کرونا و مشکل اجاره‌نشین‌ها/ مستأجرانی که نمی‌توانند خانه پیدا کنند

از خیابان‌های شهر عبور کردم. پیاده رو‌هایی که اگرچه چراغ‌های قرمز رنگ آژانس‌های املاکش، آن جا را روشن‌تر کرده بودند، امّا در شرایط کنونی چراغ معامله‌های این آژانس‌های املاک در این روز‌های کرونایی، رو به خاموشی است. آژانس‌های املاکی که معامله‌های کاری آن‌ها در لابه لای پرونده هایشان یا خاک خورده و یا پشت درب‌های بسته مانده‌اند.

وارد یکی از این آژانس‌های املاک شدم که در قلب تهران قرار داشت. دو نفر در آن جا نشسته و هردویشان آنقدر غرق در گوشی‌های همراه خود شده بودند که متوجه حضور من نشدند.

از وضعیت این روز‌های بازار املاک پرسیدم که یکی از آن‌ها با خنده‌ای معنادار گفت: " خودتون دارید می‌بینید. توی این شب عید، کرونا خیلی روی بازار تاثیر گذاشته و بازار ملک رو واقعا فلج کرده. ما الان یه ماهه هیچ معامله‌ای انجام ندادیم. نه صاحب ملکی نه مستاجری حاضر نمیشه هیچ معامله خونه‌ای ببنده. "

وی ادامه داد: "خیلی از مستاجرا، از ترس کرونا حاضر نمیشن برای بازدید منزل برن. از طرف دیگه، هیچ کدوم از صابخونه‌ها هم اجازه بازدید ملک به مستاجرا رو نمیدن. اون عده ایم که سَرِ سالشون رسیده مدام از این موضوع گلایه دارن که توی این بلاتکلیفی چی کار باید بکنن؟! "

این مدیر آژانس املاک افزود: " برای این که این بنده خدا‌ها توی این شب عیدی آواره نشن وُ استرس بی خانمانی نداشته باشن از صابخونه هاشون که بیشترشون از مشتری‌های قدیمی مون هستن مهلت می‌گیریم تا ببینیم اوضاع چی میشه."

از آن جا خارج شدم و به آژانس املاک دیگری که همسایه آژانس قبلی است، رفتم. پشت درب آن، دو متن با این مضمون نوشته بود: " از رهن و اجاره ملک‌های با قیمت نامتعارف نسبت به منطقه معذوریم. "

" تمدید قرارداد اجاره رایگان

به منظور کمک به مستاجرین عزیز در شرایط بد اقتصادی این واحد صنفی اقدام به تمدید قرارداد‌های رهن و اجاره می‌نماید. "

وارد آن جا شدم. مدیریت آن روبروی درب ورودی و دیگر کارکنانش در سمت چپ او نشسته بودند و زن وشوهری مستاصل که برای اجاره کردن منزل آمده بودند با مدیریت آن جا گفتگو می‌کردند.

پس از اتمام صحبت هایشان، از مدیریت، در خصوص وضعیت کنونی بازار رهن و اجاره املاک پرسیدم که گفت: " شرایط خوبی نیست. الان این دوتا بنده خدا برای اجاره منزل اومدن، اما با شماره ثبت شده هرکدوم از مالکا تماس می‌گیرم هیچ کدومشون حاضر نمیشن حتی به مستاجرا اجازه بازدید از منزل بدن چه برسه بخوان بهشون خونه‌ای رو رهن یا اجاره بدن. نمیدونم قراره چه اتفاقی بیفته، اما واقعا حال بازار املاک به خاطر این ویروس کرونا خوب نیست. "

زن و مرد جوان با همان نگرانی خاصی که در چهره شان کاملا مشهود بود در ادامه صحبت‌های مدیریت آژانس املاک گفتند: " توی این شرایط، دولت باید یه فکری به حالِ ما مستاجرا هم که سر سال ِ خونه هامون رسیده بکنه. باید حداقلش توی این مدت که کرونا اومده به مالکا گفته بشه به ما مستاجرا مهلت چند ماهه بدن یا اجازه بدن برای دیدن خونه بریم. یعنی یه قانون نمی‌تونن بذارن؟! تکلیف ما توی این شب عیدی چیه؟! هرجا میریم با درِ بسته روبرو میشیم. "

کرونا؛ ویروسی که نه تنها به حوزه وزارت و بهداشت و درمان کشور بلکه به حوزه هایی، چون اقتصادی، اجتماعی و... نیز آسیب جدی وارد کرده است؛ به طوری که حالِ املاک به عنوان یکی از اصناف پرتقاضای دیروز و راکد امروز و مستاجران آن خوب نیست و این افراد با مشکلات متعددی روبرو شده اند.

این موضوع تا جایی پیش رفته است که در این روز‌ها شاهد آژانس‌های املاک خلوت و مشتریان بلاتکلیف بیشتری نسبت به حتی چند ماه گذشته هستیم و از طرفی، اگر همان اندک شمار جا به جایی منزل هم در سطح شهر‌ها وجود داشته باشد، نیرو‌های خدماتی وارد منازل می‌شوند که این باعث گسترش هرچه بیشتر انتقال ویروس کرونا می‌شود.

حسام عقبایی، نائب رئیس اول اتحادیه املاک در گفتگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص کاهش آمار جا به جایی املاک بدلیل شیوع ویروس کرونا اظهار کرد: با جدی شدن ویروس کرونا، این یک امر طبیعی و عقلایی است که با کاهش معامله‌ها در بازار املاک روبرو شویم و در واقع، این اتفاق باید می‌افتاد چرا که سلامت مردم از هر چیز دیگری بالاتر است. از این رو، هم مستاجران و هم فروشندگان حساسیت بالایی به منازل خود پیدا کرده اند تا جایی که اجازه ورود مراجعه کنندگان به منازل خود را نمی‌دهند و حق هم دارند چرا که باید هرچه را برای خود می‌پسندیم برای دیگران هم بپسندیم.

وی گفت: بسیاری از مردم در منازل خود، نوزادان، کهنسالان، افرد بیمار یا باردار دارند که حساسیت آن‌ها در این شرایط، به جا است، چون در حال حاضر در شرایط فوق العاده قرار داریم که متفاوت از شرایط عادی است. اگر روند کنونی معاملات اجاره مسکن با قبل از ورود کرونا یکی باشد این نشان می‌دهد که فرهنگ اجتماعی دارای ایراد است. در نتیجه کاهش جا به جایی و معاملات بازار مسکن در این شرایط، کار پسندیده‌ای است.

عقبایی با اشاره به کاهش جا به جایی منزل در اسفند ماه تصریح گفت: این موضوع صرفا مختص اسفندماه ۹۸ نیست و هرسال از بهمن ماه به بعد شاهد سیر نزولی جا به جایی منازل در کشور هستیم و به ندرت رهن و اجاره انجام می‌شود، چون اسفند ماه فصل جا به جایی نیست و این موضوع مختص الان نیست و در شرایط عادی هم، چنین است به این خاطر که اغلب جا به جایی‌ها در بازه خرداد تا شهریور ماه انجام می‌شود. در نتیجه، در حال حاضر، این موضوع، بحرانی را برای مردم به وجود نیاورده است به این دلیل که شاید تعداد محدودی از افراد قصد جا به جایی داشته باشند و در قیاس کلان هم نمی‌توان آن را در شرایط فعلی یک مشکل قلمداد کرد.

وی ادامه داد: موجرین و مستاجرین که در این ماه با چنین شرایطی روبرو هستند باید با یکدیگر توافق و تعامل کرده تا به موعد قرارداد خود اضافه کنند، چون سود و زیان برای هر دو طرف است. از این رو، قانون خاصی برای این موضوع وجود ندارد و در صورتی که از ماه اردیبهشت به بعد مشکل کرونا خاتمه پیدا نکند می‌تواند برای جا به جایی‌ها دغدغه مهمی باشد و در آن صورت، در مرحله اول دولت باید وارد عمل شود و سپس موجران و مستاجران باید با یکدیگر تعامل لازم را داشته باشند.