آفتابنیوز : آفتاب: یک کارشناس مشهور منع تکثیر هستهای با اشاره به این که «بحران اتمی ایران اکنون به مرحله حیاتی رسیده» تاکید کرد اگر گزینههای «تحریم» و «دیپلماسی» موفق نباشد باید منتظر روی کار آمدن گزینههایی همچون حمله نظامی بود. این کارشناس در عین حال یادآور شد با آن که جهان غرب به دنبال تشدید تحریمهای ایران است اما گروه 1+5 همچنان در مورد تحریمهای تهران اختلاف دارد و به اجماع نرسیده است.
«گری سیمور» در مقالهای که موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک آن را به چاپ رسانده ابتدا به طرح این سوال میپردازد که تاکنون چه پیشرفتهایی در روند حل دیپلماتیک مساله هستهای ایران ایجاد شده است. وی مینویسد: گروه 1+5 قطعنامههایی را در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رساندهاند که براساس آن تا زمانی که تهران با تعلیق برنامههایش موافقت نکرده، تحریمهای اقتصادی و سیاسی علیه این کشور اعمال میشود. از سوی دیگر ایران همچنان از پذیرش تعلیق امتناع میکند. به این ترتیب هیچ گشایشی در حل مساله هستهای ایران ایجاد نشده است و طرفین هیچ نشانهای دال بر عقبنشینی از مواضع خود نشان ندادهاند و تشدید مباحث میان طرفین قطعی به نظر میرسد.
سیمور در بخش دیگری از مقاله خود با اشاره به نگرانیهای متقابل ایران و غرب در مورد پذیرفتن دیدگاههای یکدیگر مینویسد: ایرانیها میترسند اگر پیششرط تعلیق غنیسازی را بپذیرند، گروه 1+5 به هر دلیلی مذاکرات را متوقف کرده و تهدید کنند که اگر مجددا فعالیتهای هستهایاش را آغاز کند با تحریمهای شدید روبرو خواهد شد. دیپلماتهای ایرانی میگویند اگر گروه 1+5 تولید صنعتی اروانیوم غنی شده در ایران را بپذیرد میتوانند تعلیق موقت را بپذیرند. در مقابل غربیها این پیشنهاد ایران را نمیپذیرند، آنها میگویند تعلیق باید قبل از شروع مذاکرات صورت بگیرد.
سیمور در ادامه میافزاید: در حالی که نشانهای از موفقیت دیپلماتیک در حل مساله هستهای ایران دیده نمیشود فشارها بر هر دو طرف افزایش یافته است و غربیها به دنبال تشدید تحریمها هستند. اما مساله این جاست که گروه 1+5 به طور کامل در مورد تحریمها به اجماع نرسیده است. از یک طرف اعضاء این گروه همگی به تهدیدهای ناشی از دستیابی ایران به سلاح اتمی آگاهند و از سوی دیگر امیدوارند با حل دیپلماتیک مساله از تیره شدن روابط خود با تهران ممانعت به عمل آورند.
به ادعای این کارشناس در جبهه ایرانیها نیز مساله مهم این است که افزایش تحریمها به تقویت موضع مخالفان محمود احمدینژاد منجر خواهد شد. در این صورت ممکن است محافظهکاران عملگرا در ایران بتوانند دولت را متقاعد کنند که با پذیرفتن تعلیق موقت شرایط جدیدی را برای مذاکره ایجاد کنند.
سیمور در پایان به طرح این مساله میپردازد که اگر معلوم شود ایران در ادامه مسیر غنیسازی مصمم است، در این صورت تفاوتهای گروه 1+5 کم رنگ خواهد شد و آمریکا میتواند گزینه نظامی را به عنوان تنها راهحل ممانعت از دستیابی ایران به سلاح اتمی روی میز قرار دهد. و اگر ایران از آستانه هستهای بگذرد و ابزارهای دیپلماتیک در متقاعد کردن ایران به تعلیق غنیسازی ناموفق عمل کند، گزینه نظامی علیرغم خطرات و تاثیرات مخرب آن در دستورکار جامعه بینالملل قرار خواهد گرفت.