مشروطه فقط یک آغاز بود
غلامعلی دهقان، مدرس تاریخ دانشگاه، در یادداشتی نوشت: سرانجام بعد از سال‌ها استبداد شاهان قاجار و دخالت دول 
خارجی در اداره کشور، جنبش مردمی شکل گرفت که دستاورد آن فرمان تاسیس مجلس شورای ملی توسط مظفرالدین شاه قاجار در ۱۴مرداد۱۲۸۵ شمسی بود.
۱۱۳سال از آن زمان می‌گذرد؛ اماجامعه ایرانی همچنان در تب‌وتاب تحقق شعارهای زمان مشروطه است.
واژه‌هایی مثل مردم‌سالاری، حق شهروندی، حقوق ملت، برابری، برادری و مساوات، عدالت، رعایت قانون، اصل تفکیک قوا و... انگار پژواک صدای مردم آن زمان در این عصر هم طنین‌انداز است.
از سوی دیگر، مخالفین این شعارها هم به‌نوعی تکرار شده‌اند و همچنان بدوبیراه نثار مدعیان می‌کنند؛ اما نمی‌توان منکر آن شد که برخی هم تلاش کردند سازوکاری میان شرع و عرف پیدا کنند تا راهی جدید بگشایند تا کشور از دوقطبی‌های فرسایشی رهایی یابد.
به نظر می‌رسد بانیان قانون‌اساسی بعد از انقلاب اسلامی به همین شکاف تاریخی واقف بودند که علاوه بر حق سنت تلاش کردند حق عرف و مظاهر دنیای جدید را تا آنجا که بتوانند بومی کنند که خروجی آن جمهوری اسلامی، مردم‌سالاری دینی، مجلس شورای اسلامی، و بعد از ۱۰سال از قانون‌اساسی اول، مجمع تشخیص مصلحت نظام و.... بود.
گامی روبه‌جلو و راهی برای حل یک معضل تاریخی؛ اما انگار در عمل چالش‌های جدی همچنان وجود دارد. حد نظارت شورای نگهبان تا کجاست؟ مصلحت نظام چگونه باید تشخیص داده شود؟ حقوق ملت را چه اندازه است؟ و...
انگار مشروطه فقط یک آغاز بود.
*این یادداشت ابتدا در راهبرد منتشر شده است.
