آفتابنیوز : آفتاب: روزنامه «یواسآ تودی» گزارش داد ایران و لیبی توانستهاند با انتقال بخش اعظم تجارتشان به حوزه چین و انجام معاملاتشان با پولهای رایجی به غیر از دلار تاثیر تحریمهای جدید آمریکا را کاهش دهند. این روزنامه آمریکایی بر این مبنا به طرح این پرسش پرداخته که آمریکا تا چه اندازه میتواند برای تنبیه «کشورهای سرکش» از تحریمهای اقتصادی استفاده کند.
به نوشته روزنامه «یواسآ تودی» آمریکا علاوه بر تحریمهای شورای امنیت علیه برنامه هستهای ایران، دو بانک ایرانی را از استفاده از دلار محروم کرده و به خاطر امتناع تهران از پذیرش تعلیق غنیسازی به دنبال تصویب تحریمهای بیشتر در شورای امنیت است.
جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا ماه گذشته با هدف تحت فشار قرار دادن دولت سودان برای متوقف کردن قتلعام در منطقه دارفور، تحریمهای جدیدی علیه این کشور اعمال کرد. براساس این تحریمها شرکتهای نفتی سودانی نمیتوانند از سیستم مالی آمریکا استفاده کنند. واشنگتن امیداور است این تحریمها بتوانند اقتصاد سودان را متزلزل کنند.
این روزنامه آمریکایی میافزاید: افزایش رشد اقتصادی چین به این معنا است که ایران و سودان که هر دو از صادرکنندگان نفت هستند میتوانند شرکاء تجاری خود را در خارج از محدوده آمریکا و اروپا پیدا کنند. به علاوه افزایش اعتبار یورو به عنوان پول رایج، جانشین مناسبی برای دلار آمریکایی به وجود آورده است.
ریچارد هاس مدیر شورای روابط خارجی آمریکا میگوید: این تحریمها اگر چه باعث رنجش کشورهای مورد نظر میشود اما باعث بسته شدن دست آنها نمیشود. بنا به گفته وی برای موثر بودن این تحریمها باید گامهای جدیتری از سوی چین و سایر کشورها نیز برداشته شود.
اما آدام سوزبین، مدیر دفتر خزانهداری کنترل داراییهای خارجی آمریکا میگوید: آمریکا به اقداماتی که از سوی ایران و سودان برای کم کردن تاثیر تحریمها انجام شده توجه دارد. وی میگوید: با این حال تحریمها توانستهاند در محدود کردن فعالیتهای اقتصادی در هر دو کشور موفق عمل کنند.
جولیا نانی کارشناس اقتصادی میگوید: چین در سالهای اخیر، تجارت و سرمایهگذاری در این دو کشور را افزایش داده است. بنا به گفته وی، چین به عنوان مصرفکننده و واردکننده بزرگ انرژی به منابع تامین نیازهای انرژی خود توجه ویژهای دارد. بنا به گفته عبدالرحمن حمید وزیر سابق امور مالی سودان و مشاور اقتصادی دولت، شرکتهای چینی بازیگران بزرگی در بازار نفت سودان محسوب میشوند. براساس آمار صندوق بینالمللی پول نیز چین با بیش از ده میلیارد دلار سرانه تجارت با ایران از بزرگترین شرکای تجاری این کشور محسوب میشود.
بر همین اساس مقامات آمریکایی از جمله کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه این کشور و آندرو ناتسیوس نماینده آمریکا در دارفور، از چین خواستهاند میزان تجارت خود با ایران و سودان را کاهش دهد. بنا به نوشته این روزنامه، اسرائیل و برخی ایالتهای آمریکا نیز صندوقهای بازنشستگی را از انجام معامله با ایران و سودان باز داشتهاند. با این حال کارشناسان اقتصادی معتقدند شرکتهای دولتی چینی با وجود داشتن سهامداران خارجی به میزان زیادی تحت کنترل پکن بوده و از آسیبپذیری کمتری در مقابل فشارهای خارجی برخوردارند.
این روزنامه آمریکایی میافزاید: ایران علاوه بر چین معاملات خود با هند را نیز افزایش داده است. مورلی داورا، وزیر گاز و نفت هند اخیرا گفته است کشورش مایل است علیرغم فشارهای واشنگتن خط لوله 7 میلیارد دلاری گاز از طریق پاکستان به هند را راهاندازی کند. در مقابل این اقدامات، حامیان اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران معتقدند برای مهار برنامه هستهای این کشور دنیا باید مسئولیتپذیری بیشتری داشته باشد. سالای مریدور، سفیر اسرائیل در آمریکا میگوید: باید کارهای بیشتری برای متقاعد کردن هند و چین جهت قطع روابط اقتصادیشان با ایران صورت بگیرد. بنا به گفته وی بهترین سناریو این خواهد بود که هر کس در دنیا خود را در مقابل این مساله مسئول بداند.
کنت مورس، کارشناس نفت میگوید: ایران اکنون حدود 60 درصد از درآمد نفتی خود را از پولهای رایجی به غیر از دلار به دست میآورد. سعید لیلاز نیز میگوید: تحریمهای اعمال شده به طور کامل غیر موثر نبودهاند، اما این تحریمها بیشتر باعث بالا رفتن هزینه معاملات تاجران با دنیای خارج شده است.
در عین حال سوزبین از مقامات وزارت خزانهداری آمریکا میگوید: معاملات نفت و گاز ایران و سودان در نتیجه تحریمها به میزان چشمگیری، کاهش یافته است و این دو کشور هنوز هم به دنبال انجام معاملاتشان با دلار هستند. بنا به گفته وی اقدامات تهاجمی بیشتری برای پاسخگویی به تهدیدهای هستهای ایران و قتلعام در دارفور لازم است و همه کشورها باید هزینه ناشی از مقابله با ایران و سودان را بپردازند.