هرکسی که تا به حال کار میکس انجام داده باشد میداند که میکس کردن ترکهایی که به صورت جداگانه ضبط شده باشند آسانتر است. به همین خاطر بیشتر صدابرداران وقتی قرار است کار یک گروه موسیقی را ضبط کنند، ترجیح میدهند هر ساز و وکال را به صورت جداگانه ضبط کنند. اگر شما نوازندهی گیتار باشید مشکلی با این روش نخواهید داشت، اما نوازندگان بعضی از سازها با این روش به مشکل خواهند خورد.
مثلا یک خواننده یا آهنگساز را در نظر بگیرید. این افراد بیشتر اوقات در حین گیتار زدن آواز میخوانند و شما نمیتوانید ناگهان از آنها بخواهید که این دو کار را از هم تفکیک کنند و همان کیفیت اجرا را هم ارائه دهند.
به جای اینکه کار را برای این خوانندهها سخت کنید، بعضی وقتها لازم است اغماضهایی را در بخش ضبط کار داشته باشید تا بتوانید بهترین اجرای این افراد را ضبط کنید. سوال اینجاست که چطور باید هم وکال و هم گیتار که ممکن است گیتار الکتریک باشد را به صورت همزمان ضبط کرد آن هم بدون این که صدای ضبط شده غیر طبیعی شود؟ در ادامه ما چند ترفند را با شما به اشتراک میگذاریم.
۱- یک میکروفن مونو
سادهترین راه حل این است که از یک میکروفون استفاده کنید و بهترین نقطه را برای آن بیابید. این همان روشی است که در بسیاری از موزیکهای قدیمی استفاده شده است و اگر شما میخواهید یک حس کلاسیک به کارتان بدهید، استفاده از یک میکروفن میتواند گزینهی مناسبی باشد. قطعا پیدا کردن بهترین نقطه برای میکروفن کار چندان آسانی نخواهد بود پس باید خودتان را برای آزمون و خطا کردن آماده کنید.
با یک میکروفون، احتمالا بهتر باشد میکروفن را نزدیک دهان خواننده قرار دهید تا روی اجرای وکال تاکید شود. در این حالت گیتار در فضای میکس کمی دور به نظر خواهد رسید (نسبت به دیگر روشهایی که در ادامه بیان خواهیم کرد). با این حال برای ساخت یک دمو یا ساخت یک ترک با حال و هوای اجرای زنده این تکنیک میتواند مناسب باشد.
۲- دو میکروفون مونو
اگر به کنترل بیشتری روی هر کدام از صداها نیاز دارید و نمیخواهید ضبط استریو انجام دهید، استفاده از دو میکروفن مونو راه حل مناسبی خواهد بود. این تکنیک به حالتهای مختلفی اجرا میشود، پس اجازه بدهید روی سه تکنیک پایهای تمرکز کنیم که با تغییر جزئی هر کدام از آنها شما میتوانید صدای ایده آل مد نظرتان را پیدا کنید.
اولین تکنیک، استفاده از یک میکروفن داینامیک روی وکال و یک میکروفن کاندنسر برای گیتار آکوستیک است. ضبط کردن وکال با یک میکروفن داینامیک شاید برای تمام ژانرها ایده آل نباشد، اما برای سبکهایی مانند، راک که بیشتر خوانندهها وکالشان را با میکروفنهای داینامیک ضبط میکنند، این روش یک ترک وکال ایزوله را در اختیار شما خواهد گذاشت. البته میتوانید همین میکروفن داینامیک را هم روی گیتار استفاده کنید و ببینید چه نتیجهای میدهد. صدای گیتار در این صورت شاید به خودی خود آنچنان خوب نشود، اما گاهی اوقات اگر میکس کلیتر را در نظر بگیرید، یک میکروفن داینامیک برای گیتار آکوستیک همان چیزیست که به دنبالش هستید.
دومین تکنیک استفاده از دو میکروفن کاردیود یا هایپر کاردیود کاندنسر است.
میکروفنهای کاندنسر با دیافراگم کوچک برای اجرای این تکنیک مناسب هستند، چرا که این میکروفنها پاسخگویی خارج از محور خوبی دارند، اما بعضی وقتها یک میکروفن کاندنسر با دیافراگم بزرگ صدای بهتری را برای وکال به شما ارائه میدهد. قراردهی میکروفن در این تکنیک بر حسب هر خواننده و هر قطعهای که ضبط میکنید متفاوت خواهد بود، پس برای این تکنیک هم شما باید آزمون و خطاهایی را انجام دهید تا برای هر دو میکروفون یک پوزیشن ایده آل پیدا کنید. بعضی از مهندسان صدا ترجیح میدهند دو میکروفن را دقیقا کنار یکدیگر داشته باشند به طوری که هرکدام در خلاف جهت دیگری باشد. بعضی دیگر از صدابرداران ترجیح میدهند دو میکروفن را دور از یکدیگر قرار دهند. هرکدام از این روشها را که انتخاب کردید باید بدانید که مهمترین نکته این است که سر هر میکروفن باید به سمت سورس صدایی باشد که قرار است صدای آن را ضبط کنند و پشت میکروفون باید به سمت منبع صدایی باشد که قرار نیست صدای آن را ضبط کنند. استفاده از دو میکروفن کاندنسر در این سناریو تفکیک صدای آنچنانی به شما نمیدهد، اما اگر پوزیشن آنها را درست انتخاب کنید خواهید توانست یک صدای بالانس، بدون مقدار زیادی ناهنجاریهای خارج از محور داشته باشید.
سومین تکنیک این است که از دو میکروفن با الگوی پیکاپ figure ۸ استفاده کنید. از آنجایی که این میکروفونها معمولا null pointهای قوی دارند (یعنی صدایی که از اطراف به میکروفن برسند ریجکت میشوند) شما میتوانید از این null pointها حداکثر بهره را ببرید و null point میکروفن را به سمت صدایی که میخواهید ریجکت شود قرار دهید. در این روش میتوانید از میکروفنهای کاندنسر کاردیود هم استفاده کنید، اما میکروفنهای figure ۸ تفکیک صدای بیشتری را بین ترک وکال و نرک گیتار در اختیار شما خواهند گذاشت.
۳- یک میکروفن وکال + یک جفت استریو روی گیتار
اگر تنظیم نهایی شما قرار است خلوت باشد، بهتر است کاری کنید که گیتار آکوستیک فضای بیشتری را در میکس بگیرد. اینجاست که تکنیکهای ضبط استریوی گیتار آکوستیک به شما کمک خواهند کرد.
قرار دادن یک جفت میکروفن کاندنسر کاردیود (با فاصله از هم) روی گیتار نتیجهی خوبی خواهد داد، چرا که شما میتوانید میکروفنهای گیتار چپ و راست را به خوبی pan کنید و در عین حال میکروفن وکال را در مرکز قرار دهید. با این حال اگر گیتار تنها ساز میکس شماست، قرار دادن یک جفت میکروفن کاندنسر با فاصله از هم بعضی وقتها یک حس غیر بالانس بودن را در صدای کلی ایجاد میکند. اگر با چنین مشکلی مواجه شدید استفاده از یک ستاپ میکروفن استریوی XY یا ORTF صدای گیتاری متمرکزتر، اما کم حجمتر را در اختیار شما خواهد گذاشت.
۴- یک میکروفن وکال، یک جفت Mid – Side روی گیتار
یکی دیگر از گزینههای جذابی که میتوانید استفاده کنید، یک میکروفن برای وکال و یک جفت Mid – Side برای گیتار است.
جفت Mid – Side که روی گیتار استفاده میشود، کنترل بیشتری روی استریو ایمیج میکس به شما میدهد و تک میکروفنی که برا وکال کار گذاشته اید یک ترک وکال متمرکز را به شما میدهد که شما میتوانید آن را در مرکز میکس pan کنید.
این تکنیک میتواند انتخاب مناسبی باشد اگر نمیخواهید میکس تان خیلی واید باشد، اما در عین حال میخواهید کمی حالت استریو داشته باشید.
جمعبندی
استفاده از چندین میکروفن، داینامیکترین صدا را برای ضبط گیتار/وکال به شما میدهد، اما وقتی از چند میکروفن برای یک سورس صدا استفاده میکنید، مهم است که همیشه حواستان به تناسب phase، هم در هنگام ضبط و هم در هنگام میکس باشد. همیشه وقتی یک ضبط استریو انجام میدهید میکروفن هایتان را در حالت مونو چک کنید؛ در هنگام میکس هم این کار را انجام دهید. همچنین بد نیست هر میکروفن را روی یک ترک مجزا در نرم افزار آهنگسازی تان ضبط کنید تا در صورت لزوم بتوانید تغییرات کوچکی را روی timing انجام دهید و به این وسیله ارتباط phase بین ترکها را تصحیح کنید.
در آخر باید بگوییم که استفاده از میکروفن بیشتر یعنی کار بیشتر، اما اگر حوصلهی کافی برای پیدا کردن پوزیشن مناسب میکروفنها را دارید، استفاده از دو یا سه میکروفن صدای غنیتر و جذاب تری را به شما ارائه خواهد داد.