سرنوشت نامعلوم دو وزیر!

آفتاب‌‌نیوز : از شهریورماه سال جاری گفته می‌شد احمدی‌نژاد در حال بررسی عملکرد کابینه خود است. پس از یکماه بررسی، قرعه به نام «پرویز کاظمی» وزیر رفاه و تأمین اجتماعی درآمد تا از کار برکنار شود. این برکناری اعتراض طیف قابل توجهی از نمایندگان مجلس را برانگیخت. مجلسیان معتقد بودند برای برکناری، بودند وزرایی که عملکردی به مراتب ضعیف‌تر داشتند. 

عمده منتقدان از فراکسیون اقلیت مجلس بودند. این فراکسیون که سابقه پیگیری ناکام طرح استیضاح وزیر دفاع را هم در کارنامه خود دارد، طی جلساتی عملکرد چند تن از وزرا را بطور ویژه بررسی کرد تا در نهایت با حمایت طیفهایی دیگر در مجلس،طرح استیضاح دو وزیر بیش از دیگران جدی شود. 

ابتدا طرح استیضاح «محمد رضا اسکندری» وزیر جهاد کشاورزی با 51 امضا تقدیم هیأت رئیسه شد و به دنبال آن،«محمود فرشیدی» وزیر آموزش و پرورش که بیش از 40 نماینده خواستار استیضاح او هستند و هنوز هم امضاهای بیشتری در حال جمع آوری است.

طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش (کلیک کنید)
طرح استیضاح وزیر جهاد و کشاورزی (کلیک کنید) 

اما آیا این استیضاح ها به مرحله عمل درمی آید و مهمتر از آن اینکه فضای مجلس در صورت طرح استیضاح ها به سود دولتیان است یا منتقدان؟ سه تن از نمایندگان در گفت و گو با خبرنگار پارلمانی آفتاب به این پرسشها پاسخ داده‌اند.

استیضاح رأی نمی‌آورد
«محسن کوهکن» عضو هیأت رئیسه مجلس هفتم در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی آفتاب گفت: تذکر، سوال و استیضاح حق نمایندگان است، اما استیضاح اولین راه نیست بلکه باید مراحلی مانند تذکر و سوال صورت گیرد و اگر دستگاه مربوطه رفع اشکال نکرد،آن وقت احترام به استیضاح کرد. 

نماینده لنجان افزود: به نظر من قابل پیش‌بینی است استیضاحی که به عنوان اولین کار صورت گیرد، در مجلس رأی نمی‌آورد و با توجه به اینکه الان مجلس به موقعیت و شرایط دولت توجه دارد. بنابراین، من گمان می‌کنم استیضاح رأی نمی‌آورد. 

کوهکن در پاسخ به اینکه «آیا استیضاح‌های مطرح شده سیاسی است؟» گفت: به طور کلی برای تشخیص سیاسی بودن استیضاح باید از نیات امضاءکنندگان مطلع بود. اگر استیضاح 40 امضا دارد و در داخل مجلس اقلیتی باشد،حتما 70 درصد آنها این استیضاح را امضا کرده‌اند و باید استنباط سیاسی کرد؛ البته عکس آن صادق نیست. 

عضو فراکسیون اصولگرایان گفت: ‌اگر اقلیتی در یک مجلس بخواهد استیضاح مطرح کند و اهداف سیاسی داشته باشد به برخی اشکالات که بوی سیاسی ندارد اشاره می‌کند و نهایتاً اراده آن اقلیت است که پروژه را کارگردانی می‌کند و به پیش می‌برد. 

کوهکن افزود: استیضاحی که با اهداف سیاسی باشد، غلظت سیاسی می‌گیرد و از مسیر اصلی خارج می‌شود و البته این استیضاح‌ها کمتر به نتیجه می‌رسد. زیرا در گذشته هم شاهد بودیم که خیلی از وزرا استیضاح می‌شدند و استیضاح رأی نمی‌آورد و در هر صورت من معتقدم استیضاح آخرین راه است. 

وی اظهار داشت: اگر وزیری که استیضاح شده اشکال کلان مدیریتی نداشته باشد، معمولا استیضاح رای نمی‌آورد. مثلا اگر به خاطر مسایلی که در یک اداره حوزه نماینده مشکلی پیش آمده نباید مستقیم سراغ استیضاح برود. 

عضو هیأت رئیسه در مورد زمان برگزاری استیضاح پس از اعلام وصول گفت: البته استیضاح همین که تقدیم هیأت رئیسه شود، اعلام وصول نمی‌شود و هیئت رئیسه طبق ماده 228 آیین نامه داخلی استیضاح را بررسی می‌کند و اگر موارد مطرح شده کلان نباشد و گفته شده باشد مثلا در فلان بخش وزارتخانه چه مشکلی وجود داشته و توضیح کامل داده شده باشد، در مجلس اعلام وصول و به وزیر ابلاغ می‌شود. 

عضو فراکسیون اکثریت مجلس تأکید کرد: وزیر نیز تا 10 روز فرصت دارد در مجلس حاضر شود و به سؤالات استیضاح‌کنندگان پاسخ دهد و پس از آن رأی‌گیری شود که آیا رأی اعتماد می‌گیرد یا از آن عدول می‌شود؟ 

استیضاح سیاسی نیست
اما «هوشنگ حمیدی» نماینده سنندج و از اعضای فراکسیون اقلیت در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی آفتاب، سیاسی بودن طرحهای استیضاح را رد می کند.

وی گفت: مدت یکسال برای بررسی عملکرد وزراء زمان مناسبی است. وقتی یکسال پیش وزراء به مجلس آمدند و برنامه‌های خود را ارائه دادند، این به منزله سندی است که مورد توافق قرار گرفته است. 

حمیدی اظهار داشت: متأسفانه عملکرد برخی وزرا در آن چارچوب ارائه شده مناسب نبوده است و تعامل لازم بین وزارتخانه‌ها و مجلس برقرار نشده است. 

حمیدی افزود: بارها تذکر و سوال از وزرا مطرح شده شده است ولی به نتیجه نرسیدیم و وزرا با بی‌اعتنایی از کنار سوال و تذکر نمایندگان می‌گذرند.
وی اظهار داشت: در مورد بسیاری از سوالات نمایندگان از وزرا که نماینده قانع نشده، اصلا برای وزراء رفع آن مشکل مهم نبوده است. 

نماینده سنندج تصریح کرد: این وضعیتی که اکنون برای وزرای جهاد کشاورزی و آموزش و پرورش پیش آمده،برای وزرای دیگر هم قابل پیش‌بینی است؛ مگر با ایجاد تعامل لازم مشکلات موجود را برطرف کنند. 

حمیدی تأکید کرد: نمایندگان شاید قلبا راضی به این استیضاح‌ها نباشند ولی وقتی تعامل لازم صورت نمی‌گیرد،استیضاح مطرح خواهد شد. 

وی با اشاره به اینکه «استیضاح مربوط به جناح خاصی نیست»، اظهار داشت: استیضاح از سوی اقلیت، اکثریت یا جناح سیاسی خاصی مطرح نشده و رنگ و بوی سیاسی ندارد و برخی نمایندگانی هم که وابستگی جناحی ندارند، دنبال استیضاح هستند. 

حمیدی در پایان نیز تأکید کرد: اگر وزرا تعامل لازم را با مجلس داشتند و مذاکره و گفت‌وگو برای حل مشکلات انجام می‌شد،خلائی ایجاد نمی‌شد که نمایندگان برای پر کردن این خلاء مجبور شوند از ابزار نظارتی خود استفاده کنند. 

شرایط برخی وزرا در نقطه مرز است
«علی عسگری» نماینده مشهد در مورد زمینه های مطرح شدن این استیضاح هاگفت: تا قبل از برکناری وزیر رفاه و تأمین اجتماعی شرایط آرامی بر مجلس حاکم بود و استیضاحی مطرح نبود اما پس از برکناری وزیر رفاه برخی نمایندگان احساس کردند عملکرد برخی وزرا به نحوی است که زمینه ورود و پی‌جویی برای استیضاح وجود دارد. 

نایب رئیس کمیسیون اصل 90 تضریح کرد: استیضاح برخی وزرا همانند وزیر آموزش و پرورش و جهاد کشاورزی نیز عمدتا از سوی نمایندگان شهرستان‌های دوردست و محروم مطرح شده است؛ مثلا استیضاح وزیر جهاد کشاورزی توسط آقای قنبری نماینده ایلام و استیضاح وزیر آموزش و پرورش توسط آقای ایمانی نماینده خرم‌آباد. 

عسگری افزود: تا جایی که من مطلع هستم محورهای استیضاح از مسایل مربوط به کار وزارت و ناموفق بودن برنامه‌های اعلام شده است. 

وی اظهار داشت: تصور من این است که در شرایط فعلی برخی وزرا در نقطه مرز هستند و اگر در یک فضای غیرسیاسی و کاملا کارشناسی استیضاح آنها مطرح شود، استیضاح رأی می‌آورد. 

نماینده مشهد گفت: در شرایط فعلی استیضاح وزیر آموزش و پرورش را جدی نمی‌دانم چون رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات معتقد است قضاوت در مورد عملکرد آقای فرشیدی زود است. 

این نماینده مشهد با اشاره به اینکه «استیضاح حق مسلم نمایندگان است»، گفت: منتهی طرح هر استیضاح به شرایط و اقتضائاتی دارد.

به هر حال، همانطور که عسگری می گوید،«استدلال استیضاح‌کنندگان را باید شنید و اگر استحکام لازم را داشت، از آن دفاع شود».