چشم‌پوشی مجلس انقلابی از اتهامات علیه بذرپاش؛ ماجرای ابهامات ریاست جدید دیوان محاسبات چیست؟

مجلس اصولگرای یازدهم، یکم مردادماه با انتخاب بذرپاش به ریاست دیوان محاسبات و علیرضا زاکانی برای ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس، پرونده آرایش سیاسی یکدست خود را همانند پیش‌بینی‌ها بست. با این حال انتخاب بذرپاش برای ریاست اصلی‌ترین بازوی نظارتی مجلس، با ابهاماتی روبه‌رو بوده که همچنان ادامه دارد. اگرچه اغلب انتخاب‌ها در این دوره از مجلس - از انتخاب اعضای کمیسیون‌ها گرفته تا هیات رئیسه آنها- بی‌حرف و حدیث نبوده اما انتخاب رئیس دیوان محاسبات یکی از پرحاشیه‌ترین سوژه‌ها بوده که این بار بیش از آنکه با انتقاد رقیبان اصلاح‌طلب روبه‌رو شود، سیل انتقاد اصولگرایان را روانه بهارستان کرده است. هرچند رای مجلسی‌ها، سند انتخاب بذرپاش ۴۰ ساله است اما هنوز این انتخاب در سایه ابهامات و اما و اگر‌ها قرار دارد و برخی چهره‌های اصولگرا ازجمله احمد توکلی و حتی بسیج دانشجویی سه دانشگاه، به انتقاد و اعتراض خود در این زمینه اصرار دارند.

با وجود تداوم انتقادات که در واقع به پیش از انتخاب بذرپاش در صحن علنی یعنی زمان اعلام نام او به‌عنوان یکی از نامزدهای تصدی این جایگاه بازمی‌گردد، هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، بازنگری در زمینه انتخاب بذرپاش را امکان‌پذیر نمی‌داند. گواه این مدعا اظهارات محمدحسین فرهنگی سخنگوی هیات رئیسه مجلس است که ضمن تایید برگزاری مراسم امروز (دوشنبه) تودیع و معارفه رئیس سابق و جدید دیوان محاسبات، درباره طرح برخی ابهامات در مورد سوابق و مستندات مهرداد بذرپاش و احتمال بررسی مجدد آن در مجلس تاکید کرد که «از نظر آیین‌نامه داخلی مجلس راهی برای بررسی مجدد وجود ندارد.»

ابهامات چیست؟

ماجرای ابهامات در موضوع نامزدی بذرپاش برای ریاست دیوان بیش از همه با نامه احمد توکلی به محمدباقر قالیباف جان گرفت. او در این نامه خواستار حذف نام بذرپاش از نامزدهای ریاست دیوان محاسبات کشور شد و پذیرش نامزدی بذرپاش را از اساس، غیرقانونی خواند. توکلی در این نامه تاکید کرده بود که اگر از کاندیداتوری بذرپاش برای ریاست دیوان جلوگیری نشود، «بدعت تازه‌ای پیدا می‌شود.» به تاکید این نماینده ادوار مجلس و رئیس سازمان دیده‌بان شفافیت و عدالت ایران، «پذیرش داوطلبی آقای بذرپاش در کمیته مجلس، بدون احراز شرایط قانونی بوده است.»

نخستین مساله‌ای که در زمینه ابهامات درباره بذرپاش مطرح شده، به تبصره ۱ ماده ۵۱ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس بازمی‌گردد که تصریح دارد: «داوطلب باید حداقل ۲۰ سال سابقه کار داشته باشد.»؛ شرطی که بذرباش آن را ندارد. بنا بر آنچه احمد توکلی در نامه خود به قالیباف نوشته بود، «سابقه کار مهرداد بذرپاش به ۱۷ سال هم نمی‌رسد.» نکته دیگر محتوای ماده ۱۰۵ قانون مدیریت خدمات کشوری است که سابقه خدمت را آن قسمت از خدمات کارمند می‌داند که در حالت اشتغال تمام‌وقت انجام شده باشد. تبصره ۳ ماده ۱۴۴ قانون استخدام کشوری نیز مضمونی مشابه دارد. بند پ ماده۱ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۴۷ قانون استخدام کشوری، منظور از خدمات تمام وقت را مشخص می‌کند. رای هیات‌عمومی دیوان عدالت اداری هم تاکید دارد که اشتغال غیررسمی در دستگاه‌های اجرایی تنها اگر تمام‌وقت باشد جزو سابقه خدمت محسوب می‌شود.

علاوه‌بر آنکه به تاکید توکلی، مهرداد بذرپاش ۱۷ سال سابقه کار دارد، او در نامه خود به قالیباف نوشته است: «وقتی برادرانه به آقای بذرپاش تذکر داده شد که جنابعالی ۲۰ سال سابقه کار ندارید و سابقه تراشی نیز در شأن شما نیست و مصلحت آن است که داوطلب نشوید تا اعتراضات برانگیخته نشود، گفت که من در سال ۱۳۷۸ در تاسیس فلان پژوهشگاه نقش مهمی داشتم. و بعدا در بسیج دانشجویی سمت فرماندهی داشتم.» توکلی همچنین در ادامه نامه تذکر داده که «سابقه کار در عرف و متون حقوقی معنای روشنی دارد که رکن آن بیمه شدن در مشمولان قانون کار است و غیر آن؛ و داشتن حکم استخدامی در مشمولان قوانین استخدامی دولتی است. البته کسر حق بیمه، در سازمان امور اداری و استخدامی کشور هم ملاک محاسبه سابقه خدمت است. در حالی که برای بسیجیان چنین امتیازی مطلقا در نظر گرفته نشده است. قانون، فرماندهی در بسیج دانشجویی و هر تشکل دانشجویی دیگر را اشتغال نمی‌شمارد و تنها برای جبران زحمات دانشجو کسر خدمت سربازی دارد.» البته این انتقادات مورد توجه مجلس و ریاست آن قرار نگرفت و بذرپاش نه‌تنها به‌عنوان نامزد ریاست دیوان معرفی شد، بلکه رای نمایندگان را نیز به‌دست آورد و به کرسی ریاست دیوان محاسبات رسید. با این حال رای ۱۵۸ نماینده به بذرپاش هم پایانی بر ماجرای او نشد؛ او خود وقتی در صدد برآمد تا به دفاع از خود در برابر این جنجال‌ها بپردازد، در توییتی به رد آنچه درباره سوابق او گفته شد، پرداخت و نوشت: «به عزیزان بسیجی و تمامی فعالان جنبش دانشجویی اطمینان می‌دهم هیچ‌یک از فعالیت‌های تشکیلاتی‌ام را به‌عنوان سابقه کاری به مجلس ارائه نداده‌ام. بنده از سال ۷۹ تا نیمه ۸۲ در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف مشغول به‌کار بوده و افتخار همکاری با شهید مصطفی احمدی‌روشن را داشتم.»

در ادامه این ماجرا، حامیان ریاست بذرپاش بر دیوان محاسبات دست به‌کار شدند و در توییتر نامه‌ای از «پژوهشکده سامانه‌های هوشمند صنعتی شهید رضایی» منتشر کردند تا فعالیت او را به‌عنوان معاون آموزشی این پژوهشگاه بین سال‌های ۷۹ تا ۸۲ تایید کنند. غافل از آنکه این نامه خود به جنجالی جدید تبدیل شد؛ گروهی دیگر از کاربران توییتر از بدون مهر بودن این نامه و فقدان مخاطب در متن آن نوشتند. همچنین پایگاه خبری دیده‌بان ایرانیان نامه منتشر شده را از اساس زیرسوال برد و نوشت: «طبق آگهی تاسیس؛ این موسسه، سال ۱۳۹۲ ثبت و تاسیس شده است.»

توضیح مجلس درباره فرآیند انتخاب

دیروز اما دو نفر از مجلس درصدد برآمدند که به توضیح فرآیند انتخاب بذرپاش بپردازند. یکی از این دو، علیرضا شهبازی رئیس کمیته دیوان محاسبات مجلس است که در نامه‌ای، با استناد به بندهای قانونی، نوشت: «در کمیته دیوان محاسبات درخصوص واژه «سابقه کار» که در متن قانون آیین‌نامه درج شده است بحث و تبادل‌نظر انجام شد. نهایتا این نتیجه حاصل شد که «سابقه کار» متفاوت از «سابقه بیمه تامین اجتماعی» یا «صندوق بازنشستگی کشوری» یا حتی «سابقه استخدام رسمی در دستگاه‌های اجرایی» است.»

او حتی در این نامه به این مثال متوسل شده که «سابقه سربازی به‌عنوان سابقه بیمه تامین اجتماعی محاسبه می‌شود و حتی در سنوات بازنشستگی لحاظ می‌شود، اما معمولا سربازی به‌عنوان دو سال «سابقه کار» منظور نمی‌شود.»

رئیس کمیته دیوان محاسبات مجلس حتی تاکید کرد که «درخصوص مهرداد بذرپاش و لطف‌الله فروزنده به‌خاطر حساسیت‌های منتقدین، موضوع با دقت بیشتری مورد بررسی قرار گرفت تا «رعایت قانون آیین‌نامه داخلی» فدای مسائل سیاسی نشود.» به گفته شهبازی، «سوابق و‌ مدارک دارا بودن بیست سال سابقه کار مهرداد بذرپاش بررسی شد و تاییدیه ریاست وقت پژوهشکده‌ای که ایشان از سال ۱۳۷۹ در آنجا مشغول به کار بودند، مدنظر قرار گرفت و سابقه بیست سال کار ایشان طبق قانون آیین‌نامه داخلی، احراز شد.» از سوی دیگر، سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی نایب‌رئیس کمیسیون بودجه مجلس هم در نامه‌ای تاکید کرد که «مهرداد بذرپاش بیش از ۲۰ سال سابقه کاری دارد و مسوولیت بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف را به‌عنوان سوابق ۲۰ ساله احتساب نکرده‌ است.»

با این حال، بسیج دانشجویی سه دانشگاه شهید بهشتی، امیرکبیر و تهران به انتصاب بذرپاش به ریاست دیوان انتقاد دارند و در اکانت‌های خود در شبکه‌های اجتماعی به این انتصاب اعتراض کرده‌اند.این انتقادات اصولگرایانه در حالی ادامه دارد که مهرداد بذرپاش امروز در سایه ابهاماتی که همچنان در ذهن افکار عمومی ازجمله هم‌مسلکان اصولگرایش وجود دارد، ریاست اصلی‌ترین بازوی نظارتی مجلس شورای اسلامی را به دست می‌گیرد.

جلسه تودیع و معارفه مهرداد بذرپاش با حضور قالیباف