تئاترشهر نمایشنامه ایرانی دید
مراسم رونمایی از مجموعه نمایشنامه های احسان حاجی پور، چاپِ انتشارات آرادمان در تئاترشهر تهران با استقبال تئاتری ها روبه رو شد.
این مراسم که با اجرای سهیل حزنی در تالار کنفرانس تئاتر شهر بر پا شد، با حضور هنرمندانی از جمله علیرضا بهرامی، احسان حاجی پور، امید معلم، عبدالرضا فریدزاده، دکتر شهرام گیل آبادی و جمع مشتاقی از تئاتری های نسل نو همراه بود.
علیرضا بهرامی شاعر، منتقد ادبیات و پایه گذار انتشارات آرادمان در این مراسم گفت: اخیراً استاد بهرام بیضایی بحثی را مطرح و به اصطلاح «لشکرهای یک نفره» در پیشبرد فرهنگ و هنر ایرانی اشاره کرده است. ما در شرایط کنونی برای توسعه هنر به همین لشکرهای یک نفره نیاز داریم. چراکه ساختارهای فرهنگی کشور ما به مَسکن های تولید انبوه در کشورهای بلوک شرق تبدیل شده است. سازه هایی که هم ساختمان است و هم نیست! در حالی که کارکردهای گسترده ای برایشان تعریف شده، تنها یک رویکرد حداقلی دارند و نمی توانند ایده ای را به هدف برسانند. به همین دلیل، برای ادامه حیات، مدام از خود تغذیه می کنند.
این نویسنده و روزنامه نگار باسابقه فرهنگی که در کِسوت ناشر آثار احسان حاجی پور به تئاترشهر تهران آمده بود، ادامه داد: این سالیان، همیشه از بحران شعر، بحران مخاطب، بحران نمایشنامه ایرانی و... صحبت می کنیم. این تحلیل در عین راستی، اشتباه است. وقتی مرتب از عبارتی مانند بحران نمایشنامه حرف بزنیم، این برداشت به حال و هوای فرهنگی تزریق می شود و برای فضای جامعه تئاتری نتیجه مخربی خواهد داشت. از طرفی، بخشی هم که تمایل به سرمایه گذاری در این حوزه دارد، اولِ ماجرا، با تصویر مبهمی روبه رو می شود. قطعاً این تصویر او را از کار یا سرمایه گذاری در این عرصه فرهنگی منصرف خواهد کرد.
همچنین احسان حاجی پور نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر ایران، فعالیت های نویسندگی اش را یک دغدغه اجتماعی دانست و کار در حوزه «تئاتر ملی» را یکی از اصلی ترین مشغله های ذهنی خود عنوان کرد.
این هنرمند تئاتر، درباره شخصیت های نمایشنامه های خود گفت: من آدم های نمایشی ام را در زندگی ام دیده ام. آنها به شکل های مختلفی حضور داشته اند. اما اینکه این آدمها چطوری در کنار هم قرار می گیرند و قصه ای را شکل می دهند، یک دغدغه اجتماعی است.
او گفت: وقتی در شهر قدم می زنم، وقتی به انبوه پنجره های بی شمار نگاه می کنم، احساس می کنم در هر پنجره ای تئاتری وجود دارد.
همچنین امید معلم، مدیر مجله دنیای تصویر و جشن حافظ به سابقه دوستی و همکاری ده ساله خود با احسان حاجی پور اشاره کرد و به برخی از زوایای نوشتاری داستان های این نویسنده پرداخت.
این تهیه کننده تئاتر گفت: هشدار درباره سقوط اخلاق، مهمترین تم محوری نوشته های «احسان» است. بزرگترین اتفاق در نمایشنامه های او در آغاز و پایان رقم می خورد. ما در آغاز فکر می کنیم که همه بی گناهیم، اما در پایان همه می فهمیم که گناهکاریم. این شاخصه ممکن است در رویدادی اجتماعی مثل ساختمان پلاسکو هم نمود داشته باشد.
فرزند زنده یاد علی معلم منتقد برجسته سینمای ایران، ادامه داد: ده سال پیش بود که تصمیم داشتیم یکی از نوشته های حاجی پور را در پردیس کوروش به روی صحنه ببریم. اما این اتفاق نیفتاد. تا اینکه چند سال بعد در دفتر مجله نشستیم و برای نمایش «30 دی 95» برنامه ریزی کردیم و این اثر را به صحنه بردیم.
عبدالرضا فریدزاده، بازیگر و منتقد تئاتر نیز نمایشنامه های احسان حاجی پور را دارای ویژگی درام و داستان پردازی دانست و عنصر سرگرمی را یکی از مهمترین عوامل نمایشنامه خواند.
این نویسنده گفت: یک اشتباه رایج در تصویر کلی نمایشنامه همیشه وجود داشته است. مثلاً ما برشت را موجودی اخمو معرفی کرده ایم، در حالیکه نمایشنامه های برشت، در عین نگرش اندیشمندانه، شیرین و شوخ است. عنصر سرگرمی جزو ذات درام است و در آثار برشت هم پیداست. سرگرم کنندگی در متن های حاجی پور نمود دارد. چون او به دو طیف مخاطب عام و خاص می اندیشد.
سید عباس عظیمی مدیر موسسه هنرمندان پیشکسوت از دیگر سخنرانان این مراسم بود. او به خاطره ای از سالیان پیش و تلاش احسان حاجی پور برای کارهای محمود استاد محمد، نمایشنامه نویس فقید معاصر اشاره داشت. همچنین از علیرضا بهرامی به خاطر چاپ نمایشنامه در دوران بحران کاغذ تشکر کرد.
مدیر موسسه هنرمندان پیشکسوت افزود: آشنایی با احسان حاجی پور، سبب آشنایی با پدر ایشان شد. پدر بزرگوار او از هنرمندان شاخص و برجسته عرصه عکاسی است. او چهره بسیاری از مشاهیر فرهنگ و هنر این سرزمین را ثبت کرده است و امیدوارم روزی این آثار فاخر عکاسی به شکل کتاب چاپ شوند.
بر پایه این گزارش در ادامه مراسم، آئین رونمایی از سه نمایشنامه احسان حاجی پور با عناوین «معاشر»، «۳۰ دی ۹۵» و «گزارش یک مهمانی» چاپِ انتشارات آرادمان، صورت گرفت.
