شرایط شغلی و وضعیت بدنی هنگام کار از جمله عوامل خطر مهمی است که میزان ابتلا به انواع بیماریها را افزایش میدهد. یکی از این بیماریها واریس است. از فاکتورهای ریسکی مهم این بیماری میتوان به افزایش سن، سابقه خانوادگی چاقی و سابقه شغلی مرتبط با ایستادنهای طولانیمدت اشاره کرد.
از آن جایی که آرایشگری بخش زیادی از افراد شاغل را به خود اختصاص داده و ایستادن طولانی توسط قشر آرایشگران اجتنابناپذیر است، محققان در پژوهشی با عنوان " بررسی تاثیر مداخلات حرکتی بر کیفیت زندگی کاری آرایشگران زن مبتلا به بیماری وریدهای واریسی شهر همدان" این موضوع را بررسی کردند.
در این پژوهش که توسط رشیدحیدری مقدم، مجید معتمدزاده طرقبه، محمد بابامیری، قدرتالله روشنایی، شیوا رستگاری یکتا و اقبال زند کریمی از دانشگاه علوم پزشکی همدان انجام داده شده، آمده است:« سیاهرگها مجراهای خونی هستند که خون فاقد اکسیژن را از قسمتهای تحتانی بدن به قلب و ریه میرسانند. هنگامی که سیاهرگ غیرطبیعی، انباشته از پیچخوردگی ها و چرخشها و همچنین بزرگ میشود این حالت را بیماری وریدهای واریسی مینامند.»
این پژوهش یک مطالعه نیمهتجربی با پیشآزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل است. در این مطالعه جامعه شامل تمامی آرایشگران زن شهر همدان بودند که به درمانگاه مهدیه شماره دو شهر همدان مراجعه کرده بودند. از میان افرادی که بیماری وریدهای واریسی در آنها مثبت ارزیابی شد تعداد 70 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. این 70 نفر در دو گروه 35 نفره مورد و شاهد دستهبندی شدند.
ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه ویژگیهای دموگرافیک و سه پرسشنامه دیگر شامل پرسشنامه وریدهای واریسی آیردین، درد مزمن و خستگی عضلانی در اندام تحتانی بود. پرسشنامه وریدهای واریسی آیردین برای ارزیابی کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به وریدهای واریسی ساخته شده است.
پس از تکمیل پرسشنامهها، پروتکلهای ورزشی در اختیار گروه مورد قرار داده شد و آموزشهای لازم به آنها داده شد. برنامه تمرینی شامل حرکات کششی و همچنین حرکاتی بود که به واسطه این حرکات پاها طی چند حرکت، بالاتر از سطح بدن قرار میگرفت تا بدینوسیله در بازگشت جریان خونی که به واسطه ایستادن یا نشستن طولانیمدت در پاها تجمع کرده است، کمک کند.
این حرکات ورزشی به صورت کامل آموزش داده شد و تاکید شد که این پنج حرکت ورزشی را دو بار در روز و هربار پس از پایان ساعت کاری ( یک بار ظهر و یک بار شب) به مدت سه ماه هر روز انجام دهند.
محققان در این مقاله میگویند:« این مطالعه نشان داد که شیوع بیماری واریس در میان زنان آرایشگر 34.5 درصد است. ورزش میتواند به عنوان یک مداخله ارگونومیک در زمینه کاهش علایم بیماری وریدی و همچنین کاهش درد و خستگی در اندام تحتانی در مشاغلی که ایستادنهای طولانیمدت را در طول روز تجربه میکنند مفید و کاربردی باشد، بنابراین به افرادی که در درمان بیماران مبتلا به واریس نقش دارند استفاده از پروتکلهای ورزشی مناسب توصیه میشود.»
این پژوهش در سومین شماره چهارمین دوره فصلنامه تخصصی انجمن ارگونومی و مهندسی عوامل انسانی منتشر شده است.