دام ترامپ برای جانسون تازه‌کار

ترامپ در ادامه تلاش برای خروج از انزوا در تحریم یک‌جانبه ایران و سهیم کردن قدرت‌های دیگر در فشار حداکثری علیه مردم ایران، این روز‌ها به بهانه تشکیل یک ائتلاف برای تأمین امنیت کشتیرانی در خلیج‌فارس از همه ابزار‌های فشار و تهدید و التماس استفاده کرده که بتواند کشور‌های دیگر را به این ائتلاف ملحق کند که البته هنوز به‌جایی نرسیده است.

اگرچه در میان قدرت‌های مطرح جهانی تنها انگلیس با این سناریوی جدید ترامپ اعلام همکاری نموده است، اما مخالفت جدی کشور‌های دیگر نظیر آلمان، چین، روسیه و ژاپن نشانگر آن است که برخلاف نخست‌وزیر تازه‌کار انگلیسی آن‌ها به اهداف پیدا و پنهان ترامپ در این خیمه‌شب‌بازی جدید پی برده و حاضر نیستند اعتبار و حیثیت خود را در سبد کسی بریزند که حالا دیگر فراتر از سعودی‌ها به همه کشور‌ها به‌عنوان گاو شیرده نگاه می‌کند تا با دوشیدن آن‌ها بتواند اقتصاد در حال افول امریکا را و اعتبار نظامی ازدست‌رفته این کشور را احیا کنداین استراتژی کاخ سفید در ادامه شکست راهبرد‌های این کشور درگذشته است. ترامپ که در استراتژی سال گذشته خود علیه مردم ایران در اعمال فشار حداکثری برای فروپاشی نظام اسلامی ناکام مانده، از آغاز امسال تلاش کرد با اعزام ناو هواپیمابر و هواپیما‌های نظامی پیشرفته به منطقه و پیوست «تهدید معتبر نظامی» از طریق اعلام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌عنوان سازمان تروریستی و امنیتی کردن شرایط منطقه کشور‌های دیگر را که بعد از خروج ترامپ از برجام از امریکا فاصله گرفته بودند، با خود همراه کرده و از این طریق و با اعزام میانجی‌های متعدد به‌زعم خود نظام اسلامی را به تسلیم بکشاند. اما واکنش قدرتمندانه ایران به جاه‌طلبی‌های ترامپ کاخ سفید را در گام اول ناکام گذاشت. تلاش کنونی ترامپ برای ایجاد ائتلاف در منطقه جز پیچیده‌تر کردن منطقه برای امریکا و متحدانش تأثیر دیگری نخواهد داشت، از‌جمله اینکه:

1- پس از اسقاط پهپاد امریکایی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با استفاده از سیستم پدافند بومی سوم خرداد، علاوه بر زیر سؤال رفتن حیثیت و اعتبار و توان نظامی و تکنولوژی امریکا در برابر نوآوری‌های دانشمندان و متخصصان ایرانی، حتی اصل ضرورت حضور امریکا در منطقه نیز زیر سؤال رفته است، چراکه کشور‌های منطقه به این درک رسیده‌اند که امریکا قادر به حفاظت از خود در منطقه نیست و طبعاً نمی‌تواند از دیگر کشور‌ها هم حفاظت کند. به همین دلیل اکنون امریکا تلاش دارد با بزرگنمایی تهدید امنیت کشتیرانی، ادامه حضور خود را توجیه و البته این بار هزینه این حضور را بر گردن دیگر کشور‌ها بیندازد. ترامپ چندی قبل با ادعای اینکه امریکا به نفت خلیج‌فارس نیاز ندارد مدعی شده بود دیگر کشور‌هایی که از نفت خلیج‌فارس استفاده می‌کنند باید هزینه تأمین امنیت آن را بپردازند. او گفته بود از امروز به بعد امریکا مجانی از کشور‌های خلیج‌فارس حمایت نمی‌کند این کشور‌ها باید خزانه خود را باز کنند و بهای حمایت را بپردازند.

2-به‌رغم اتهام امریکا علیه ایران در ایجاد ناامنی در منطقه، کشور‌های دیگر از جمله آلمان، چین و روسیه براین نکته تأکیددارند که عامل اصلی دور جدید ناامنی در منطقه ترامپ است که با خروج از برجام و ایجاد بحران در منطقه سبب گسترش چالش‌ها، حتی به حوزه نظامی و امنیتی شده است به همین دلیل آن‌ها ضمن تأکید بر اینکه برای امنیت انرژی خود نگرانی ندارند بازی در میدان ترامپ را زمینه‌سازی برای ایجاد یک چالش جدید می‌دانند.

3- یکی از دلایل اصلی ناکامی ترامپ در شکل‌دهی به ائتلاف در این است که کشور‌ها به حقوق قانونی ایران در اعمال حاکمیت در آب‌های منطقه واقف هستند و هم در اراده ایران در دفاع از منافع امنیت ملی و اعمال حاکمیت بر خلیج‌فارس تردید ندارند و به همین دلیل به مصلحت خود نمی‌بینند که مهره‌ای برای بازی شکست‌خورده ترامپ باشند. نشریه امریکایی فارین پالیسی در این زمینه با اعتراف به مالکیت ایرانی خلیج‌فارس می‌نویسد: امریکا همواره مدعی است باقدرت در مقابل تهدیدها، دریانوردی آزاد را به این تنگه هرمز بازمی‌گرداند ولی به نظر می‌رسد این تخیلی غیرواقعی بیشتر نیست. امریکا در حال ترک خلیج‌فارس است، امسال یا سال بعد، شکی وجود ندارد که امریکا می‌رود. اگر سیاست امریکا و متحدانش مانند قبل بود، اقدامات اخیر ایران با پاسخ سختی مواجه می‌شد، اما پاسخ می‌دهند به دنبال گزینه نظامی نیستیم، ایران حالا مالک خلیج‌فارس است.

4 به دلیل نقش و جایگاه ایران در خلیج‌فارس هیچ طرح امنیتی بدون دخالت و نقش ایران قابل پیاده شدن نیست به‌ویژه آنکه اگر احساس شود تهدیدکننده امنیت ملی ایران است. واکنش قدرتمندانه ایران نسبت به پهپاد امریکایی نشان داد که هنگامی‌که ایران در مقابله با امریکا با آن گستردگی حضور گسترده نظامی در منطقه تردیدی به خود راه نمی‌دهد دیگر کشور‌ها که می‌خواهند با اعزام یک یا دو کشتی، در منطقه حضور یابند باید محاسبه هزینه و فایده آن را داشته باشند. تأکید روز سه‌شنبه رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران مبنی بر امنیت در برابر امنیت، تنگه در برابر تنگه، صلح در برابر صلح و نفت در برابر نفت نیاز به تحلیل و تفسیر ندارد و همه از جمله امریکایی‌ها و انگلیسی‌ها باید معنای واضح آن را درک کنند، نمی‌شود تنگه هرمز برای شما آزاد باشد، اما تنگه جبل‌الطارق را برای ما ببندید.

5 - اما داستان دولت فخیمه بریتانیای کبیر و بازی‌اش در میدان ترامپ متفاوت است. دولت قبلی انگلیس با امید حمایت ترامپ و کمک امریکا به انگلیس برای خروج از اتحادیه اروپا با توقیف نفتکش ایرانی گریس 1 در آب‌های جبل‌الطارق به دستور ترامپ گام در باتلاقی گذاشت که خود نتوانست از آن خارج شود و سپاه قدرتمندانه در مقابل چشم ناویان نگران انگلیسی نفتکش دولت فخیمه را توقیف کرد و واسطه‌های متعدد انگلیس و قسم حضرت عباس آن‌ها بهره‌ای برای خروج آن‌ها از آن ورطه نتیجه‌ای نداشت.

6- دولت کنونی انگلیس به‌رغم تشابهات فراوانی که به لحاظ نژادپرستی و انحرافات جنسی با ترامپ دارد، خود را با کشتی توقیف‌شده‌ای مواجه می‌بیند که بحران و چالشش برای او کمتر از برگزیت نیست. اینکه این روز‌ها انگلیس تنها کشوری است که وعده داده با سناریوی ترامپ همراهی کند صرفاً به خاطر وعده‌ای است که ترامپ برای کمک به این کشور برای خروج از اتحادیه اروپا داده است، اما جانسون غافل از آن است که بازی او در میدان طراحی‌شده ترامپ در خلیج‌فارس می‌تواند عواقب سختی را برای این دولت تازه‌کار به همراه داشته باشد.

7- جانسون هنوز فرصت دارد تاریخ تحولات مواجهه انگلیس با ایران در سال‌های اخیر را مطالعه کند. دولت‌های قبلی این کشور و به‌ویژه نظامیانش حتماً خاطرات خواندنی برای او دارند تا بامطالعه آن در تصمیم اخیرش تجدیدنظر کند و اجازه دهد که ترامپ به‌تن‌هایی هزینه‌های شکست در برابر ایران را بپردازد.

منبع: روزنامه جوان