به تازگی تصاویری از اقدام جالب یک معلم در طراحی جدول ارزیابی سلامتروان دانشآموزان در شبکههای اجتماعی منتشر شده است. این جدول که توسط «ارن کستیلو»، معلم زبان انگلیسی طراحی شده مانند دیگر جداول رتبهبندی دانشآموزان است با این تفاوت که به جای رتبهبندی شاگرد اولها، شرایط روحی و روانی بچهها را ارزیابی میکند.
دانشآموزان باید هر روز، اسم خود را پشت یک برگه بنویسند و در قسمتی که شرایط روحی آنها را نشان میدهد، بچسبانند. درجهبندی شرایط روحی از «حالم بسیار عالی است» شروع و به «واقعا افتضاح هستم یا در تاریکی دست و پا میزنم» ختم میشود. هدف از این کار تلاش برای کاهش انگ اجتماعی مشکلات سلامت روان از یک سو و آگاهی معلم از شرایط روحی بچهها و ارائه حمایتهای مورد نیاز از سوی دیگر است. بسیاری از دانش آموزان دوست دارند و نیاز دارند تا درباره شرایط روحی و روانی خود صحبت کنند اما معمولا نمیدانند با چه کسی میشود در این باره صحبت کرد یا اصلا صحبت در این خصوص درست است یا خیر. اما با ارزیابی هر روزه شرایط روحی آنها در کلاس، به مرور صحبت از آن چه آنها را آزار میدهد، راحتتر خواهد شد و این دستاورد بزرگی خواهد بود.
جدولی که هم در مدرسه باید نصب شود و هم در خانه
متاسفانه و تقریبا در همه کشورها، انگ اجتماعی شدیدی در خصوص بیماریها و مشکلات روحی و روانی وجود دارد به گونهای که افراد ترجیح میدهند در سکوت رنج بکشند و حتی در سکوت خودکشی کنند اما درباره مشکلات روحی خود صحبت نکنند. استفاده از جدول سنجش سلامت روان در مدارس و حتی خانهها، باعث میشود به این جنبه از سلامت کودکان نیز توجه بیشتری شود و همچنین در حذف باورهای آسیبرسانی چون «مرد گریه نمیکنه»، «اگر بگی از چیزی میترسی، بقیه مسخره ات میکنن» یا حذف برچسب زنیهای به شدت آسیبرسان مانند «فلانی بچه طلاق هستش و نباید باهاش دوست بشی»، «بچهای که پدر بالای سرش نباشه، قطعا بیبند و بار هستش» و... خواهد شد.
اگر معلمی تصمیم به نصب این جدول دارد، بخواند
متاسفانه بعضی از معلمان، مخصوصا در مقاطع تحصیلی بالاتر که ساعات محدودی با هر کلاس درس دارند، توجهی به حالات روحی و روانی بچهها ندارند و صرفا انتظار عملکرد بالا دارند. یک توصیه هم به معلمان گرامی داریم که با صبر و حوصله درصدد فرهنگ سازی باشند تا کودکان ما یاد بگیرند که میشود بدون ترس از تمسخر، از احساسات خود صحبت کنند. از سوی دیگر، با توجه به تجربه کاری خود، بسیاری از افراد اصولا توان بیان احساسات شان را ندارند چون کلمهای غیر از خوب و بد برای توصیف آنها بلد نیستند. در نتیجه در صورت استفاده از چنین جدولی در کشور، معلمان گرامی باید ابتدا به توضیح و توصیف دقیق مفهوم هر گزینه اقدام کنند زیرا نوجوانان اگر چیزی را به درستی درک نکنند، آن را مسخره خواهند کرد. در آخر یک هشدار مهم به معلمان عزیز، اگر به هر دلیلی فرصت، توان، تخصص یا علاقهای به پیگیری مشکلات سلامت روان دانش آموزان ندارید، لطفا دنبال نصب چنین جدولی نباشید چون اگر کودکان حال نامساعد روحی خود را بیان کنند و واکنش مناسب دریافت نکنند، یاد خواهند گرفت که بیان احساسات بینتیجه است و بعد از آن دیگر هیچ گاه تلاشی برای دریافت کمک و حل مشکلات روحی و روانی خود نخواهند کرد که واضح است آسیب درازمدت این اتفاق بسیار بیشتر از نپرسیدن شرایط روحی و روانی آنها در کل است.