آفتابنیوز : صدرالدین طاهری، رئیس دانشکده کارآفرینی و گردشگری دانشگاه هنر در گفتوگو با ایسنا، پیرامون این جشن باستانی اظهار کرد: تاریخ آغاز پا گرفتن جشن مهرگان مشخص نیست، اما در جامعه کشاورزی ایران که فصل پاییز، همزمان با آغاز یک دوره استراحت برای کشاورزان بوده، سال مالی آنها از همین فصل شروع میشده و کشاورزان میتوانستهاند بیدغدغه خراج حکومت را بپردازند، جشن مهرگان، جشن آغاز سال نو به شمار میآمده است.
او ادامه داد: در گذشته ماه مهر را "بگ یادیش" مینامیدند؛ بگ به معنی خدا و یاد، به معنی یاد کردن. در کتیبه بیستون نیز نوشتهشده که داریوش در این ماه بر گوماته مغ پیروز میشود و به نظر میرسد متأثر از غلبه داریوش بر این مغ است که بعد از اسلام در کتابهایی مثل تاریخ طبری، زمان غلبه فریدون بر ضحاک، روز مهرگان ذکرشده است.
طاهری با بیان اینکه امروزه نیز سنت کهن آغاز سال نو از ابتدای پاییز، با نام «سال ورز» در تقویم محلی بعضی از کردها و همچنین در تقویم محلی پامیر در تاجیکستان وجود دارد، گفت: در ایران اما با گذشت زمان، فصل بهار بهعنوان آغاز سال نو انتخاب شد و شاید شروع سال تحصیلی ایرانیان در مهرماه، بازماندهای از همان جشن مهرگان باشد.
وی تصریح کرد: در اواخر دوره اشکانی، دین مهر در ایران رواج بسیاری پیدا کرد و حتی در اروپا و بین امپراتوران رم تمایل به این دین گسترش یافت. در دوره ساسانیان که ترکیبی از دین زرتشت با دین مهر و سایر ادیان ایرانی وجود داشت، میترا، پیامبر دین مهر، موکل بر نیمه دوم سال شد و بنا بر رسمی که هم نامی روز و ماه را شایسته جشن گرفتن میدانست، روز شانزدهم مهر، بهعنوان روز برپایی جشن مهرگان معرفی شد و آن جشنی که ایرانیان، پیشازاین در روز اول ماه مهر میگرفتند به روز شانزدهم ماه مهر موکول شد.
رییس دانشکده کارآفرینی و گردشگری دانشگاه هنر اظهار کرد: از زمان رضاشاه، تقویم ایران تغییراتی کرد و ششماهه نخست سال 31 روزه شد. به همین دلیل بسیاری بر این اعتقادند که جشن مهرگان باید در روز دهم ماه مهر همزمان با تقویم خیامی پاس داشته شود اما عدهای نیز همان 16 مهر را بهعنوان روز جشن مهرگان پذیرفتهاند.