آينده افزايش خواهد يافت و حتي نيازي به تعويق تاريخ انتخابات و برگزاري آن پس از اجراي طرح يكجانبه شارون براي تخليه نوار غزه و شمال كرانه باختري- آنچنان كه برخي از هواداران فتح درخواست كرده اند- نيست. بنابراين با اين اوصاف بعيد است بازيگر اصلي مسائل خاورميانه يعني آمريكا به شارون اجازه دهد كه موجبات پيروزي حماس را در انتخابات پارلماني فلسطين فراهم آورد.
تغيير روش حماس؟
حماس در باريكه غزه از نفوذ قابل توجهي برخوردار است و در برخي مناطق در زمينه هاي اجتماعي از جمله ايجاد و اداره مدارس و مراكز درماني و ارايه خدمات اجتماعي براي نيازمندان فعاليت گسترده داشته و مركز اصلي رهبري گروه نيز در شهر غزه واقع است.
امكان دارد اين گروه، كه انتخابات رياست تشكيلات خودگردان فلسطيني در اوايل ماه ژانويه را تحريم كرده بود، در انتخابات پارلمان فلسطينيان نيز شركت كند.
حماس از جمله گروه هاي پيكارجوي فلسطيني است كه به جاي مذاكره با اسرائيل، توسل به عمليات مسلحانه، از جمله بمب گذاري هاي انتحاري، را براي وادار كردن اسرائيل به خروج از سرزمين هاي فلسطيني ترويج كرده است.
جنبش حماس يكي از گروه هاي فلسطيني است كه در زمان تبعيد رهبران قديمي تر مبارزات فلسطينيان، از جمله ياسر عرفات و محمود عباس، رهبران سابق و كنوني تشكيلات خودگردان، در اراضي اشغالي به شدت فعال شدند يا شكل گرفتند.
برخي ناظران معتقدند كه پس از قرارداد صلح اسلو و بازگشت رهبران فلسطيني به سرزمين هاي كرانه باختري رود اردن و باريكه غزه، رقابتي اعلام نشده بين سازمان هاي ملي گراي وابسته به آنان و گروه هاي فعال در اراضي اشغالي در زمان انتفاضه اول فلسطينيان در جريان بوده و اين گروه ها به تندروي بيشتري تمايل داشته اند.
اسرائيل جنبش حماس را، كه به اسلام سياسي گرايش دارد، از جمله دشمنان اصلي صلح با فلسطينيان دانسته و سال گذشته، به چند مورد ترور گزينشي رهبران اين گروه، از جمله شيخ احمد ياسين، پايه گذار حماس دست زد.
عملكرد خوب حماس در انتخابات غزه
مبارزات انتخاباتي براي گزينش شهرداران و اعضاي شوراهاي شهر سرزمين هاي فلسطيني واقع در كرانه باختري رود اردن و باريكه غزه از ماه گذشته آغاز شد و روز پنجشنبه، 27 ژانويه، ساكنان حدود يك سوم از شهرهاي واقع در باريكه غزه در راي گيري شركت كردند.
نظرسنجي از راي دهندگان به هنگام خروج از حوزه هاي راي گيري نشان مي دهد كه حماس احتمالا كنترل سه عدد از چهار ناحيه بزرگ غزه را به دست خواهد گرفت.
اما گروه فتح، حزب وابسته به محمود عباس، رهبر فلسطيني ها، اين پيش بيني ها را زير سوال برد.
انتظار مي رود نتايج رسمي انتخابات روز جمعه اعلام شود.
جنبش اسلام گراي حماس، از گروه هاي پيكارجوي فلسطيني، با معرفي تعدادي نامزد انتخاباتي براي نخستين بار در يك برنامه انتخابات عمومي در سرزمين هاي فلسطيني شركت دارد.
پيشتر، مشاركت حماس در روندهاي انتخاباتي به تلاش براي در دست گرفتن اداره امور دانشگاه ها و برخي ديگر از موسسات غيرسياسي منحصر بود.
البته ماه گذشته، نامزدهاي حماس توانستند در تعداد قابل ملاحظه اي از حوزه هاي انتخاباتي شهرداري ها در كرانه باختري رود اردن به پيروزي برسند.
عامل مهم افزايش محبوبيت حماس
ابطال آراي صندوق هاي برخي حوزه هايي كه حماس در آن پيروز شد موجب اين مسأله شده است كه بار تبليغاتي سياسي بسياري براي حماس در پي داشته باشد. حماس با صدور بيانيه اي با تأكيد بر دموكراسي خواهي، ابطال برخي صندوق ها را توطئه براي جلوگيري از اصلاحات خواند و در آن فتح را به تقلب و ناديده گرفتن قواعد بازي دموكراسي متهم كرد.
فتح كه مدتي است گرفتار اختلافات دروني و همچنين درگيري ميان نسل جديد و قديم خود شده است. همين شكاف در فتح كه جناح حاكم بر فلسطين به شمار مي رود، ميدان براي عرض اندام حماس باز كرده است.
از سويي حماس طي سال هاي متمادي پايگاه قابل توجهي در جامعه فلسطيني به دست آورده است.
برنامه هاي اجتماعي اين گروه شامل احداث مدارس، بيمارستان ها و مؤسسات مذهبي مي شود و در همين حال شاخه نظامي گروه در بسياري از حملات انتحاري عليه اسرائيلي ها فعال بوده است.
حماس در يك نگاه
حركت حماس با اينكه سابقه زيادي ندارد و پس از جنبش انتفاضه در سال ۱۹۸۷ پا گرفته است، امروز به صورت مهم ترين جنبش اسلامي در خاك فلسطين درآمده است. اين جنبش در ميان لايه هاي محروم فلسطيني، كه از صلح با اسرائيل اميد بريده اند، نفوذ بي مانندي دارد.
جنبش حماس با گرايش تند و سازش ناپذيرش، رقيب اصلي سازمان آزاديبخش فلسطين به شمار مي رود. ياسر عرفات رهبر سازمان آزاديبخش از نفوذ حماس باخبر است و سعي مي كند از آن استفاده كند.
حماس حق موجوديت اسرائيل را به رسميت نمي شناسد و خواهان عقب نشيني كامل اسرائيل از خاك فلسطين است. اين جنبش پيمان اسلو را خيانت به آرمان فلسطين دانست و توافق هاي آن را نپذيرفت.
سازمان آزاديبخش و بسياري از سياستمداران و روشنفكران فلسطين مشي حماس را به انتقاد گرفته اند، زيرا به نظر آنها تندروي هاي حماس به دست نيروهاي افراطي در اسرائيل بهانه مي دهد تا به تجاوزات نظامي خود در شهرهاي فلسطيني نشين ادامه دهند.
دولت خودگردان فلسطين در سال ۱۹۹۹ بيش از هزار نفر از اعضاي حماس را دستگير كرد.
مركز فعاليتهاي حماس قبلا در اردن بود، اما در زمان ملك عبداله دوم دفترهاي آن در اردن تعطيل شد و بيشتر سران شناخته شده جنبش به كشورهايي مانند قطر مهاجرت كردند.
حماس با بيشتر كشورهاي عربي روابط دوستانه دارد و از هواداران آرمان فلسطين در اين كشورها كمكهاي مالي فراوان دريافت مي كند.
حماس هدف استراتژيك خود را برپايي يك دولت اسلامي در سراسر خاك فلسطين اعلام كرده است. اين جنبش دو جناح نظامي و سياسي دارد.
گفته مي شود كه در ميان فعالان و رهبران حماس در مورد شيوه مبارزه با اسرائيل اختلاف نظر جدي وجود دارد. اما تا كنون طرفداران مشي مبارزه قهرآميز غالب بوده اند.
در بخش مدني جنبش حماس خدمات اجتماعي گسترده اي عرضه مي كند. شبكه اي از مؤسسات خيريه مانند مدارس، درمانگاه ها و بيمارستان هاي مجاني براي مردم محروم داير كرده است.
رهبري حماس
شيخ احمد ياسين كه در ماه مارس گذشته به دست اسرائيل به قتل رسيد، پايه گذار و نظريه پرداز اصلي حماس به شمار مي رفت.
او در نخستين سال هاي زندگي، از سال ۱۹۳۸ تا ۱۹۴۸ در خاك فلسطين فشار و اختناق نيروي اشغالگر را با گوشت و پوست خود احساس كرده بود. در كودكي به فلج اطفال دچار شد و تا پايان عمر بيمار بود. در جواني در دانشگاه اسلامي الازهر قاهره به تحصيل فقه پرداخت و عالم ديني شناخته شد. در مصر با جناح فلسطيني اخوان المسلمين آشنا شد و از عقايد آنها تأثير گرفت.
شيخ احمد ياسين با سخنراني هاي تند و موضع افراطي خود در جريان انتفاضه سال ۱۹۸۷ به شهرت و محبوبيت زيادي رسيد.
شيخ در سال ۱۹۸۹ به اتهام شركت در قتل چند فلسطيني "همكار" با ارتش و سازمان امنيت اسرائيل (موساد) دستگير شد و به حبس ابد محكوم شد.
ملك حسين پادشاه وقت اردن كه از محبوبيت شيخ باخبر بود، براي آزادي شيخ تلاش كرد و او سرانجام در سال ۱۹۹۷ در مبادله با دو عضو دستگيرشده موساد، از زندان اسرائيل آزاد شد.
بيشتر سران برجسته حماس فعاليت مخفيانه دارند و ناشناخته هستند. با اين همه، عبدالعزيز رنتيسي از آغاز تأسيس حماس شاخص ترين چهره آن به شمار مي رفت.
وي در رشته پزشكي در مصر تحصيل كرد و متخصص اطفال بود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید