وقتی نان آجرپزان آجر شد/ تعطیلی کوره‌ها عامل بیکاری چند‌هزار خانواده «وایقان»+تصاویر
کاهش ساخت و سازها و بالا بودن قیمت سوخت تعداد فعالیت کوره های آجرپزی شهر «وایقان» به یک سوم تقلیل نموده و باعث بیکار شدن چند هزار خانواده شده است.
آفتاب‌‌نیوز :
امروزه با پیشرفت و گسترشی که در زمینه‌های مختلف صنعتی رخ داده و روند رو به رشد و ترقی همچنان در جریان است، تمام حوزه‌ها از جمله حوزه ساختمان نیز متاثر از این رویه، پیشرفت‌های چشمگیری در جهان داشته و همین امر باعث شده تا با ایجاد تکنولوژی‌های جدید محصولات جدید و با دوام و شیک و از نظر اقتصادی به صرفه‌تری پا به عرصه ظهور بگذارند.
در بیش از 5 هزار سال پیش آجر از خاک رس ساخته شده و در اکثر ساخت و سازها به کار رفته، در اوایل آجر به صورت خام به کار برده می‌شد و این نوع آجر از دوام و استحکام کمتری برخوردار بود تا اینکه در اثر سیر تکاملی در این صنعت،کوره‌های آجرپزی برای استحکام بخشیدن به آن در برابر برف و باران و گذشت زمان اختراع شده و از آن پس خشت‌های خامی را که زیر آفتاب خشک شده بود، در کوره‌ها پخته و در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار گرفت.
با استناد به اسناد تاریخی، پخت آجر نخستین بار توسط ساکنان پاکستان کنونی، بین النهرین و دره سند صورت پذیرفته و بعدها به سایر نقاط تسری پیدا کرده است.
شهر وایقان در 5 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شبستر استان آذربایجان شرقی قرار دارد. درآمد اکثریت مردم وایقان آجرپزی است و اکثر خانواده‌ها کوره آجرپزی دارند. کیفیت بالای آجر شهر وایقان نه تنها در آذربایجان شرقی بلکه در تمام کشور مشهور و در ساخت و سازها استفاده می‌شود.
در گذشته نه چندان دور در این شهر نزدیک به ۳۶۰ کوره آجرپزی با اشتغال مستقیم ۸ هزار نفر که نه تنها پایه اقتصادی شهر وایقان را تشکیل می‌داد، بلکه تاثیرات بسیار مهمی در اقتصاد شهرستان شبستر و استان را بر عهده داشت ولی به دلیل کاهش ساخت و سازها و بالا بودن قیمت سوخت تعداد فعالیت کوره های آجرپزی این شهر به یک سوم تقلیل نموده و باعث بیکار شدن چند هزار خانواده شده است.
این صنعت همزمان با سایر نقاط ایران زمین در شهر شبستر و اساساً در شهر کوچک وایقان ( وابسته به شبستر ) گسترشی خوبی داشته و به دلیل مناسب بودن خاک منطقه برای تولید آجر بسیاری از ساکنان منطقه را به تولید و اشتغال در این صنعت واداشته بود و محل درآمد خوبی برای ساکنان منطقه به حساب می‌آمد، با گذشت زمان و ابداع روش‌های نوین برای جایگزینی محصولی سبک، شیک، بادوام و از نظر اقتصادی به صرفه‌تر و بروز مشکلات عدیده‌ای از جمله حذف یارانه سوخت، مالیات و ... رفته رفته این صنعت را رو کسادی کشانده و براساس آمار از مجموع 412 کوره آجرپزی بالغ نیمی از آن تعطیل شده و این امر سبب بیکار شدن دست کم 4 هزار نفر از کار بیکار شد. البته نباید نادیده گرفت که کار در کوره آجرپزی بسیار طاقت‌فرسا بوده و نیازمند استقامت و قدرت بدنی.
مشکل بیمه کارگران آجرپزان
افتخاری، کارگر مشغول در یکی از کوره‌ها از سختی‌های کار گلایه دارد و می‌گوید: نزدیک به 20 سال است که در این حرفه مشغول هستم و همواره در سختی و مشکلات هستیم.
وی، یکی از مشکلات عمده کارگران کوره‌های آجرپزی را بیمه تأمین اجتماعی دانسته و می‌افزاید: بیمه‌های کارگران کوره‌پزی اکثراً فصلی بوده و حدود پنج ماه در سال را باید بیمه خود را به صورت آزاد پرداخت کنیم، با توجه به سختی کار و نیز شرایط بد محیط کار، این کار جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب نشده و افزون بر آن فصلی نیز به شمار می‌رود، با این اوصاف شما قضاوت کنید، بنده می‌توانم در چنین شرایط کاری پنج سال دیگر نیز ادامه دهم، با وجود صدماتی که در بلندمدت به بدن می‌رساند؟
افتخاری ادامه می دهد: با توجه به این سختی‌هایی که ما متحمل می‌شویم، درآمد ما از حداقل دستمزد نیز در بعضی از اوقات پایین‌تر است و این موجب بروز برخی مشکلات می‌شود.
وی، شرایط کاری را در کوره ها اکثراً به صورت کنتراتی بیان کرده و اضافه می‌کند: در حال حاضر اکثر کوره‌ها به صورت کنتراتی با کارگرها کار می‌کنند و از قرار هر یک‌هزار عدد قالب‌گیری، چرخ‌کشی و یا برگیری مبلغی را با کارگران طی می‌کنند که البته بسیار پایین است و این را نیز باید در نظر داشته باشیم که به دلیل پایین بودن قیمت آجر تولیدکننده‌ها مجبور به کاهش دستمزد کارگرها هستند.
افتخاری، یکی از عدم افزایش دستمزد کارگران کوره را بیکاری در اکثر مناطق ایران دانسته و گفت: در حال حاضر در اکثر کوره‌های فعال در شهر شبستر و وایقان، خانواده‌های اهل استان کردستان مشغول کار هستند و البته این نیز ناگفته نماند که ساکنان منطقه شبستر و وایقان به دلیل بیکاری اکثرا به شهرهای بزرگ وصنعتی مانند تهران و.. کوچ کرده‌اند.
بیکارشدن 4 هزار نفر/ وعده‌های مسؤولان تبلیغی بیش نبوده است
حمید نوایی، تولیدکننده و کوره‌دار نیز در خصوص عدم حمایت مسوولان از کوره‌های آجرپزی می‌گوید: چند سال پیش وقوع سیل در منطقه آسیب‌های جدی زیادی به کوره‌ها رساند و مسوولان با حضور در منطقه و با عکسبرداری‌های متعدد و قول مساعدت در سخنرانی‌های مختلف، وعده کمک و رسیدگی به مشکلات کوره‌های آسیب دیده از سیل را دادند و تا به امروز به هیچ یک از قول‌های خود عمل نکرده‌اند.
وی افزود: با توجه به چنین وضعی که هر روز شاهد تعطیلی یکی پس از دیگری کوره‌های آجرپزی هستیم، به نظر می‌رسد وعده‌های مسوولان تبلیغی بیش نبوده است و با ترفندهای مختلف و با حرکات پوپولیستی سعی در فریب مردم دارند.
نوایی، در خصوص تعداد کوره‌های فعال ادامه داد: از مجموع بیش از 400 واحد کوره در منطقه، بیش از نیمی از آنها تعطیل شده و در حال حاضر نیز هر روز شاهد تعطیلی تعداد دیگری از کوره‌ها می شویم.
وی، تعطیلی کوره‌ها را نگران‌کننده دانسته و اظهار می دارد: به طور میانگین در هر کوره‌ای 20 نفر مشغول به کار هستند و با توجه به تعداد تعطیل شده‌ها، به طور متوسط تا به امروز حدود 4 هزار نفر از کار بیکار شده‌اند و این یعنی سونامی بیکاری که از مسوولان عزیز خواهشمندیم تا دیر نشده اقدامی در راستاری احیای دوباره کوره‌ها بکنند و این صنعت در حال مرگ را جانی دوباره ببخشند.
نوایی اضافه کرد: اگر وضع موجود به همین منوال ادامه یابد در آینده نه چندان دوری شاهد کوره‌هایی خواهیم بود که دیگر گرمایی نخواهند داشت تا آجری در آن پخته شود.
سال‌های نه‌چندان دور بخش وایقان شهرستان شبستر یکی از مهم‌ترین مراکز تولید آجر در کشور محسوب می‌شد و سالانه میلیون‌ها آجر در این شهرستان تولید و به بازار عرضه می‌شد و به واسطه این تولید شهرستان شبستر نقش بسیار ارزنده‌ای در پیشرفت و توسعه استان و منطقه ایفا می‌کرد، اما اکنون چند صباحی است این واحدها با مشکلات بسیار اساسی و زیربنایی دست و پنجه نرم می‌کنند و اگر این روند ادامه یابد به‌تدریج آتش کوره‌هایش خاموش خواهد شد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید