چگونه از شر بوی بد دهان خلاص شویم؟
مریم حسن‌زاده در رابطه با هالیتوزیس یا بوی دهان، اظهار کرد: هالیتوز از واژه (halitus) به معنای بازدم گرفته شده و عبارت است از نفس بدبو یا ناخوشایندی که از حفره دهان یا بینی خارج می‌شود؛ صرف‌نظر از آن که منشاء آن در همین حفره باشد یا از سایر نقاط بدن منشاء گیرد.
وی در رابطه با اهمیت بررسی هالیتوز (بوی بد دهان)، افزود: بوی بد دهان به صورت یک مانع در ارتباطات عمل می‌کند و باعث کاهش کارآیی فرد و کاهش اعتماد به نفس افراد می‌شود. بوی بد دهان ممکن است نشانه یک بیماری باشد.
این مسئول در رابطه با ارزیابی هالیتوز، تصریح کرد: در برخورد با بوی بد دهان، اولین کار تعیین این نکته است که آیا بوی بد فقط توسط بیمار احساس می‌شود یا آنکه توسط پزشک با دیگران نیز قابل تشخیص است. چنانچه وجود بو توسط پزشک یا فرد دیگری غیر از بیمار تایید نشود مشکل روانی در کار است و می‌تواند حتی دلالت بر بیماری‌های روانی جدی چون اسکیزوفرنی باشد.
حسن‌زاده با اشاره به اینکه بسیاری از بیماران به دلیل عادت کردن به بوی بد دهان خود از آن بی‌خبرند، بیان کرد: بسیاری از بیماران به‌دلیل پدیده عادت کردن، از بوی بد دهان خود بی‌خبرند و توسط یک خانواده یا دوست از آن آگاه می‌شوند. اگر بو برای پزشک آشکار نباشد به چند روش می‌توان احتمال آگاهی از آن را افزایش داد.
وی ادامه داد: پزشک می‌تواند در کنار بیمار بایستد و با برگه‌ای جریان هوای بازدم بیمار را به سمت خود منحرف کند یا اینکه از بیمار بخواهد ابتدا با بینی بسته از راه دهان و سپس با دهان بسته از راه بینی تنفس کند. اگر فقط بازدم دهانی بدبو بود بیشتر علل دهانی مدنظر است و در غیر این صورت باید به فکر علل ناشی از بینی، ریه یا علل سیستمیک بود. در هر حال معاینه دقیق دهان، دندان‌ها یا بینی و حلق لازم است، زیرا این‌ها شایع‌ترین محل‌های ایجادکننده هالیتوز به‌شمار می‌رود.
این مسئول در رابطه با عوامل متعدد ایجادکننده هالیتوز، اظهار کرد: عوامل متعدد ایجادکننده بوی بد دهان را به دو دسته، علل داخل دهانی و خارج دهانی می‌توان تقسیم کرد. علل داخل دهانی، بیشتر موارد را شامل می‌شود. پوسیدگی‌های وسیع، دندان‌های عفونی و چرکی و دندان‌های نامنظم باعث گیر و تجمع مواد غذایی، خروج ترشحات چرکی و ایجاد بوی بد دهان می‌شود.
رئیس واحد سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان در ادامه افزود: التهاب و بیماری‌های پیشرفته لثه‌ها و جرم‌های دندانی نیز می‌تواند در ایجاد مزه و بوی بد دهان نقش داشته باشد. خشکی دهان و کاهش بزاق، ترمیم‌های غلط و قدیمی و دندان‌های مصنوعی نامناسب نیز در ایجاد بوی بد دهان دخالت دارد.
وی در رابطه با علل خارج دهانی، افزود: علل خارج دهانی متنوع‌تر از داخل دهانی بوده و موارد کم‌تری را شامل می‌شود، اولین علل خارج دهانی شامل بیماری‌های دستگاه تنفسی مانند سینوزیت‌ها، ترشحات پشت بینی، برونشیت‌ها و لوزه سوم بوده، دومین علل نیز بیماری‌های دستگاه گوارشی، خالی بودن معده، التهاب و ورم معده و مصرف غذاهای بودار مانند سیر، پیاز، مشروبات الکلی و داروها است.
این مسئول با اشاره به علل دیگر خارج دهانی بوی بد دهان، تصریح کرد: سومین علت خارج دهانی، اختلالات غدد مترشحه داخلی (در زمان بارداری، بلوغ و ...) و بیماری‌هایی نظیر دیابت بوده، چهارمین علل خارج دهانی بوی بد دهان نیز شامل سن و جنس است که با افزایش سن خصوصا در سالمندان و زنان بیشتر دیده می‌شود و از علل خارج دهانی می‌توان به افزایش اسیداوریک در خون، استعمال دخانیات، مسمومیت‌ها، کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین "ث"، بیماری‌های کبد و کلیه و برخی سرطان‌ها اشاره کرد.
حسن‌زاده در رابطه با درمان بوی بد دهان، بیان کرد: اولین راه درمان بوی بد دهان، شناسایی عوامل دهانی ایجادکننده بوی بد و رفع آن‌ها نظیر تعویض پرکردگی‌ها، روکش‌ها و دندان‌های مصنوعی نامناسب بسیار حائز اهمیت است. دومین راه درمان، رعایت بهداشت فردی و بهداشت دهان و دندان مانند استفاده صحیح از مسواک، نخ دندان و زبان پاک‌کن الزامی بوده، سومین راه درمان، هالیتوز ناشی از خشکی دهان نیز به هر دلیلی که باشد با مرطوب کردن دهان بهبود می‌یابد که این کار می‌تواند به کمک جرعه‌های مکرر آب و جویدن آدامس‌های بدون قند انجام شود.
رئیس واحد سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان در رابطه با سایر راه‌های درمان هالیتوز، خاطرنشان کرد: چهارمین راه درمان هالیتوز، استفاده از دهان‌شویه‌ها هم ممکن است باعث کاهش بوی بد دهان شود که در این مورد دهان‌شویه‌های حاوی "کلرهگزیدین" مفید گزارش شده است و پنجمین راه درمان بوی بد دهان، اثر رژیم‌های درمانی مختلف در از بین بردن عفونت "هلیکوباکترپیلوری" نیز ثبت شده و پیشنهاد می‌شود در بیمارانی که علتی برای بوی بد دهان در آن‌ها یافت نشود یک دوره درمانی تجویز شود و در صورتی که تاثیر علت خارج دهانی بوی بد دهان باقی ماند، جهت درمان به متخصص مربوطه ارجاع داده شود.
