با توجه به پیشبینی منابع قابل توجه در بودجه سال جاری، برای کاستی از فشار اقتصادی بر مردم متاسفانه این منابع به صورت عادلانه توزیع نمیشود و بسیاری از این کالاها با وجود اینکه با ارز ترجیحی تامین شده اما با قیمت گزاف در بازار آزاد به فروش میرسد.
کالاهایی که اگرچه به گفته کارشناسان و فعالان بازار با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور شده، اما در نهایت با نرخ ارز بازار آزاد در اختیار مصرفکنندگان قرارگرفته است.
با این وجود، در مجلس یازدهم دوباره بحث توزیع کالای اساسی در قالب کوپن مطرح شده است.
این در حالی است که دولت با استناد به این موضوع که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی موجب گرانی کالاهای اساسی میشود، طی دو سال اخیر بیش از ۴۰ میلیارد دلار را به واردات این کالاها تخصیص داده و نکته اصلی این که مردم از این یارانه منتفع نشدهاند.
حال سوال اینجاست بازگشت کوپن به عرصه اقتصاد کشور می تواند بر معیشت مردم اثرگذار باشد؟
در این باره مهدی بشارتده سلوطی کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: کلمه کوپن خاطرات روزهای جنگ تحمیلی را برای آن نسلی که در آن شرایط با تمام وجود درک کرده بودند دوباره زنده می کند.
وی با اشاره به اینکه یک سری تصویرسازی هایی از کوپن در ذهن مردم همانند تشکیل صف های طولانی ای ایجاد شده است، گفت: در هر خیابانی که رد میشدیم صف های طولانی را مشاهده می کردیم در حالیکه چنین حالتی، در کشور ما شکل خوبی ندارد.
این کارشناس تاکید کرد: متاسفانه از آن زمان تا الان که سال ها گذشته و سفره مردم کوچک و کوچکتر شده دوباره بحث کوپن به عرصه اقتصاد کشور مطرح می شود و امروز بسیاری از صاحبنظران روش توزیع کوپن را یک روش عادلانه برای توزیع کالاهای اساسی می دانند و جالب این است همین طرح از سال ۵۹ همزمان با شروع جنگ تحمیلی ایران و عراق نقاط مثبت و منفی بسیاری به همراه داشت و هدف این طرح این بود که اگر قرار است کالایی کمیاب یا گران شود به روش توزیع کوپنی در اختیار مردم قرار بگیرد.
بشارتده سلوطی با بیان اینکه کالابرگ ها ۲ کارکرد اصلی دارند، گفت: اول اینکه اگر دولت بخواهد ارز دولتی ای را برای وارد کردن کالای اساسی در نظر بگیرد نباید به گونه ای باشد که وقتی ارز دولتی به دست وارد کننده می رسد به صورت ارز آزاد در بین مردم توزیع شود.
وی کارکرد دوم آن را بحث توزیع درست آن دانست و گفت: در شرایط بحرانی محصولی که با کیفیت است باید به دست مردم برسد و در این شرایط قیمت اهمیتی نداشته باشد و مسئله اصلی آن فقط بحث دسترسی کالا به دست مصرف کننده باشد.
کوپن در کشور کاملا ناکارآمد است
بشارتده سلوطی معتقد است که کوپن به لحاظ یارانه ای بودنش در کشور ما کاملا ناکارآمد است چراکه کالا برگ یا همان بحث توزیع یارانه ای یک نظام پیچیده ای بوده و این پیچیدگی ها نیز در شبکه توزیع هم اثر گذار خواهد بود.
این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: کوپن خودش در کشور ما فساد ایجاد می کند به دلیل اینکه کالاهایی که از گمرک وارد کشور شود و به دست مصرف کننده برسد در طی این مراحل قطعا شیطنت هایی را در پی خواهد داشت.
بازگشت کوپن، به بازار سیگنال منفی می دهد
بشارتده سلوطی با اشاره به اینکه مطرح شدن بحث بازگشت کالابرگ ها در کشور، خودش به بازار سیگنال منفی می دهد، گفت: بازگشت کوپن به نوعی عمده فروش یا وارد کننده را ترغیب کرده که کالاهای خود را احتکار کند بنابراین باید توجه داشته باشیم که اوضاع بد اقتصادی کشور ما تنها با کوپنی شدن حل نمی شود.
وی افزود: به عنوان مثال فردی با حقوق ۲ میلیون و پانصد هزار تومان در تهران بخواهد کالایی را خریداری کند با کوپنی شدن کالا نمی تواند درک درستی از وضعیت بد اقتصادی داشته باشد، مشکل بزرگ ما این است که دخل و خرج ما با هم هماهنگی ندارند بنابراین باید در سیستم توزیع کالا کار شود تا از ظرفیت ها غافل نشویم.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد که بازگشت کوپن به بحث حل مشکل، یک رویکرد ایدئولوژیک است و افرادی که این طرح را ارائه می دهند بجای اینکه راه حل مشکلات اقتصادی را در علم اقتصاد جستجو کنند صرفا در حوزه مدیریت دولتی به جیره بندی متمرکز می شوند.
متاسفانه در کشورمان سیستم زنجیره تامین نداریم
بشارتده سلوطی با اشاره به اینکه متاسفانه در کشورمان سیستم زنجیره تامین نداریم، تصریح کرد: اخیرا بنده در خصوص سیستم زنجیره تامین یک طرحی را ارائه کردم که از طریق سامانه اپلیکیشن معیار در اختیار رئیس مجلس قرار دادم، امیدوارم دوستان از این طرح استفاده کنند که این طرح می تواند به عنوان مسکن موقتی در اقتصاد کشور تزریق شود تا مشکلات توزیع کالا در کشور مرتفع شوند.