فردای ترور چه گذشت؟
رسانه‌های امریکایی مصاحبه‌های مختلفی با اشخاص برجسته مخالف نظام در خارج از کشور انجام دادند و «با شانتاژهای خبری این انفجار را نشان دهنده پایان عمر نظام تلقی می‌کردند، از سوی مصاحبه‌گران دائم این سؤال مطرح می‌شد که اکنون دو شخصیت برجسته از صحنه خارج شده‌اند، حال امور نظامی جمهوری اسلامی و نظام جمهوری اسلامی تا چند ماه دیگر دوام می‌آورد؟»
رسانه‌های دیگر مانند رادیوی صدای آلمان نیز این واقعه را در همین راستا ارزیابی و اعلام کرد: «هدف اصلی عاملین انفجار مرکز حزب جمهوری اسلامی یعنی به هلاکت رساندن یک‌باره کلیه رهبران این حزب تحقق نیافته بود و از این جهت می‌شد حساب کرد که عاملین سوء قصد گذشته کوشش خواهند کرد به هدف خود دست یابند.» رسانه‌های فرانسوی نیز به نقل از محافل سلطنت طلب سخن از نزدیکی ساعت آزادی ایران می‌زدند.
این مساله در بسیاری از رسانه‌های جهان به همین شکل بازتاب یافته بود و بسیاری آن را پایانی بر عمر نظام جمهوری اسلامی می‌دانستند، چنان‌که الاهرام نوشت:«کشته شدن رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر ایران در جریان انفجار بمب روز یک‌شنبه نشان داد که دولت پلیسی جدید شکست خورده است.» از طرف دیگر نیویورک تایمز در سرمقاله خود از تیتر «ایران، ایران را منفجر می‌کند» استفاده کرد و نوشت: «با مرگ آخرین رئیس جمهور نخست‌وزیر ایران در اثر بمب‌گذاری نام دو تن از پنج نفری که اسمشان در لیست مرگ بنی‌صدر جای داشت حذف می‌شود.»
در همین زمان در صبح روز نهم شهریور ماه امام خمینی در سخنرانی خود بیان کردند: «اینها یک اشتباه دارند و آن اینکه شناخت از اسلام و شناخت از ایمان و شناخت از ملت اسلامی ما ندارند، آنها گمان می‌کند که با ترور شخصیت‌ها، می‌توانند با این ملت مقابله کنند، و ندیدند و کور بودند که ببینند که در هر موقعی که ما شهید دادیم، ملت ما منسجم‌تر شد.»
در ادامه و به سرعت شوای موقت ریاست جمهوری متشکل از آیت‌الله عبدالکریم موسوی اردبیلی و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تشکیل شد. علی‌رغم اینکه شورای موقت ریاست جمهوری می‌بایست از سه عضو تشکیل می‌شد -که یکی از این افراد نخست وزیر یعنی شهید باهنر بود که ایشان به شهادت رسیده بودند- با تایید شورای نگهبان شورا تشکیل و تصمیمات آن جنبه قانونی پیدا کرد.
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود می‌نویسد که «سیاست امام این است که جای نیروهای از دست رفته سریعاً پر شود و پست‌ها فاقد مسئول نماند و لذا در همان ساعات اول، علی‌رغم داغداری و مصیبت اقدام می‌شود» از همین جهت از اولین اقدامات شورای موقت ریاست جمهوری معرفی نخست‌وزیر بود که در همین راستا آیت‌الله مهدوی کنی به عنوان نخست وزیر معرفی شد و به سرعت از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد گرفت و کابینه وی نیز به همین شکل در ادامه به سرعت تشکیل شد که به گفته آیت‌الله هاشمی رفسنجانی توافق در مورد کابینه، به ویژه وزیر کشور و سایر وزیران و تصویب و معرفی آن به مجلس به سرعت و ظرف یکی، دو ساعت انجام شد.
این اقدام سریع و تشکیل دولت به نوعی اظهار نظر خبرگزاری فرانسه در مورد «ایجاد خلایی در راس هرم قدرت اسلامی» را رد کرد و از طرف دیگر حضور مردم در مراسم تشییع شهدا را که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی از آن چنین روایت کرد: «رادیو لندن هم که همیشه حقایق را تحریف می‌کند مجبور می‌شود خیلی که دست کم بگیرد، بگوید که بیش از یک میلیون نفر جمعیت [شرکت کردند]» در برابر اظهار نظر روزنامه الاخبار قاهره قرار گرفت که بیان کرده بود: «بمب‌گذاری ثابت می‌کند که مردم ایران از مبارزه بر علیه قدرت آیت‌الله خمینی پشتیبانی می‌کنند.»
منبع: پیامدهای انفجار دفتر نخست‌وزیر در سال ۱۳۶۰، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
