آفتابنیوز : آفتاب: دکتر «فرشاد مومنی» رییس مؤسسه دین و اقتصاد با اشاره به استناد دولت به آمارهای صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی در مقابل انتقاد اقتصاددانان، این سؤال را مطرح کرد که آیا استراتژی اقتصادی دولت در برابر خارجیها تغییر کرده است؟
این پرسش مؤمنی که از اقتصاددانان مدافع الگوهای بومی اقتصادی است، از آنجا اهمیت مییابد که تشکلهای همسو با رییسجمهوری و چهرههای همفکر اقتصادی دولت نظیر احمد توکلی در دوران فعالیت دولتهای خاتمی و هاشمی، آنان را به پیگیری سیاستهای صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی متهم میکردند و انتقادات شدیدی را از این زاویه علیه دولتهای گذشته مطرح کرده بودند.حال در پی نامه چهرههای شاخص اقتصادی کشور به احمدینژاد، اتفاقی افتاده که مؤمنی در گفتوگو با خبرنگار سیاسی آفتاب آن را چنین توصیف کرده است: برخی از رسانههای حامی دولت در واکنش به نامه 57 اقتصاددان، ناگهان به گزارش صندوق بینالمللی پول استناد کردند و گفتند که این صندوق عملکرد اقتصادی دولت ما را تایید میکند.
وی ادامه داد: من نمیدانم دولت نهم استراتژی تبلیغاتی و نگرش اقتصادی خود را با نظام اقتصادی بینالمللی مانند صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی تغییر داده یا خیر؟ اما یک نکته جالب وجود دارد و آن این که صندوق بینالمللی پول در تازهترین گزارش خود در سال 2007 به نام «دورنمای اقتصاد منطقهای: خاورمیانه و آسیای مرکزی» با تکیه بر آمارهای بینالمللی اظهار داشته که در سال گذشته، ایران بالغ بر 64 میلیارد و 800 میلیون دلار واردات داشته است.
مومنی اضافه کرد: متاسفانه مسئولان اقتصادی و سیاسی دولت نهم که گزارش قبلی صندوق بینالمللی پول را با شیفتگی در معرض قضاوت افکار عمومی گذاشتند، کوچکترین اشارهای به این گزارش نکردند.
به گفته وی، اگر این رقم صحت داشته باشد، به خوبی میتوان دریافت بخشهای مولد اقتصاد ایران فشارهای بسیار فراتر از آن چه ما تاکنون تصور میکردیم در سال گذشته متحمل شده است.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: بر این اساس میتوان انتظار داشت که آمارهای دولت در مورد خلق فرصتهای شغلی با تردیدهای جدیتری هم روبرو شود.
وی در ادامه این گفتوگو درباره دلایل تحقق نیافتن وعدههای سفرهای استانی دولت تاکید کرد: از منظر نظام تصمیمگیری و طرز تلقیهای اقتصادی دولت به نظر میرسد که این سفرها کمک کار توسعه کشور نخواهد بود و حتی میتواند اقتصاد ملی را با چالشهای جدیدی روبرو کند.
اظهارات مؤمنی در پی آن مطرح میشود که در گزارش روز یکشنبه کمیسیون اقتصادی مجلس که در خصوص سوال نمایندگان درباره نتیجه مصوبات سفرهای استانی دولت منتشر شد، آمده بود: «طبق بررسیهای به عمل آمده، درصد کمی از وعدههای سفرهای استانی تحقق یافته است». استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: ما در شرایط شکوفایی درآمدهای نفتی، به طور طبیعی در معرض افزایش چشمگیر توقعات از سوی مردم هستیم و اگر این توقعات مصرفی از طریق سفرهای استانی دامن زده شود، کشور را میتواند تا آستانه بحران بسیار پیچیده پیش ببرد.
وی در توضیح دلایل این موضوع گفت: به لحاظ تئوریک ما با یک پدیده پارادوکسیکال روبرو میشویم که یکوجه آن این است که در اکثریت قاطع شواهد تجربی، مشاهده شده با شکوفایی درآمدهای نفتی، واردات افزایش چشمگیری پیدا میکند و بخشهای مولد مقهور فعالیتهای سوداگرانه و غیر مولد میشوند.
مومنی تاکید کرد: به این ترتیب از یک طرف توانایی بخشهای مولد برای پاسخگویی به انتظارات مصرفی، با چالش روبرو میشود و از طرف دیگر به طور طبیعی با افزایش درآمدهای نفتی، گرایشهای مصرفی افزایش مییابد.
به اعتقاد رییس مؤسسه دین و اقتصاد، این سفرها با دامن زدن به انتظارات مصرفی غیرمتعارف و بالا بردن انتظارات در شرایطی که بخشهای مولد با چالشهای جدید روبرو شدهاند، مسائل اقتصادی ایجاد شده حتی میتواند پتانسیل تبدیل شدن به مسائل سیاسی و اجتماعی پیدا کند. وی افزود: در هر حال دولتی که از یک طرف، خود به تب انتظارات دامن میزند و از طرف دیگر با این حجم از واردات که در هر سطحی بیسابقه است، آنچه صندوق بینالمللی اعلام کرده نشان دهنده آن است که ما به رکوردهای بیسابقهای در زمینه واردات دست یافتهایم. در چنین شرایطی، با ایجاد کوچکترین تزلزل در درآمدهای نفتی کشور، ما از یک طرف با جامعهای روبرو خواهیم بود که گرایشهای مصرفی تا مرز انفجار تشدید شده و از طرف دیگر بخشهای مولد آن حتی تواناییهای سنتی خود را ندارند و بدون تردید در چنین شرایطی ما با چالشهای جدیتر از گذشته روبرو خواهیم بود.