سرهنگ دوم «تاکامیچی شیروتا»، خلبان ژاپنی، میگوید کشورش از طریق هوا زیر فشار سنگینی قرار دارد. تحلیلگران میگویند این فشاری است که برخی دیگر از کشورها هم با آن دست به گریبانند. بیش از دو بار در روز، خلبانان جنگندههای ژاپنی صدای آژیری را از اتاقهای خود که در حالت آماده باش به سر میبرند میشنوند، به سرعت به سوی جتهای خود میدوند و فریادزنان آماده میشوند تا تهاجم یک پرنده ناشناس در فضای هوایی خود را رهگیری کنند. در سال مالی گذشته که در ماه مارس به پایان رسید، این اتفاق ۹۴۷ بار برای «نیروهای دفاع هوایی ژاپن» (JASDF) رخ داد.
«برا لندون» و «یوکو واکاتسوکی» در گزارش ۲۹ ژوئیه برای سی ان ان نوشتند، مقصر اصلی در بسیاری از این موارد، هواپیماهای جنگی نیروی هوایی ارتش آزادیبخش چین (PLAAF) است. خلبان شیروتا میگوید تعداد این تهاجمهای بالقوه هر روز در حال افزایش است. خلبان شیروتا میگوید: «تعداد تقابلها در برابر این تخلفات هوایی طی دهه گذشته به ویژه در منطقه هوایی جنوب غربی به سرعت افزایش یافته است». او در مصاحبه با سی. ان. ان گفت: «حدود ۷۰ درصد این تلاشها سالانه از سوی نیروهای دفاع هوایی ژاپن در این منطقه انجام میگیرد».
منطقه هوایی جنوب غربی شامل جزایر سنکاکو میشود که در چین به جزایر دیائو معروف است؛ گروهی از جزایر صخرهای و غیرمسکونی که تحت حاکمیت دولت ژاپن بود، اما چین آن را بهعنوان قلمرو خود میشناسد. این جزایر همچنین شامل اوکیناوا هم میشود که محل حضور پایگاه هوایی «کادنا»ی ایالاتمتحده است که بهعنوان «مرکز ثقل منطقه پاسیفیک» شناخته میشود و یکی از پایگاههای کلیدی آمریکا برای نبردهای آتی بر سر جزایر مورد مناقشه در دریای چین جنوبی است. وزارت دفاع ژاپن در ماه مارس نقشهای را منتشر کرد که مسیر پروازهای جنگندههای چینی و روسی را نشان میداد که خلبانان ژاپنی به سرعت برخاسته و آنها را رهگیری کردند. مسیر پرواز جنگندههای چینی با رنگ «قرمز» مشخص شده بود. حجم یا تراکم این پروازها باعث شده دریای چین جنوبی- بخشی از اقیانوس آرام میان چین و جزایر جنوبی ژاپن- به «دریای سرخ» شبیه شود.
به نوشته «لندون- واکاتسوکی» به نقل از وزارت دفاع ژاپن، هواپیماهای چینی ناقض حقوق بین الملل نیستند. از ۶۷۵ باری که جنگندههای ژاپنی هواپیماهای چینی را در سال گذشته دنبال کردند، هواپیماهای چینی حتی یکبار هم از مرز ۱۲ مایلی به رسمیت شناخته شده بین المللی عبور نکردند. حتی در آن زمان هم چین میگوید حضور نیروهایش در جزایر سنکاکو/ دیائو حضور بر اساس حق حاکمیتی اش است.
«ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، در ماه ژوئن گفت: «جزیره دیائو و جزایر وابسته به آن قلمرو ذاتی چین هستند. چین مصمم است تا از استقلال ارضی اش محافظت کند». وزارت خارجه چین دیروز چهارشنبه ۸ مردادماه در پاسخی فکسی به سی. ان. ان گفت: «پرواز عادی هواپیماهای نظامی چینی مطابق با قوانین بین المللی و اقدامات بین المللی است و تهدیدی برای هیچ کشوری محسوب نمیشود». با این حال، ژاپن میگوید هواپیماهای چینی غالبا به منطقه شناسایی دفاع هوایی اش یعنی (ADIZ) تجاوز میکند که بسته به موقعیت مکانی میتواند در اندازه متفاوت باشد.
اداره حمل و نقل هوایی فدرال ایالاتمتحده، ADIZ را بهعنوان «منطقه مشخص شده از حریم هوایی بر فراز زمین یا آب» تعریف میکند «که در چارچوب آن یک کشور باید به شناسایی فوری و مثبت، مکان و کنترل ترافیک هوایی هواپیماها به نفع امنیت ملی خود بپردازد». شیروتا، فرمانده ۴۰ ساله اسکادران جنگنده تاکتیکی «JASDF ۲۰۴» در پایگاه هوایی «ناها» در اوکیناوا، خلبانان تحت امر خود را طی ۲۴ ساعت شبانه روز و ۳۶۵ روز سال در حالت آماده باش قرار داده تا همین کار را انجام دهند.
او میگوید: «نیروی دفاع هوایی تنها مجموعهای است که میتواند از قلمرو و فضای هوایی ژاپن محافظت کند». شیروتا میگوید، و با این وجود، هیچ حادثه مربوط به تبادل آتش میان هواپیماهای چینی با ما رخ نداده است، اما این کار همواره کار پر تنشی است. این خلبان ژاپنی میگوید: «ما در حالت تنش، همیشه روی زمین مراقب و آماده باش هستیم. همین وضعیت در زمانی که در آسمان هستیم هم مصداق دارد. همیشه انگیزه مان را بالا نگه میداریم، زیرا زمانی که در آسمان هستیم نمیدانیم چه رخ خواهد داد و چه خواهد شد. گاهی شاهدیم که آنها (هواپیماهای چینی) در حال ترک هستند و گاهی مجبوریم با آنها رو در رو شویم».
وقتی فشار روی خلبانان ژاپنی را در نظر میگیریم، خواهیم دید که آنها همواره آمادگی شان قابل توجه است. هیچ نیروی هوایی غربیای در مورد تعداد دفعات پروازی که جتهای جنگی ژاپنی در برابر هواپیماهای دشمن بالقوه به پرواز در میآیند به پای خلبانان ژاپنی نمیرسد. تعداد رهگیری ۲۷ کشور عضو ناتو از تعداد رهگیریهای ژاپن در سال گذشته کمتر بود.
سرهنگ دوم «مایکل واورزینیاک»، مدیر ارشد روابط عمومی فرماندهی هوایی متفقین در آلمان به سی ان ان گفت: «میتوانم به شما بگویم که در مدت ۱۲ ماه سال ۲۰۱۹، جتهای ناتو تقریبا ۴۳۰ بار برای شناسایی اشیای پرنده ناشناس که در داخل، نزدیک یا به سمت حریم هوایی ناتو پرواز میکردند به پرواز در آمده اند».
کاپیتان کامرون هیلیر، سخنگوی NORAD (فرماندهی شمالی ایالاتمتحده در کلرادو) گفت، در سراسر اقیانوس اطلس، جنگندههای آمریکایی و کانادایی تحت فرماندهی NORAD و فرماندهی دفاع هوایی آمریکای شمالی، از سال ۲۰۰۷ به طور متوسط فقط ۷ مورد رهگیری هواپیماهای روسی داشتهاند. در سالهایی که جنگندههای ایالاتمتحده و کانادا اصلا نیازی به چنین تلاشهایی نداشتند، ژاپن اصلا فرصت استراحت نداشتهاست.
با استفاده از همان چارچوب زمانی ۲۰۰۷ همچون NORAD، حتی در کمترین فعالیتهای سال ۲۰۰۹، ژاپن ۲۰۰ بار هواپیماهای جنگنده خود را به پرواز در آورد. «پیتر لایتون»، تحلیلگر و خلبان سابق نیروی هوایی سلطنتی استرالیا که هم اکنون با «موسسه گریفیت آسیا» فعالیت میکند، معتقد است فشاری که چین از طریق هوا به ژاپن وارد میکند بخشی از یک برنامه بزرگتر است. لایتون به سی ان ان گفت: «من فکر میکنم چین میخواهد JASDF را از حالت تعادل و واکنشی خارج کند، هواپیماها و خدمه هوایی را فرسوده سازد، فشارها را به صورت روزانه بر جزایر مورد مناقشه وارد آورد. هدف خسته و فرسوده کردن نیروهای هوایی اعم از خدمه و جنگندههای ژاپنی است».
لایتون در تفسیری که سال گذشته برای وبلاگ The Interpreter متعلق به موسسه Lowy استرالیا نوشت، توضیح داد که پرواز پرندههای چینی تا چه حد JASDF را خسته میکنند و چگونه چین منابع لازم برای فشار آوردن به ژاپن را برای محدود کردن آن انجام میدهد.
وی نوشت: «ناوگان JASDF با حدود ۲۱۵ فروند هواپیمای F-۱۵J بار این پروازها و واکنشها در رهگیری آسمانی را به دوش میکشد». او میگوید: «از سال ۲۰۱۶، JASDF غالبا چهار هواپیما را برای هر پرواز به آسمان میفرستد. این موجب استهلاک هواپیماها و خسته شدن نیروهای هوایی میشود». لایتون همچنین نوشت: «این تقابل روزانه بهتدریج باعث میشود ناوگان F-۱۵J از گردونه خارج شود. نگرانی این است که چین ۶ برابر بیشتر از جنگندههای JASDF، جنگنده دارد و میتواند هر زمان که مناسب بداند مزاحمتهای بیشتری را انجام دهد».
اکنون شرایط به گونهای است که تصمیم ناوگان هوایی ژاپن به تصمیم چینیها وابسته است. این چینیها هستند که تصمیم میگیرند چه زمانی هواپیماهای ژاپنی روی آرامش ببینند. از ۲۲ تا ۲۵ ژوئیه، جنگندههای ASDF برای مقابله با هواپیماهای مشکوک که به سمت حریم هوایی ژاپن بالای دریای ژاپن و دریای شرق چین حرکت میکردند، به پرواز در میآمدند. لیتون به سی ان ان میگوید که توکیو نمیتواند عقب نشینی کند یا کوتاه بیاید.
او میگوید: «ژاپنیها بر این باورند که باید هر زمان که لازم شد پاسخ دهند. در غیر این صورت ممکن است چنین تعبیر شود که به مالکیت ارضی خود تعهد چندانی ندارند». ژاپن در حال تدارک برنامههایی برای افزایش پاسخ و واکنشهای خود در مورد تهدیدات احتمالی چین است.