چگونه فلسطین به قلب سیاست ترکیه رفت؟
این روزها تب فلسطین در ترکیه بالاست و رجب طیب اردوغان بار دیگر نوک پیکان حملات خود را سهمگین‌تر از گذشته به سمت اسراییل نشانه رفته است و بر طبل حمایت از فلسطین و فلسطینی می‌کوبد و برای شهدای در خون غلطیدهِ "بازگشت" سه روز عزای عمومی اعلام و ترکیه را سیاه‌پوش می‌کند.
آفتاب‌‌نیوز :
اردوغان در گامی بی‌سابقه دو نشست سران اسلامی را در کم‌تر از پنج ماه در شهر استانبول برگزار می‌کند و در این کسادیِ بازارِ قضیه فلسطین و رویگردانی تدریجی نظام‌های عربی بر دل‌هایِ فلسطینی‌هایِ تنها و عرب‌هایِ به ستوه آمدهِ از ستم حاکمان خود ولایت می‌کند و نفوذ نرمِ ترکیه را در میان ملل عرب فزونی می‌بخشد.
ترکیه امروز آلترناتیو نفوذی معنوی شده است که ایران تا قبل از تحولات بهار عربی در میان ملت‌های عربی و مسلمان داشت؛ در حالی که نگاهِ رسمیِ آنکارا به آرمان فلسطین سازمان‌مللی و در مقایسه با جمهوری اسلامی حداقلی است و اسرائیل را به رسمیت شناخته و با آن روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی دارد وبستر جغرافیایی آرمان فلسطین را فراتر از محدوده اشغالی ۱۹۶۷ نمی‌داند.
دولت ترکیه حتی پس از قطع روابط سیاسی خود با اسرائیل به دنبال حمله این رژیم به نوار غزه در سال 2008، به روابط اقتصادی خود ادامه داد و در حال حاضر مبادلات تجاری دو طرف حدود 6 میلیارد دلار برآورد می‌شود.
پرسشی که ذهن را قلقلک می‌دهد، این که براستی علت یا علل این همه توجه دولت ترکیه به آرمان فلسطین و تندی با اسرائیل در چیست؟
در پاسخ به این پرسش سه عامل را می‌توان برشمرد:
نخست: فلسطین قبل از قیومت انگلستان بر آن از 1922 تا 1948 و تشکیل رژیم اسرائیلی بخشی از امپراتوری عثمانی به حساب می‌آمد و با توجه به جایگاه دینی‌اش همواره مورد اهتمام ویژه سلاطین عثمانی بود. امروز که دولت ترکیه خود را میراث‌دار و امتداد این امپراتوری می‌داند، به نوعی احساس مسئولیت تاریخی در قبال این سرزمین و مردم آن می‌کند، حتی اگر این احساس در چارچوب همان نگاه سازمان مللی باشد.
دوم: حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه به مساله فلسطین به عنوان یک آرمان اسلامی هم نگاه می‌کند و در سیاست خارجی خود جایگاه خاصی برای آن در نظر گرفته است. این هم به ریشه اسلام‌گرایانه رهبران این حزب باز می‌گردد.
سوم: چه بسا مهم‌ترین فاکتور تاثیرگذار تبدیل شدن مساله فلسطین به دغدغه‌ای عمومی در درون جامعه ترکیه است و به لایه‌های ناخودآگاه این جامعه رسوخ یافته و می‌رود که به عنوان بخشی از امنیت ملی ترکیه جا بیافتد. رسیدن آرمان فلسطین به این جایگاه در میان ملت ترکیه مرهون وجود سازمان‌های مردم‌نهاد به معنای واقعی کلمه در این کشور است که به ویژه در دو دهه اخیر توانسته‌اند فلسطین را به عنوان یک اولویت مهم در این جامعه تثبیت کنند.
اکنون نگاه مردم ترکیه به مساله فلسطین فراتر از نگاه رسمی دولت وحداکثری است. به این معنا که فلسطین از نگاه بخش بزرگی از حامیانِ فلسطین در ترکیه شامل سرزمین‌های 1948 (اسرائیل) و اراضی 1967 است. آنها برخلاف دولت خود رسمیتی برای تل‌آویو قائل نیستند.
در واقع دولت ترکیه امروزه مجبور است انعکاس‌گر این رویکرد مردمی باشد و مواضع تند اردوغان تحت تاثیر همین فشار افکار عمومیِ بسیار بالاست.
امروز مساله فلسطین و حمایت از آن و مقابله با اسرائیل مطالبه قاطبه مردمانِ ترکیه به ویژه بدنه اجتماعی احزاب و گروه‌های سیاسی اعم از چپ، راست، قومی و کُردی است.
به این علت، در ایام انتخابات احزاب تُرک و کُرد در اعلام حمایت از فلسطین گوی سبقت از هم می‌ربایند و برخی از آنها برای جلب آرای مردم وعده قطع کامل روابط با اسرائیل و بسته‌شدن پایگاه هوایی انجرلیک در صورت پیروزی در انتخابات را می‌دهند.
همین چند روز پیش، کمال قلیچ‌دار اوغلو رهبر بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون با پوشیدن چفیهِ فلسطینی، هم به شدت به اسرائیل حمله کرد و هم اقدامات اردوغان را ناکافی دانست و خطاب به او گفت نباید حتی به بازگرداندن سفیر به اسرائیل فکر کنی! یا حزب کُردی دمکراتیک خلق‌ها که روابط خوبی با چپ‌های فلسطین از جمله دو جبهه خلق و دمکراتیک برای آزادی فلسطین دارد، طرح لغو کلیه معاهدات و توافق‌نامه‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی با اسرائیل را به پارلمان می‌برد. ناگفته نماند که شرکت اسرائیل در دستگیری عبدالله اوجالان (۱۹۹۹) نیز نقش زیادی در اسرائیل‌ستیزی این قشر از کُردهای ترکیه داشته است.
البته اپوزیسیون ترکیه با بالا بردن سقف حمایت از فلسطین و خصومت با اسرائیل هدف دیگری را نیز دنبال می‌کند و آن به چالش‌کشیدن مواضع حزبِ رقیبِ حاکم است.
خلاصه، مساله فلسطین امروز یک برند انسانی و سیاسی و حضور آن این روزها در تبلیغات انتخاباتی احزاب وکاندیداها در ترکیه بسیار پررنگ است.
انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی ترکیه در 24 ژوئن برگزار شود.
خبرانلاین
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید