زنان به ورزشگاه می‌روند؟ فیفا تهدید کرده بود؟
زنان به ورزشگاه می‌روند یا نمی‌روند؟ این روز‌ها هنوز هم پاسخ مشخصی برایش یافت نمی‌شود؛ مسئولان ورزش ایران می‌گویند «تلاش» می‌کنند این موضوع را محقق کنند، ولی از سوی فدراسیون‌های جهانی، به‌ویژه فیفا فشار مضاعفی وارد می‌شود که این «تلاش» به حالت «فعل» دربیاید و بالاخره پای زنان به ورزشگاه‌های فوتبال باز شود تا آن‌ها بتوانند بازی‌ها را از نزدیک ببینند.
در این میان، اما روایت‌ها هم به‌قدر کافی متفاوت و البته متناقض است؛ عده‌ای بر این باور هستند که فیفا فوتبال ایران را تعلیق می‌کند و حتی می‌گویند دیر برگزارشدن لیگ هم به همین دلیل است؛ عده‌ای دیگر، اما نقش فیفا در این پرونده را فقط مشاوره‌ای توصیف می‌کنند و می‌گویند هیچ خطری فوتبال ایران را تعلیق نمی‌کند.
چرا فیفا؟
اولین سؤالی که باید به آن پاسخ داده شود این است که چرا فیفا، پیش از این و با وجود علم به این موضوع که زنان را در ایران به ورزشگاه راه نمی‌دهند، هیچ فشاری بر مسئولان فدراسیون فوتبال ایران وارد نمی‌کرد، ولی حالا با فرستادن نامه‌های مختلف، از مهدی تاج می‌خواهد گزارش بدهد که «ورود زنان به ورزشگاه چه شد؟» پاسخش را باید در دیدار جانی اینفانتینو با حسن روحانی در فرودگاه امام خمینی جست؛ جایی که رئیس‌جمهور به رئیس فیفا قول داد مشکلات ورود زنان به ورزشگاه در ایران را حل می‌کند.
بعد از همان وعده بود که فیفا به صورت مداوم پیگیر حضور زنان در ورزشگاه شده و حتی از مسئولان فدراسیون خواسته بود تا تیرماه، گزارشی از پیشرفت در این زمینه بدهند. اینجا درست همان‌جایی بود که خبر دادند فیفا فوتبال ایران را تعلیق می‌کند؛ هم‌زمانی این اتفاق (نامه فیفا) و البته حذف اشتباهی نام ایران از رنکینگ AFC هم به این شایعه دامن زد که فوتبال ایران تعلیق شده است.
اگرچه نام ایران خیلی سریع به رنکینگ AFC برگشت، ولی شایعه تعلیق فوتبال ایران به قوت خودش باقی ماند؛ حتی وقتی مسئولان خبر دادند که در نامه فیفا هیچ لحن تهدیدآمیزی وجود نداشته، باز عده‌ای اصرار داشتند که این‌طور نیست و فوتبال ایران تعلیق می‌شود. اگرچه تا به الان هیچ کشوری در دنیا به دلیل ورود یا عدم ورود تماشاگران زن به ورزشگاه تعلیق نشده، ولی بندی در آیین‌نامه انضباطی فیفا وجود دارد که اگر برابری جنسیتی رعایت نشود، فیفا می‌تواند فعالیت فوتبالی فدراسیون و کشور مذکور را به حالت تعلیق دربیاورد.
فیفا تهدید کرده بود؟
پاسخ منفی است؛ متن منتشرشده از سوی جانی اینفانتینو نشان می‌داد او فقط از مسئولان ایرانی خواسته گزارش پیشرفت حضور زنان به ورزشگاه برایش ارسال شود و خیال او را راحت کنند که این امر در آینده سرعت و روند بهتری خواهد داشت. این موضوع را مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران هم تأیید کرد. البته در صحبت‌های مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش ایران، با روزنامه ایران ورزشی هم به طور مشخص به این سؤال پاسخ داده شد؛ وزیر ورزش می‌گوید: «اصلا از سوی فیفا تهدید به تعلیقی وجود نداشت». مهین فرهادی‌زاد، معاون وزیر ورزش هم دیگر فردی بود که در گفتگو با ایرنا خبر تعلیق را تکذیب کرد. «به‌هیچ‌وجه ضرب‌الاجل و تهدیدی در این زمینه وجود نداشته و حتی زمانی برای آن مطرح نشده است و موردی هم برای تعلیق وجود ندارد. تنها تشویق به حضور خانواده‌ها در ورزشگاه‌هاست که در این فرایند ابتدا فضا در حال آماده‌شدن است».
خطر در کمین است؟
پاسخ این یکی مثبت است؛ طبق همان بندی که در بالا گفته شد، اگر در ایران برابری جنسیتی رعایت نشود، فیفا می‌تواند از ابزاری که دارد استفاده کند؛ بااین‌حال این موضوع هم پروسه خاص خودش را دارد و یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد. جانی اینفانتینو از سوی مسئولان و همکارانش در سوئیس تحت فشار بود که چرا به کشوری سفر کرده که اجازه ورود زنان به ورزشگاه در آن داده نمی‌شود؟ او هم توجیهش این بود که با رئیس‌جمهور ایران توافق کرده و قول گرفته که مشکل برطرف شود. حالا اینفانتینو تأکید زیادی دارد که به قول داده‌شده عمل شود و زنان ایرانی به ورزشگاه بیایند.
در این زمینه البته دو اقدام کوچک، ولی خوب هم صورت گرفت؛ چون زنان ایران در دو بازی ملی و باشگاهی اجازه حضور در ورزشگاه را گرفتند؛ یکی بازی دوستانه ایران - بولیوی بود و دیگری دیدار رسمی و حساس فینال لیگ قهرمانان آسیا بین تیم‌های پرسپولیس – کاشیما. عکس‌های حضور زنان (هرچند با تعداد کم) در این دو بازی تهیه و به مسئولان فیفا نشان داده شد.
حتی اینفانتینو که به ایران سفر کرده بود تا دیدار فینال لیگ قهرمانان آسیا را از نزدیک ببیند، روبه‌روی جایگاهی که زنان مستقر شده بودند برده شد، تا به او نشان دهند پیگیر درخواست فیفا هستند. البته اینفانتینو از اینکه تعداد زن‌ها بسیار کمتر از مردان است انتقاد کرده بود، ولی همین مورد را هم گام مثبتی دانسته است. او حالا به مسئولان ایرانی هشدار داده زنان ایرانی باید اجازه ورود به ورزشگاه‌ها را داشته باشند.
زنان به ورزشگاه می‌روند؟
پاسخ این یکی نیز مثبت است؛ نامه‌نگاری‌های فیفا و البته پیگیری‌های اینفانتینو اثر خودش را گذاشته و مسئولان وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال را واداشته زمینه ورود زنان به ورزشگاه را فراهم کنند؛ هرچند پیش از این هم هیچ‌کدام از این مسئولان مخالفتی نداشتند و از طرف نهاد‌های نظارتی حساسیت زیادی در این پرونده دیده می‌شد. بااین‌حال، رایزنی‌ها انجام شده و قرار است در بازی ایران – کامبوج در ۱۸ مهر، در مرحله انتخابی رقابت‌های جام جهانی که زیر نظر «فیفا» برگزار می‌شود، زمینه حضور زنان در ورزشگاه فراهم شود. این موضوعی است که وزیر ورزش نیز به آن اشاره می‌کند؛ «ما برای حضور بانوان‌مان ورودی جدا، معبر جدا، مکان جدا، سرویس و خدمات جدا فراهم و همه این موارد را در استادیوم‌های خود پیش بینی می‌کنیم. الان در سینما‌ها خانم‌ها و آقایان می‌روند کنار هم می‌نشینند و کسی مانع آن‌ها نمی‌شود.
در استادیوم‌ها، اما می‌گوییم معبر جدا، ورودی جدا، مکان جدا، سرویس و خدمات جدا، انتظامات جدا در یک گوشه استادیوم مشخص می‌کنیم، این‌ها هم می‌روند می‌نشینند». معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، فرد دیگری است که به این موضوع می‌پردازد و می‌گوید: «امیدواریم با پیش‌بینی انجام‌شده و اقداماتی که از سوی وزارت ورزش و جوانان صورت گرفته، مانند مناسب‌سازی‌های انجام‌شده، ایجاد ورودی‌های جدا، مسیر جدا، محل نشستن جدا و صحبت‌هایی که با هواداران داشته‌ایم، بتوانیم به این امر (ورود زنان به ورزشگاه) کمک کنیم». مورد مشخص اینکه ورود زنان به ورزشگاه در ایران، از مهر و در بازی تیم ملی رقم خواهد خورد و احتمالا دومین حضور آن‌ها هم به فروردین سال آینده موکول شود که دوباره تیم ملی در تهران بازی دارد.
برای بازی‌های لیگ زنان به ورزشگاه می‌روند؟
پاسخ این یکی منفی است؛ برخلاف شایعه‌های مطرح‌شده مبنی بر اینکه لیگ را به خاطر حضور زنان در ورزشگاه به تعویق انداخته‌اند، نشانه‌ای برای درستی این ادعا وجود ندارد. فیفا تأکید دارد بازی‌هایی که زیر نظر این سازمان برگزار می‌شود با حضور زنان باشد؛ این به آن معنی است که فعلا بازی‌های لیگ را زیر نظر نگرفته و فدراسیون را برای ورود زنان در بازی‌های لیگ زیر منگنه نگذاشته است. اگرچه با ورود بیشتر زنان برای بازی‌های ملی می‌شود امید داشت در آینده این موضوع به فوتبال باشگاهی نیز تسری پیدا کند؛ ولی «فعلا» برنامه‌ای برای ورود زنان به ورزشگاه برای بازی‌های لیگ وجود ندارد. مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش ایران، با تأیید این موضوع می‌گوید: «ممکن است در دیدار‌های باشگاهی برای ورود زنان به ورزشگاه فضا کمی نامناسب باشد. فعلا تصمیمی در‌این‌باره نداریم».
زنان در شهرستان به ورزشگاه می‌روند؟
از آنجا که قرار نیست بازی‌های لیگ برتر فوتبال ایران فعلا با حضور زنان برگزار شود، پاسخ این یکی پرسش نیز منفی است؛ البته از قرار معلوم حتی اگر بازی‌های تیم ملی هم به یکی از استان‌های دیگر به غیر از تهران انداخته شود، بازهم موضوع حضور زنان در ورزشگاه منتفی است.
دست‌کم این موردی است که کاظم طالقانی، عضو هیئت‌رئیسه فدراسیون فوتبال و رئیس هیئت فوتبال استان خوزستان، در گفتگو با ایسنا به آن اشاره می‌کند؛ «قرار نیست موضوع ورود زنان به ورزشگاه‌ها در استان‌ها و شهرستان‌هایی به‌جز تهران مطرح شود. به‌عنوان مسئول برگزاری مسابقات، هیچ بحثی درباره این مطلب نداشتم. ضمن اینکه این موضوع صرفا درباره تیم ملی است که سخنگوی فدراسیون فوتبال به‌عنوان مسئول می‌تواند درباره چگونگی اجرای آن توضیح دهد».
گزینشی یا آزاد؟
با توجه به پرسش و پاسخ‌هایی که در بالا عنوان شده است، می‌توان این‌طور نتیجه‌گیری کرد که حضور زنان در ورزشگاه فقط یک بار در بازی‌های رسمی امسال قرار است محقق شود که آن‌هم مربوط به جدال ۱۸ مهر در ورزشگاه آزادی است؛ نه بازی‌های لیگ قرار است با حضور زنان برگزار شود و نه اینکه زن‌ها در شهرستان یا استان‌های دیگر می‌توانند وارد ورزشگاه شوند.
با این جمع‌بندی، زمان پرسیدن مهم‌ترین پرسش می‌رسد؛ آیا ورود زنان به ورزشگاه برای همان تک مسابقه گزینشی است؟ پاسخی قطعی برای این سؤال وجود ندارد؛ وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال تحت فشار قرار گرفته‌اند که زمینه ورود زنان به ورزشگاه مهیا شود؛ اگر این دو نهاد در فاصله کم باقی‌مانده بتوانند زیرساخت‌های لازم را فراهم کنند، می‌توان امیدوار بود حضور زنان به صورت گزینشی نباشد و آن‌ها از طریق خرید و تهیه بلیت بتوانند راهی ورزشگاه شوند و بازی تیم ملی را از نزدیک ببینند؛ البته اگر مجوز نهاد‌های نظارتی را نیز تمام‌و‌کمال داشته باشند. در غیر این صورت باید دوباره منتظر ورود زنان به صورت گزینشی به ورزشگاه بود؛ مثل دو بار قبلی که این اتفاق افتاد و همه زنان فرصت استفاده برابر از حضور در ورزشگاه را نداشتند.
