آفتابنیوز : آفتاب- رضا رزمجو: در حالی که کمتر از چهار روز به دور دوم انتخابات ریاستجمهوری فرانسه باقی مانده دستگاه سیاست خارجی این کشور در انتظار تغییرات مهیجی بهسر میبرد. این تغییرات بیش از آنکه حاصل ورود سگولن رویال و یا نیکولای سارکوزی به صحنه سیاست باشد ناشی از ترک کاخ الیزه توسط ژاک شیراک خواهد بود. الن اسکیولینو خبرنگار نیویورکتایمز مقالهای در این زمینه نوشته که با اندکی تلخیص از نظرتان میگذرد:
برای مدتزمانی نزدیک دوازدهسال ژاک شیراک فرمانده کشوری بوده که میخواست دنیا را از طریق یک منشور دو وجهی ببیند، منشوری که یک طرف آن حفظ مناسبات به جای مانده از جنگ سرد و طرف دیگر آن دوران حکمرانی با اقتدار فرانسه بر سرزمینهای دور بود.
در طول این دوازدهسال رهبر 74 ساله بیشتر از آنکه بخواهد رئیسجمهور فرانسه باشد میکوشید نقش خود را به عنوان یک رهبر تاثیرگذار در معادلات بینالمللی تثبیت کند، بنابراین دائما در حال دوستیابی و یا رقابت با دیگر رهبران جهان بود. او هر یکشنبه تمام بعداز ظهر را به این اختصاص میداد که تلفن را برداشته و با روسای جمهور و نخستوزیران مورد علاقهاش در چهارگوشه جهان گپ بزند، کما اینکه درسهای تاریخی بزرگی نیز به همتایان جوانترش یعنی جورج بوش و تونی بلر داد.
برخی نگران آن هستند که رفتن وی دیپلماسی فرانسه را با مشکل «فقدان راهبرد» روبرو کند. بر خلاف شیراک، سارکوزی راستگرا و رویال چپگرا هیچکدام از اعتبار شخصی قابل توجهی در میان رهبران و سیاستمداران برجسته جهان برخوردار نیستند و مهمتر آنکه هیچ تخصص و تجربه قابل ملاحظهای نیز در زمینه سیاست خارجی ندارند، اما به هر حال انتظار میرود که مانند بسیاری دیگر از رهبران جوان جهان به تدریج بتوانند موقعیت تثبیتشدهای پیدا کنند.
اما نگاه سیاستمداران فرانسه به این اتفاق چگونه است؟ والری ژیسکاردستن رئیسجمهور سابق فرانسه در اینباره میگوید: «رویال و سارکوزی به اندازه حیات یک نسل از آقای شیراک جوانتر هستند و مطمئنا روح تازهای به دیپلماسی فرانسوی خواهند دمید، ولی مسئله اینجاست که هیچ کدام از آنها در بحثهای مهم جهانی مشارکت نداشته و در هیچ کنفرانس مهم بینالمللی نیز حضور نیافتهاند».
بخش دیگر موضوع ایناست که مسائل مرتبط با دنیای خارج بازتابی بسیار کمرنگ در رقابتهای انتخاباتی فرانسه داشت. نتایج یک نظرسنجی انجام شده پس از پایان رایگیری مرحله اول انتخابات نشان داد که تنها 9 درصد از مردم این کشور سیاستخارجی را به عنوان یک عامل تعیینکننده در انتخاب کاندیدای مورد نظرشان دخالت دادهاند. سارکوزی و رویال نیز هیچگاه تمایلی نخواستند که دیپلماسی را به یکی از موضوعات تعیینکننده انتخابات تعیین کنند، علیرغم این که میدانستند رفع نگرانی های مردم در مسائلی همچون بحران مهاجرت و جهانیسازی بدون داشتن ایدههای مشخص و بلندمدت در روابط خارجی غیرممکن است.
ژوستین ویسه یک مورخ فرانسوی در اینباره میگوید: «انتظار مردم ما همیشه این است که فرانسه از همه، حتی از ایالات متحده، قویتر باشد، پس شما راجع به برنامهها خیلی نمیتوانید با آنها صحبت کنید. در خاورمیانه، در آفریقا و در مسائلی مانند چندجانبهگرایی و منع اشاعه تسلیحات شما باید در کنار یا در مقابل آمریکا باشید تا منافع ملی فرانسه حفظ شود و اینها موضوعاتی نیستند که سارکوزی و رویال بخواهند بدون درنظر گرفتن عواقب حرفهایشان به بحث بگذارند».
اما یک دلیل دیگر نیز برای داغنشدن موضوع دیپلماسی در رقابت رویال – سارکوزی وجود داشته است، اینکه هردوی آنها در بسیاری از مسائل مورد توجه عامه مردم مواضعی یکسان دارند:هر دو از جنگ به رهبری آمریکا در عراق انتقاد میکنند، مخالف اقدام نظامی علیه ایران هستند، میخواهند که تحریمهای شدیدتری علیه دولت سودان وضع شود و خواستار آن هستند که توجه به وضع حقوقبشر در کشورهای دیگر به عنوان یک اولویت در تنظیم روابط فرانسه با آن کشورها مطرح باشد.
در مقام مقایسه اما سارکوزی از رویال باتجربهتر است. او به عنوان وزیر کشور پس از رئیسجمهور و نخستوزیر سومین جایگاه مهم را در ساختار سیاسی فرانسه بر عهده داشته است. علاوه بر این بواسطه شغلش از دیدگاههای بسیار سنجیدهتری در زمینه مسائلی چون مهاجرت و حفاظت از مرزها، تروریسم، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و کنترل پولشویی و جرایم سازمانیافته بینالمللی برخوردار است.
خانم رویال در مقابل کوشیدهاست این نقطهضعف آشکار را با «مسافرتهای استراتژیک» جبران کند. او به اسپانیا و ایتالیا سفر کرده و موفق شده حمایت آشکار خوزه لوئیز رودریگز زاپاتهرو و رومانو پرودی را از نامزدیاش برای سمت ریاست جمهوری بهدست آورد.
اگر بپذیریم که روابط با آمریکا خیلی برای فرانسه مهم است سارکوزی موقعیت بهتری نسبت به رویال دارد. جورج بوش سپتامبر گذشته در کاخ سفید گفت که «او را ترجیح می دهد چون حقایق را صادقانهتر میگوید». باراک اوباما نیز که ماه گذشته به پاریس رفته بود آشکارا از نامزدی وی حمایت کرد. اما آقای سارکوزی باید این نگرانی را نیز داشته باشد که آمریکاییها سالهاست که دیگر در فرانسه محبوب نیستند.