پروتکل کیوتو و فرصتهای تهران
آفتاب: سمینار یك روزه «پروتكل كیوتو، مكانیسم توسعه پاك و فرصتهای جمهوری اسلامی ایران» كه به همت مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد، روز دوشنبه مکان مناسبی بود تا مشهورترین کارشناسان و مسئولان ایرانی در آن به بحث و تبادل نظر بپردازند. این سمینار با حضور بیش از 90 میهمان داخلی که همگی از کارشناسان توسعه و محیط زیست بودند و با شرکت برخی از سفرا و کارشناسان خارجی مقیم تهران آغاز به کار کرد تا در پایان راهکارهای فراروی تهران برای بهره‌برداری از پروتکل کیوتو را در معرض دید تصمیم‌گیران قرار دهد. مخصوصاً آن که کارشناسان معتقدند علیرغم الحاق رسمی ایران به این پروتكل در سال گذشته، به نظر می‌رسد تهران هنوز از فرصتهای بالقوه و بی‌شمار این معاهده به ویژه در چارچوب ساز و كارهای انعطافی آن، منتفع نشده است.
حسین موسویان معاون پژوهشهای بین‌الملل مركز تحقیقات استراتژیك که در حقیقت بانی این سمینار بود در نطق افتتاحیه خود هشدار داد «در صورت پرهیز دولتها از اقدامات جدی در مقابله با مشكل تغییر دمای زمین، جهان با بحران اقتصادی مواجه شده و تا سال 2050 میلادی بخشهای بزرگی از دنیا غیرقابل سكونت می‌شود». وی همچنین با اشاره به اینکه بیش از یك دهه از تصویب كنوانسیون تغییرات آب و هوا (UNFCCC) می‌گذرد و چندین سال هم از اجرایی‌شدن پروتكل كیوتو سپری شده، از «درك ناكافی تاثیرات گرمایش زمین و عدم برخورداری آن از اولویت لازم نزد رهبران جهان» اظهار تاسف کرد.
موسویان با اشاره به اینکه «جدیدترین گزارش‌ها و نتایج نشست‌های اخیر جهانی به ویژه گزارش چهارم هیأت بین‌الدولی تغییر آب و هوا ، تأكید مجددی بر خطرات یكسویه و جبران‌ناپذیر تغییرات آب و هوا و گرمایش زمین دارد» یادآور شد: تحولات ناشی از گرمایش زمین می‌تواند به رقابت و بروز درگیری بر سر دسترسی به منابع مختلف به ویژه آب، منجر شود و بدین ترتیب صلح و امنیت مناطقی از جهان را تهدید كند؛ لذا تغییر در آب و هوای زمین را باید در كنار تهدیداتی مانند گسترش جنگ‌افزارهای كشتار جمعی به طور جدی مورد توجه قرار داد.
معاون پژوهشهای بین‌الملل مركز تحقیقات استراتژیك با تاکید بر اینکه در چارچوب پروتكل كیوتو طی دوره زمانی سالهای 2008 تا 2012 میلادی، 35 كشور صنعتی به همراه اتحادیه اروپا به عنوان كشورهای «ضمیمه یك»، باید به میزان 5 درصد میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را نسبت به سال 1990 کاهش دهند، افزود: كارشناسان و تحلیل‌گران معتقدند كه اجرای این پروتكل در گرو كاركرد مؤثر ساز و كارهای انعطافی آن، شامل اجرای مشترك، تجارت انتشار گازهای آلاینده و به ویژه مكانیسم توسعه پاك خواهد بود.
موسویان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این كه ساز و كارهای انعطاف‌پذیر نه تنها برای كشورهای در حال توسعه، بلكه بیشتر از آن برای كشورهای توسعه‌یافته نتایج مثبتی بدنبال دارد، خاطرنشان كرد: اجرای مكانیزم توسعه پاك، ضمن كمك به كشورهای در حال توسعه جهت دستیابی به توسعه پایدار، به كشورهای صنعتی نیز امكان می‌دهد تا به جای تغییر و تبدیل گستره صنایع خود در جهت اجرای تعهداتشان در قالب پروتكل كیوتو، به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه‌ای پایدار از جمله كاربرد انرژیهای تجدیدپذیر، مدیریت اراضی كشاورزی، توسعه جنگل‌كاری، افزایش راندمان انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای را كاهش داده و اعتبار لازم جهت تجارت انتشار این گازها را فراهم كند.
معاون پژوهشهای بین‌الملل مركز تحقیقات استراتژیك با اشاره به نقش مؤثر و انکار ناپذیرجمهوری اسلامی ایران به عنوان رییس گروه 77، در زمان تصویب پروتكل كیوتو افزود: علیرغم الحاق رسمی كشور به این پروتكل در سال گذشته، به نظر می‌رسد هنوز ایران از فرصتهای بالقوه و بی‌شمار این معاهده به ویژه در چارچوب ساز و كارهای انعطافی آن، منتفع نشده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تعیین مرجع صلاحیت‌دار ملی پروتكل كیوتو طی دو ماه اخیر تصریح كرد: ایران باید همچون گذشته كه پیشگام اقدامات منطقه‌ای و بین المللی بوده ، ابتكار عمل را در جذب پروژه CDM ، با مشاركت مجموعه سازمانها و وزارتخانه‌های مختلف ذیربط ــ حداقل در منطقه ــ به دست گیرد كه این امر مستلزم توجه ویژه سیاستگذاران و تسری آن در برنامه‌های كلان توسعه ملی است .
موسویان همچنین ایجاد بستر مناسب برای اجرای پروژه‌های CDM با جذب سرمایه‌گذاران فعال خارجی و ظرفیت سازی نهادهای دولتی ، بخش خصوصی و سازمان‌های غیردولتی جهت جلب مشاركت بیشتر را برای تحقق این امر ضروری دانست.
گفتنی است سمینار یك روزه «پروتكل كیوتو، مكانیسم توسعه پاك و فرصتهای جمهوری اسلامی ایران» به همت گروه توسعه پایدار و محیط زیست مركز تحقیقات استراتژیك برگزار شده بود که مدیریت این گروه بر عهده دکتر صدیقه ببران، یکی از اساتید سرشناس حوزه محیط زیست در ایران و از مدیران سابق سازمان محیط زیست است.
