با یک جستوجوی ساده در اینترنت، دهها صفحه با عنوانهایی چون «تخصصیترین مرکز مشاوره تحصیلی کشور»، «بهترین مشاور انگیزشی کنکور» یا «پرافتخارترین مؤسسه آموزشی ایران» دیده میشود؛ صفحاتی که اغلب بدون منبع و روش علمی، تنها بر پایهٔ تبلیغ و سلیقه نوشته شدهاند.
نکتهٔ مشترک بیشتر این فهرستها روشن است: نویسندهٔ مقاله همان کسی است که نامش در رتبهٔ اول آن فهرست قرار گرفته است.
در برخی وبسایتها، افرادی با عنوان «تحلیلگر کنکور» ظاهر میشوند تا در نقش ناظر بیطرف، دیگران را نقد کنند. اما در پایان مقاله، نام همان نویسنده یا مؤسسه بهعنوان «پیشنهاد برتر» درج میشود. این روش، ظاهری تحلیلی دارد اما در واقع نوعی بازاریابی پنهان است که بهجای کمک به انتخاب آگاهانه، اعتماد مخاطب را تضعیف میکند.
کارشناسان آموزش معتقدند؛ فقدان نهاد ناظر و مرجع دادهمحور در این حوزه، باعث شده مفهوم «بهترین مشاور کنکور» در ایران بیشتر رنگ و بوی رقابت تبلیغاتی بگیرد تا ارزیابی علمی.
در این فضای پرادعا، یک پژوهش دادهمحور مسیر متفاوتی را در پیش گرفته است. پژوهشی که نه توسط مؤسسات تبلیغاتی، بلکه در یک رسانهٔ مستقل آموزشی با نام سایت درس ما انجام شده است؛ رسانهای که خود خدمات مشاوره ارائه نمیدهد و صرفاً به تحلیل دادههای واقعی میپردازد.
این مطالعه بر اساس تجربهٔ بیش از ۳۲۰۰ رتبهبرتر کنکور سراسری بین سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۴ طراحی شده و شاخصی علمی با نام CIS (Consultant Impact Score) را معرفی کرده است. در این مدل، عملکرد مشاوران بر اساس پنج بُعد کلیدی سنجیده میشود:
اثرگذاری ادراکشده، نتیجهٔ واقعی شاگردان، رضایت، ماندگاری اخلاقی و سهم مستقیم در موفقیت تحصیلی.
بر اساس دادههای این مطالعه، ۵۸ درصد از رتبهبرترهای بررسیشده از مشاور تحصیلی استفاده کردهاند و حدود ۷۰ درصد از آنها نقش مشاور خود را «بسیار مؤثر» توصیف کردهاند.
اما الگوی مشترک در میان مؤثرترین مشاوران، استفاده از رویکرد دادهمحور و دانش هوش مصنوعی است.
مشاورانی که تنها به برنامهٔ درسی بسنده نکردهاند؛ بلکه از تحلیل آزمون، سنجش رفتار مطالعه و بازخورد مستمر استفاده کردهاند، در شاخص CIS امتیاز بسیار بالاتری گرفتهاند. میانگین رضایت شاگردان این گروهها ۸۷ از ۱۰۰ ثبت شده است.

دادههای بهروزشده در وبسایت درس ما نشان میدهد چند مجموعه در رشتههای مختلف بیش از سایرین اعتماد شاگردان خود را جلب کرده و به عنوان بهترین مشاور کنکور شناخته شدهاند.
۱. مشاوران هوش مصنوعی اسمارت - مشاوره ترکیبی حضوری و آنلاین مبتنی بر هوش مصنوعی (زعفرانیه تهران).
۲. سیگنال اول - مشاورهٔ آنلاین با فناوری هوش مصنوعی.
۳. مهراب - مشاورهٔ حضوری و خصوصی سنتی یا همان تجربهمحور در شهرک غرب.
۱. مشاوران هوش مصنوعی اسمارت - مشاوره خصوصی ترکیبی (حضوری و آنلاین) در زعفرانیه تهران.
۲. مشاوران هوش مصنوعی سیگنال اول - مشاوره خصوصی آنلاین.
۳. مشاوران کنکور گزینه طلایی - جلسات حضوری فشرده در جردن تهران.
۱. حرف اول - مشاوره آنلاین و حضوری (الهیۀ تهران).
۲. جلال آل احمد - مشاوره حضوری در گیشای تهران.
۳. فصل نو - مشاورهٔ آنلاین با دسترسی گسترده اما ماندگاری کمتر.
۱. آیتانا - مشاوره خصوصی حضوری در نیاوران تهران.
۲. آرمیتاژ - مشاوره خصوصی حضوری در ونک تهران.
۳. آریتکس – مشاوره حضوری و خصوصی در سعادت آباد تهران
پژوهش سایت درس ما تصویری متفاوت از بازار مشاورهٔ کنکور ارائه میدهد:
در حالیکه بیشتر فهرستهای اینترنتی بر ادعا و تبلیغ استوارند، دادههای واقعی نشان میدهد مشاوران متخصص در هوش مصنوعی و دادهکاوی آموزشی در صدر رضایت داوطلبان قرار دارند.
برتری مجموعههای «اسمارت» و «سیگنال اول» در دو رشتهٔ اصلی (تجربی و ریاضی) بیانگر تغییر نسل در الگوی مشاوره تحصیلی و کنکور است؛ حرکتی از روشهای سنتی به سمت هوش مصنوعی و راهبری علمی یادگیری.
آنچه این پژوهش را متمایز میکند، نه معرفی چند نام خاص، بلکه ایجاد یک مرجع بیطرف برای شناخت واقعیت بازار کنکور ایران است. در نهایت، اگر بخواهیم بدانیم «بهترین مشاور کنکور» واقعاً چه کسی است، شاید پاسخ در یک جمله خلاصه شود: بهترین مشاور تحصیلی و کنکور ، کسی است که بر پایه دادههای واقعی انتخاب میشود نه صرفا ادعا.