آفتابنیوز : در پی تصمیم اخیر دونالد ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و قطعی شدن روند انتقال سفارت آمریکا به این شهر، کشور گواتمالا نیز با تبعیت از واشنگتن اعلام کرده است که سفارت خود را به بیت المقدس منتقل می کند.
به گزارش آفتابنیوز، جیمی مورالس، رئیس جمهوری گواتمالا روز یکشنبه در حمایت از تصمیم واشنگتن که با محکومیت مجمع عمومی سازمان ملل متحد مواجه شده است، اعلام کرد سفارت کشورش را به بیت المقدس انتقال خواهد داد.
آقای مورالس با انتشار پیامی در فیسبوک ضمن اشاره به روابط تاریخی و دیرینه میان کشورش و اسرائیل تصریح کرد در جریان تماس تلفنی با بنیامین نتانیاهو موافقت خود را با انجام این فرایند اعلام کرده است.
بنیامین نتانیاهو هم با ابراز خرسندی از تصمیم گواتمالا و مهم قلمداد کردن این اقدام پیشبینی کرده است که دیگر کشورها نیز در همین مسیر گام برخواهند داشت. نتانیاهو روز دوشنبه در اظهاراتی با اعلام اینکه «پس از آمریکا دومین کشور نیز بیتالمقدس را به رسمیت شناخته و این تازه ابتدای راه است» خاطرنشان کرد: «روز گذشته با دوستم، رئیسجمهور گواتمالا صحبت کردم. روابط بسیار خوبی میان ما با این کشور برقرار است و انتقال سفارت گواتمالا به بیت المقدس میتواند از اهمیت زیادی برخوردار باشد.»
واکنش فلسطینان
مقامات فلسطینی ضمن مخالفت با تصمیم گواتمالا برای انتقال سفارت خود به بیت المقدس این اقدام را «شرم آور» توصیف کردند.
وزارت امور خارجه فلسطین در بیانیه ای اعلام کرد: «این اقدام شرم آور و غیر قانونی است و با روح و احساسات رهبران کلیسا در بیت المقدس در تضاد است.»
این بیانیه با اشاره به این نکته که مورالس، رئیس جمهوری گواتمالا کشورش را در یک مسیر اشتباه تاریخی قرار داده، میافزاید: «از دیدگاه فلسطینیان این تصمیم حقوق غیرقابل انکار مردم فلسطین و نیز قوانین بینالمللی را به طور آشکار نقض می کند.»
وزارت خارجه تشکیلات فلسطینی همچنین در بیانیه خود تاکید کرده است که «کشور فلسطین به همراه شرکای منطقهای و بینالمللی خود از هرگونه اقدام در مخالفت با این تصمیم غیرقانونی کوتاهی نخواهد کرد.»
اردن نیز به عنوان متولی اداره مسجد الاقصی تصمیم گواتمالا برای انتقال سفارت خود به شهر بیت المقدس را محکوم کرده است.
چرا گواتمالا به این تصمیم رسید؟
هیئت دیپلماتیک گواتمالا به همراه دیپلماتهای دوازده کشور بولیوی، شیلی، کلمبیا، کاستاریکا، جمهوری دومینیکن، اکوادور، السالوادور، هائیتی، هلند، پاناما، اروگوئه و ونزوئلا پیش از تصویب قطعنامه ۴۷۸ سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۰ در بیت المقدس مستقر بودند اما پس از آن تصمیم گرفتند به تل آویو، شهری که سفارت دیگر کشورها در آن قرار داشت، نقل مکان کنند. در قطعنامه ۴۷۸ از کلیه کشورها خواسته شده بود هیئتهای دیپلماتیک و سفارتخانههای خود را از بیت المقدس خارج کنند.
تصمیم گواتمالا برای بازگردان سفارت خود به بیتالمقدس در حالی صورت میگیرد که مجمع عمومی سازمان ملل متحد پنجشنبه گذشته با اکثریت آراء به گونهای قاطعانه شناسایی رسمی و یکجانبه بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا را رد و محکوم کرد.
در این نشست نمایندگان ۱۲۸ کشور جهان از جمله متحدان غربی واشنگتن به قطعنامه محکومیت تصمیم واشنگتن رای مثبت دادند و تنها آمریکا، اسرائیل و هفت کشور دیگر که گواتمالا نیز یکی از آنها بود با این قطعنامه مخالفت کردند.
با نگاهی به مخالفان این قطعنامه که عمدتا آنها را سه کشور فقیر و نه چندان مطرح آمریکای لاتین و آفریقایی و نیز چهار کشور کم نام و نشان حوزه اقیانوس آرام تشکیل میدهند میتوان به خوبی دریافت که چرا گواتمالا به رغم تبعیت از رای سازمان ملل متحد در سال ۱۹۸۰ اینبار همراهی با آمریکا را به قطعنامه غیرالزامآور مجمع عمومی ترجیح میدهد.
گواتمالا، دومین کشور پس از آمریکا که از انتقال سفارت خود به بیت المقدس خبر داده همواره تحت حمایت مالی و سیاسی آمریکا بوده است. مقامات این کشور در جریان جنگ داخلی و سرکوب مخالفان همواره کمک مستشاران نظامی آمریکا و حمایت اطلاعاتی سازمان سیا را به همراه داشتهاند. این کشور به همراه هندوراس یکی دیگر از هفت کشور مخالف قطعنامه مجمع عمومی به لحاظ مالی به واشنگتن بسیار وابستهاند. آمریکا، مهمترین شریک تجاری و خریدار اصلی صادرات و محصولات کشاورزی این دو کشور است و جدا از این رابطه تجاری همواره کمکهای مالی مورد نیاز آنها را تامین میکند.
اگر به این توضیحات تهدیدهای مطرح شده از سوی سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد پیش از رای گیری در مجمع عمومی را نیز اضافه کنیم تا حدود زیادی میتوان دریافت که فشار آمریکا و ترس از حمایتهای مالی مهمترین دلیل تصمیم مقامات گوتمالا برای انتقال سفارت خود به بیت المقدس بوده است.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل طی نامهای تهدیدآمیز به نمایندگان کشورهای عضو تاکید کرده بود که رئیس جمهوری آمریکا رای آنها در مجمع عمومی در مخالفت با تصمیم واشنگتن را زیر نظر دارد. در نامه نیکی هیلی به صراحت آمده بود: «رئیسجمهوری [آمریکا] این رای گیری را به دقت زیر نظر دارد و از من خواسته است در مورد کشورهایی که علیه ما رای میدهند به او گزارش دهم.»
بدین ترتیب شائبه قطع کمکهای مالی و هراس از تیرگی روابط با آمریکا میتواند مهمترین دلیل برای همراهی گواتمالا با مخالفان قطعنامه مجمع عمومی بر ضد تصمیم واشنگتن باشد.
هندوراس سومین کشور خواهد بود؟
از این رو میتوان انتظار داشت که هندوراس و احیانا دیگر کشورهای ضعیف که پشتیبانی مالی واشنگتن برای اقتصاد آنها از اهمیت زیادی برخوردار است در آیندهای نزدیک به تبعیت از واشنگتن دست به اقدامی مشابه بزنند.
رومانی یکی دیگر از این کشورها است. مسئولان این کشور اعلام کردهاند که مسئله انتقال سفارت خود به بیت المقدس را به صورت جدی در دست بررسی دارند.
برخی منابع به نقل از رئیس پارلمان رومانی نوشتهاند که در این راه باید اقدام آمریکا الگو قرار گیرد و سفارت را به جایی انتقال داد که بسیاری از موسسات و نهادهای مرکزی اسرائیل در آن واقع شده است.
از سوی دیگر برخی تحلیلگران معتقدند برخی کشورهای کوچک عضو اتحادیه اورپا به دلیل نزدیکی و وابستگی مالی به واشنگتن نسبت به سیاستهای آمریکا در قبال بیت المقدس همگرایی نشان دادهاند. مجارستان و جمهوی چک از جمله این کشورها هستند که متحد استراتژیک آمریکا محسوب میشوند. این دو کشور کمکهای اقتصادی و امنیتی بلاعوض از واشنگتن دریافت میکنند و همراهی آنها با کاخ سفید میتواند ریشه در دوران جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق داشته باشد. به اعتقاد تحلیلگران مسائل اروپا شرایط پس از جنگ سرد در عرصه بین الملل سبب شد تا برخی از کشورها از جمله مجارستان و جمهوری چک به سوی آمریکا متمایل شوند.
این در حالیست که روزنامهها آرتص با انتشار گزارشی به نقل از منابع رسمی در تل آویو اعلام کرده است که اسرائیل در حال مذاکره با ده کشور جهان برای به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت است.
بر اساس این گزارش معاون وزیر خارجه اسرائیل تصریح کرده که به رسمیت شناختن نمادین بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و نه لزوما اعلام انتقال سفارت، محور اصلی این مذاکرات بوده است.
به نوشته یورونیوز، ها آرتص در ادامه گزارش خود آورده است که دیپلماتهای اسرائیلی منتظر اعلام هندوراس به عنوان سومین کشور خواهان انتقال سفارت خود به بیت المقدس هستند.