روایتی از پیروزی و شکست جناح دوم خرداد
تاجیک: جنبش اصلاحات باز‌می‌گردد
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب – مهدی نیاکی: رئیس مرکز مطالعات استراتژیک نهاد ریاست جمهوری در دولت گذشته ابراز اطمینان کرد که گفتمان «خاتمیسم» مجددا باز می‌گردد اما خاتمی شاید دیگر بازنگردد».
دکتر محمدرضا تاجیک در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی آفتاب در پاسخ به این سؤال که چرا «دوم خرداد به سوم تیر انجامید؟» گفت: «روایت یک جنبش از آغاز تا پیروزی با روایت آن از پیروزی به بعد متفاوت است. روایت اول روایت دیرینه‌ای است. مردم ایران حداقل صد سال برای اصلاح جامعه و ایجاد مناسبات دموکراتیک در عرصه سیاست و روابط اجتماعی تلاش کردند. به نظر من شکوفاترین و زیباترین چهره این جنبش را می‌توان در جنبش دوم خرداد دید».
وی افزود: «جنبش اصلاحات پس از پیروزی نیازمند باز تولید خود بود. هم در عرصه عمل و هم در عرصه نظر، هم در عرصه تشکیلات و هم در عرصه راهبری و تولید و همچنین در حوزه تکمیل گفتمان و تولید مشروعیت و مقبولیت در عرصه اجتماعی. جنبش باید بتواند از بازتولید مستمر برخوردار باشد. آن اصطلاح لنینی درباره انقلاب مستمر را می‌توان درباره جنبش اصلاحی مستمر نیز به کار برد. ما در این زمینه دچار مشکل شدیم».
دکتر تاجیک با ابراز تأسف از بروز انشقاق و افتراق در درون جنبش دوم خرداد افزود: «این جنبش سرانجام نتوانست زنجیره همگونی و نیروی انسانی خود را در پیرامونش نگاه دارد. در این حالت باید انتظار داشت که گروهی که توانسته‌اند از شرایط و روح زمانه استفاده کنند و امکاناتی هم در اختیار دارند جایگزین گروه قبلی شوند».
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که آیا در میان کشورهای خاورمیانه کشوری را سراغ دارید که از جریان رفرمیستی به انتخاب بنیادگرایی رسیده باشد اظهار داشت: «در میان کشورهای خاورمیانه، هیچ کشوری جبنشی با این وسعت نداشته است. اما همواره در کشورهای دارای فضای ایدئولوژیک اگر جریانی نتواند خود را با نظام دانایی و صدقی و ارزشی جامعه همگون کند، با پس زده شدن توسط ذائقه مردم روبرو خواهد شد و مردم در این حالت به نوعی بنیادگرایی میل خواهند کرد. جنبش اصلاحات البته کاملا به این سرنوشت دچار نشد. اگرچه برخی عاملان و حاملان آن به این معنا دامن زدند. جریان اصلاحات در واقع جریانی دینی و معتقد به نظام ارزشی جامعه بود».
تاجیک ادامه داد: «تبلیغات رقیب نیز در این امر بی‌تأثیر نبود که چهره و هویتی از جنبش به دست داد که برخی دینداران احساس کردند که جنبش، خلاف نظر آنها حرکت می‌کند. اما بیش از دو سوم مردم به سمت بنیادگرایی نرفتند، اگرچه از جریان اصلاحات ناامید شدند. البته قدرتی که از این جریان جدید ساطع شد به تنهایی باعث پیروزی آن نشد، بلکه قدرت پشت آن نیز مؤثر بود».
رئیس مرکز مطالعات استراتژیک نهاد ریاست جمهوری در دولت خاتمی نسبت به بازگشت گفتمان اصلاحی با توجه به آمادگی طبقه متوسط در ایران بسیار اظهار امیدواری کرد و افزود: «همانطور که نارسایی‌ها و ناکامی‌های جریان دوم خرداد باعث بروز و ظهور جریان جدید شد، زمختی‌های جریان جدید نیز موجب بازگشت اصلاحات خواهد شد. حاملان و عاملان این جنبش به مشکلات خود پی برده و تلاش می‌کنند با ترمیم خود و با گفتمان و شرایط جدید وارد صحنه شوند و از تجربه‌ها درس بگیرند. شرایط هم برای ورود مجدد اصلاح‌طلبان به لحاظ اجتماعی آماده است و امیدوارم بتوانند از این گذرگاه تاریخی به سلامت عبور کنند».
تاجیک در پاسخ به این سؤال که به نظر شما آیا گفتمان خاتمی به پایان رسیده است؟ اظهار داشت: «گفتمان خاتمی ایستا نیست. معنطف و زاینده است و دقایق آن کاملا زنده و پابرجاست و کاملا ممکن است دوباره با انطباق با روح زمانه و غنی‌تر و پیشرفته‌تر به صحنه بازگردد».
این چهره نزدیک به رئیس جمهور پیشین در پایان وقتی سؤالی درباره بازگشت مجدد خاتمی را شنید گفت: «من درباره بازگشت خاتمیسم صحبت می‌کنم نه خاتمی. بازگشت خاتمی بستگی به شرایطی دارد و او در حال حاضر اصلا رغبتی به این امر ندارد».
آفتاب – مهدی نیاکی: رئیس مرکز مطالعات استراتژیک نهاد ریاست جمهوری در دولت گذشته ابراز اطمینان کرد که گفتمان «خاتمیسم» مجددا باز می‌گردد اما خاتمی شاید دیگر بازنگردد». دکتر محمدرضا تاجیک در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی آفتاب در پاسخ به این سؤال که چرا «دوم خرداد به سوم تیر انجامید؟» گفت: «روایت یک جنبش از آغاز تا پیروزی با روایت آن از پیروزی به بعد متفاوت است. روایت اول روایت دیرینه‌ای است. مردم ایران حداقل صد سال برای اصلاح جامعه و ایجاد مناسبات دموکراتیک در عرصه سیاست و روابط اجتماعی تلاش کردند. به نظر من شکوفاترین و زیباترین چهره این جنبش را می‌توان در جنبش دوم خرداد دید».
وی افزود: «جنبش اصلاحات پس از پیروزی نیازمند باز تولید خود بود. هم در عرصه عمل و هم در عرصه نظر، هم در عرصه تشکیلات و هم در عرصه راهبری و تولید و همچنین در حوزه تکمیل گفتمان و تولید مشروعیت و مقبولیت در عرصه اجتماعی. جنبش باید بتواند از بازتولید مستمر برخوردار باشد. آن اصطلاح لنینی درباره انقلاب مستمر را می‌توان درباره جنبش اصلاحی مستمر نیز به کار برد. ما در این زمینه دچار مشکل شدیم».
دکتر تاجیک با ابراز تأسف از بروز انشقاق و افتراق در درون جنبش دوم خرداد افزود: «این جنبش سرانجام نتوانست زنجیره همگونی و نیروی انسانی خود را در پیرامونش نگاه دارد. در این حالت باید انتظار داشت که گروهی که توانسته‌اند از شرایط و روح زمانه استفاده کنند و امکاناتی هم در اختیار دارند جایگزین گروه قبلی شوند».
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که آیا در میان کشورهای خاورمیانه کشوری را سراغ دارید که از جریان رفرمیستی به انتخاب بنیادگرایی رسیده باشد اظهار داشت: «در میان کشورهای خاورمیانه، هیچ کشوری جبنشی با این وسعت نداشته است. اما همواره در کشورهای دارای فضای ایدئولوژیک اگر جریانی نتواند خود را با نظام دانایی و صدقی و ارزشی جامعه همگون کند، با پس زده شدن توسط ذائقه مردم روبرو خواهد شد و مردم در این حالت به نوعی بنیادگرایی میل خواهند کرد. جنبش اصلاحات البته کاملا به این سرنوشت دچار نشد. اگرچه برخی عاملان و حاملان آن به این معنا دامن زدند. جریان اصلاحات در واقع جریانی دینی و معتقد به نظام ارزشی جامعه بود».
تاجیک ادامه داد: «تبلیغات رقیب نیز در این امر بی‌تأثیر نبود که چهره و هویتی از جنبش به دست داد که برخی دینداران احساس کردند که جنبش، خلاف نظر آنها حرکت می‌کند. اما بیش از دو سوم مردم به سمت بنیادگرایی نرفتند، اگرچه از جریان اصلاحات ناامید شدند. البته قدرتی که از این جریان جدید ساطع شد به تنهایی باعث پیروزی آن نشد، بلکه قدرت پشت آن نیز مؤثر بود».
رئیس مرکز مطالعات استراتژیک نهاد ریاست جمهوری در دولت خاتمی نسبت به بازگشت گفتمان اصلاحی با توجه به آمادگی طبقه متوسط در ایران بسیار اظهار امیدواری کرد و افزود: «همانطور که نارسایی‌ها و ناکامی‌های جریان دوم خرداد باعث بروز و ظهور جریان جدید شد، زمختی‌های جریان جدید نیز موجب بازگشت اصلاحات خواهد شد. حاملان و عاملان این جنبش به مشکلات خود پی برده و تلاش می‌کنند با ترمیم خود و با گفتمان و شرایط جدید وارد صحنه شوند و از تجربه‌ها درس بگیرند. شرایط هم برای ورود مجدد اصلاح‌طلبان به لحاظ اجتماعی آماده است و امیدوارم بتوانند از این گذرگاه تاریخی به سلامت عبور کنند».
تاجیک در پاسخ به این سؤال که به نظر شما آیا گفتمان خاتمی به پایان رسیده است؟ اظهار داشت: «گفتمان خاتمی ایستا نیست. معنطف و زاینده است و دقایق آن کاملا زنده و پابرجاست و کاملا ممکن است دوباره با انطباق با روح زمانه و غنی‌تر و پیشرفته‌تر به صحنه بازگردد».
این چهره نزدیک به رئیس جمهور پیشین در پایان وقتی سؤالی درباره بازگشت مجدد خاتمی را شنید گفت: «من درباره بازگشت خاتمیسم صحبت می‌کنم نه خاتمی. بازگشت خاتمی بستگی به شرایطی دارد و او در حال حاضر اصلا رغبتی به این امر ندارد».
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید