آفتابنیوز : آفتاب: پیشرفتهای هستهای ایران باعث شده تا طرح تعلیق کامل اعتبار گذشته خود را از دست بدهد. در همین راستا کارشناسان معتقدند ایران با استفاده از این امتیاز میتواند انعطافپذیری بیشتری در حل مساله هستهایاش نشان داده و با اعتمادسازی تاثیر تحریمهای هدفدار شورای امنیت را خنثی کند.
«کاوه افراسیابی» کارشناس حوزه ایران، با اشاره به این مساله میگوید: کمی انعطافپذیری از سوی ایران میتواند منافع قابل توجهی را نصیب این کشور کند. به گزارش آسیا تایمز، افراسیابی در مقالهای که با همین موضوع به چاپ رسانده با اشاره به سردرگمی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، موضعگیری مدیران این آژانس در خصوص برنامه هستهای ایران را تحت تاثیر قدرتهای بزرگ توصیف میکند. آشکارترین مدرک نیز تغییر لحن محمد البرادعی مدیرکل آژانس در هفتههای اخیر است. وی پس از انتشار آخرین گزارش خود در مورد فعالیتهای هستهای ایران اعلام کرد زمان درخواست تعلیق کامل برنامه هستهای این کشور گذشته است و اکنون باید به راهحلهای دیگر فکر کرد.
اما در نشست اخیر شورای حکام، البرادعی با تغییر لحن آشکار، پیشرفتهای هستهای ایران را نگران کننده و سرآغازی برای مواجهه میان تهران و غرب توصیف کرد. البته افراسیابی معتقد است این مساله بدان معنی نیست که ایران با گزینه موسوم به «تایم اوت» مخالفت کند. بلکه همان طور که جواد وعیدی معاون لاریجانی در دیدار با معاون سولانا گفت: تهران باید آماده استقبال از «منطق جدید» در مذاکرات مربوط به برنامه هستهایاش باشد. وعیدی گفته بود، طرح تعلیق قدیمی شده و ایران از طرحهای جدید بدون پیششرط تعلیق استقبال میکند. بنابراین تهران باید علاقمندی خود را به طرح گزینههای دیگر نشان دهد.
از جمله این گزینهها میتوان به تعلیق موقت (مثلا سه ماه) غنیسازی اورانیوم اشاره کرد. طرح این گزینه باعث متوقف شدن هرچند موقت تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل میشود. ضمن اینکه ابتکار ایران در اعتمادسازی میتواند در خارج کردن پرونده برنامه هستهای ایران از شورای امنیت نیز کارساز باشد. به علاوه اجرای این راهکار فرصت لازم را برای تحقیق در مورد راهحلهای طولانی مدت نیز فراهم میکند.
گزینه دیگر، تعلیق طولانی مدت (مثلا شش ماه) است که به ایران اجازه میدهد، سانتریفیوژهایش را بدون غنیسازی واقعی روشن نگه دارد. این اقدام میتواند بخش دیگری از اعتمادسازی ایران در جریان حل مساله هستهایاش باشد.
گزینه دیگر میتواند نوعی حرکت آرام از سوی ایران باشد. بدین معنا که ایران از نصب سانتریفیوژهای بیشتر خودداری کرده و در عین حال همکاری خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را افزایش داده و به سوالات باقیمانده در مورد برنامه هستهایاش پاسخ دهد.
بنا به نوشته نویسنده کتاب «برنامه هستهای ایران: واقعیتها در مقابل افسانه»، طرح این گزینهها در شرایطی است که ایران توانسته به پیشرفتهای قابل توجهی در حل مساله هستهایاش دست یابد. اوج این پیشرفت در اظهارنظر افرادی چون البرادعی، سولانا و دیگران قابل مشاهده است که معتقدند توقف کامل برنامه هستهای ایران غیرممکن است.
وی میافزاید: استفاده از این پیشرفتها نیازمند افزایش انعطافپذیری ایران در مورد حل مساله هستهایاش است. بنا به نوشته افراسیابی در ماه عسل روابط آمریکا و اتحادیه اروپا، سیاست ایران در راستای تفرقهافکنی میان این دو جبهه در عمل بازدهی نخواهد داشت. ضمن آن که با قرار گرفتن روسیه و چین در ردیف حامیان اعمال تحریم علیه ایران، توجه تهران به رهیافت جدید در حل مساله هستهایاش ضروری است.