تاثیر حذف صفر از پول ملی بر کسب و کارها

در آغاز دهه هفتاد برای اولین بار طرح حذف صفر از پول ملی مطرح شد و دلیل اصلی آن تورم بالا بخاطر جنگ و تحریم‌ها بود که باعث کاهش درآمدهای نفتی شده و به بدنه اقتصاد کشور ضربه می‌زد، با این وجود تنها در حد یک طرح باقی ماند. امروز، کشور از لحاظ تجربه یک تورم رکودی و فشار تحریم‌های بین المللی در وضعیتی مشابه سال‌های پس از جنگ تحمیلی قرار دارد. اما حذف چهار صفر از پول ملی می‌تواند برای اقتصاد معجزه کند؟ این تغییر چه اثری روی کسب و کارهای بزرگ و کوچک دارد؟

در ادامه در مورد جنبه‌های مختلف این مسئله و اثرهای اقتصادی آن روی کسب و کارها و استارتاپ‌ها صحبت شده است.

حذف صفر از پول ملی؛ یک بام و چند هوا

در حال حاضر اگر تصور شود تنها دلیل حذف صفر از پول کشور، به خاطر ساده شدن عملیات حسابداری و صورت‌های مالی است، ایده‌ای کودکانه به نظر می‌رسد. حتی اثرهای مثبت روانی که برای توجیه این طرح ذکر شده بیشتر از اینکه دارای جنبه‌های مثبت باشند دارای اثرات منفی و البته تورمی مخرب هستند. اما چطور؟

در ادامه برای روشن شدن موضوع، سه مورد از مهمترین مزایای معرفی شده برای حذف صفر از پول ملی بررسی شده است:

1-صرفه جویی در هزینه‌های چاپ و حمل و نقل ساده پول

شاید نقل و انتقال آسانتر پول، آن هم پس از روی روال افتادن اسکناس‌های جدید امکان پذیر باشد. با این وجود اولین کاری که طی چند سال آینده باید به صورت فوری انجام شود، جایگزین کردن اسکناس‌های جدید و امحا اسکناس‌های قدیمی است. این فرآیند دارای دو مشکل است:

اول اینکه برای چاپ اسکناس‌های جدید سرمایه‌ای کلان نیاز است.

و در مرحله بعد؛ جایگزین کردن اسکناس‌ها زمانبر است و در این فاصله مردم و کسب و کارها دچار آشفتگی و نابه سامانی می‌شوند. بنابراین عملا تاثیر مثبت روانی که از حذف صفر پول ملی ایجاد می‌شود در این بازه اتفاق نمی‌افتد.

2-تقویت ارزش پول ملی

ترکیه و آلمان دو مورد از کشورهایی هستند که با وجود رکود و تورم توانستند ارزش پول ملی‌شان را تقویت کنند. با الگوبرداری درست از این کشورها می‌توان متوجه شد که برای تقویت ارزش پول ملی باید چهار گام مهم برداشته شود:

کنترل میزان نقدینگی برای یک بازه طولانی (حداقل به مدت دو سال)

تدوین و تهیه برنامه جامع برای اصلاحات پولی و مالی، که حذف صفر از پول ملی فقط یکی از موارد آن به شمار می‌رود.

تعیین اینکه حجم پول کشور را به چه کمیت، رویکرد یا دارایى وصل کرد که ثبات مقدار و ارزش آن در جامعه مورد قبول (معتبر) و پایدار باشد (به عنوان مثال؛ آلمان پشتوانه رهن املاک کشاورزى و اوراق قرضه شرکت‌هاى تولیدى را با تکیه بر تولید، به عنوان پشتوانه پول جدید انتخاب کرد.)

برخورداری از حمایت‌های جهانی. به عنوان مثال کشور ترکیه برای فرآیند حذف صفرهای پول ملی از نهادهاى بین‌المللى مانند بانک جهانى و صندوق بین‌المللی پول براى تامین منابع پشتیبان استفاده کرد. همچنین آلمان به واسطه دسترسی به بازارهای مالی و تجاری جهان و کمک سایر کشورها ارزش پول ملی را تقویت کرد و تورم را از بین برد.

تجربه اقتصادی دو سال اخیر کشور نشان می‌دهد که نه تنها نظارتی روی افزایش قیمت‌ها وجود ندارد بلکه کنترل میزان نقدینگی چندان ممکن به نظر نمی‌رسد. اگر به این اوضاع عدم برخورداری از حمایت‎های بین المللی و رانده شدن از بازارهای مالی و تجارت جهانی را اضافه شود در نتیجه باز شدن گره ارزش پول ملی و رونق کسب و کارها وابسته به سیاست‌های تحولی و اصلاحات پولی مبهم کشور است.

3-کاهش تورم

حذف صفر از پول ملی تاثیری بر تورم دارد یا خیر؟ تورم در اقتصاد و کسب و کارها از نظر عامه مردم با اندازه سفره و معیشت‌شان تخمین زده می‌شود.

مثالی ساده برای روشن شدن موضوع: یک عدد نان بربری ساده در حال حاضر 600 تومان است که بعد از حذف صفرها از پول ملی قیمتی معادل 6/0 تومان دارد. از طرفی یک نان بربری کنجدی 1000 تومان است که بعد از کاهش صفرها به قیمت 1 تومان عرضه می‌شود.

رنج قیمت در اسکناس‌های جایگزین از یک تومان شروع می‌شود. پس برای ساده شدن معاملات و قیمت گذاری‌ها، نان بربری ساده که 6/0 شده را به قیمت یک تومان عرضه می‌کنند. سوال اینجاست که نانوایی‌ها حاضر می‌شوند یک نان کنجدی (با کیفیت بالاتر) را هم به همان مبلغ یک تومان عرضه کنند؟

طبیعتاً خیر. بنابراین در بازه کوتاه مدت روند افزایشی قیمت‌ها اتفاق می‌افتد و مبالغ معاملات و کالاها به سمت بالا رند می‌شوند. این همان وضعیتی است که افزایش تورم نامیده می‌شود.

کسب و کارها از حذف صفر پول ملی بی‌نصیب نمی‌مانند!

صاحبان کسب و کار کسانی هستند که اولین ضربه‌های ناشی از بحران‌های اقتصادی را احساس می‌کنند. اما اگر کسب و کارها و استارتاپ‌ها برای شرایط بحرانی و اتفاقات جدید اقتصادی برنامه ریزی کرده باشند و سیاست‌های قابل اعتمادی را تدوین کنند، با آرامش بیشتری می‌توانند با عواقب احتمالی حذف صفر از پول ملی روبرو شوند. در ادامه بعضی از مهمترین اثرهای حذف صفر پول ملی روی کسب و کارها معرفی شده‌اند.

استارتاپ‌ها و تورم حاصل از نگرانی

تورم همیشه دو جنبه روانی و بیرونی دارد. جنبه روانی آن حالت اغراق شده‌ای از وضعیت بیرونی است. بنابراین اگر افزایش بی رویه قیمت‌ها در مدت زمان کوتاه و بدون کنترل و نظارت اتفاق بیافتد، نه تنها روی مردم و بازار، که حتی روی اهداف کسب و کارها هم اثر می‌گذارد.

تورم حاصل از نگرانی باعث می‌شود که صاحبان کسب و کارها و استارتاپ‌ها نسبت به اتفاقات پیش روی خود، تصمیمات عجولانه بگیرند و مجموعه این تصمیم‌ها سرعت حرکت را در بازار رقابت کاهش می‌دهد.

تعدیل نیرو در کسب و کارها

معمولا اولین ایده هر کسب و کار برای کاهش هزینه‌های جاری به کاهش تعداد نیروهای کار ختم می‌شود. البته چندان هم بیراه نیست؛ چون اولویت کسب و کارها از گسترش و حرکت رو به جلو به حفظ وضعیت یا موقعیت فعلی تغییر می‌کند. یکی از فاکتورهای اندازه گیری ابعاد کسب و کار مربوط به تعداد نیروهای کار است. با کاهش نیروها، ممکن است کسب و کارهای بزرگ به متوسط و کسب و کارهای متوسط به شرکت‌هایی کوچک تبدیل شوند. همچنین شرکت‌های کوچکی که از رقبا جا می‌مانند از بازار کسب و کارها خداحافظی می‌کنند.

بهم ریختگی و نا به سامانی حساب‌ها و دفاتر مالی

یکی از مهمترین پیامدهای حذف صفر از پول ملی مربوط به بهم ریختگی و نابه سامانی فعالیت‌های حسابداری و دفاتر مالی کسب و کارها است. معمولا پس از هر تغییر اقتصادی بزرگ کسب و کارها دچار نگرانی می‌شوند. گاهی این نگرانی‌ها باعث می‌شود تا تصمیمات اشتباهی بگیرند. یکی از دلایل بروز تصمیمات اشتباه مربوط به آشفتگی حساب‌های مالی و درآمدهای کسب و کار است. داشتن حساب و کتاب‌های منظم و دفاتر مالی هماهنگ به استارتاپ‌ها کمک میکند تا با دید بهتری در شرایط بحرانی حرکت کنند.

با حذف صفرها از پول ملی، حساب و کتاب های قدیم و جدید دچار تناقض و ناهماهنگی می‌شوند. یکی از بهترین روش‌های برای جلوگیری از این اتفاق استفاده از سیستم‌های حسابداری معتبر و ایمن است. می‌توان در فرصت باقیمانده سیستم مالی کسب و کار را به یک برنامه جامع حسابداری ارتقا داد. یکی از ابزارهایی که برای شفافیت حسابرسی و اعتبارسنجی راحت اطلاعات مالی می‌توان از آن کمک گرفت، نرم افزار حسابداری محک است. به این ترتیب حتی پس از ایجاد تغییرات، یکپارچگی در سیستم مالی‌ حفظ می‌شود و در شرایط سخت هم می‌توان با خیالی آسوده گام‌های مطمئن و رو به جلو برداشت.

در وضعیت فعلی کشور، حذف چهار صفر از پول ملی بیشتر شبیه به عمل جراحی زیبایی است. شاید در ظاهر یک تغییر اقتصادی باشد ولی نه تاثیری روی کاهش نرخ تورم دارد و نه به تنهایی برای افزایش ارزش پول ملی موثر است. در این بین کسب و کارهای کوچک و بزرگ برای مقابله با پیامدهای احتمالی حذف صفر از پول ملی باید بتوانند صورت‌های مالی و دفاتر حسابداری قدیم و جدید خود را در وضعیتی هماهنگ و یکپارچه نگه‌دارند. برای این منظور می‌توان از برنامه‌های حسابرسی یکپارچه موجود (مانند نرم افزار حسابداری محک) برای جلوگیری از بروز آشفتگی در حسابرسی‌های مالی پس از بروز تغییرات اقتصادی استفاده کرد.