آغاز جنجالی سال تحصیلی
بازگشایی مدارس در حالی از امروز در سراسر کشور آغاز شده که ۲۸ استان کشور در وضعیت قرمز و هشدار کرونایی قرار دارند و جامعه پزشکی و در راس آن سازمان نظام پزشکی، نسبت به آموزش حضوری دانش‌آموزان هشدار داده‌اند. این هشدارها پس از آشکار شدن تناقض میان اظهارات اخیر وزیر آموزش و پرورش مبنی‌بر اصل بودن آموزش حضوری در مدارس، با آنچه پیش‌تر در شیوه‌نامه ابلاغی این وزارتخانه برای بازگشایی مدارس آمده بود، شدت یافت و خبرهای غیررسمی از مخالفت والدین برای حضور دانش‌آموزان در مدارس حکایت دارد.
موعد بازگشایی مدارس در کشور - بر اساس اعلام ستاد ملی مبارزه با کرونا- فرارسید. امروز شنبه ۱۵ شهریورماه، مدارس ایران در حالی بازگشایی می‌شوند که بنابرآخرین گزارش رسمی وزارت بهداشت، ۲۸ استان کشور در وضعیت قرمز و هشدار قرار دارند و اوضاع در ۹۹ شهرستان نیز وخیم و قرمز است. گرچه بازگشایی مدارس به معنای حضور فیزیکی همه دانش‌آموزان در همه نقاط کشور نیست، اما نگرانی‌ها درباره تجمعات حداقلی دانش‌آموزان حتی در مناطق با ریسک کم نیز وجود دارد. بازگشایی مدارس علاوه بر آنکه موجی از نگرانی‌ها در میان والدین دانش‌آموزان به وجود آورده، انتقاد جدی سازمان نظام پزشکی را نیز در پی داشته است. نظام پزشکی در نامه‌ای از ستاد ملی مبارزه با کرونا خواسته برای حفظ جان میلیون‌ها دانش‌آموز، از بازگشایی مدارس جلوگیری کند.
در نامه عباس آقازاده، رئیس سازمان نظام پزشکی کشور بر این نکته تاکید شده که دستور وزیر آموزش و پرورش مبنی بر بازگشایی مدارس از ۱۵ شهریور، به منزله «به خطر انداختن جان میلیون‌ها دانش‌آموز و آموزگار و خانواده‌های ایشان و دخالت در کارشناسی تخصصی نحوه مقابله و مبارزه با بیماری از سوی مسوولان غیرمرتبط با امور بهداشتی» است که می‌تواند «در کمترین فاصله زمانی به یک فاجعه انسانی تبدیل شود.» در این میان خبرهای غیررسمی و شنیده‌ها حاکی از آن است که وزارت آموزش و پرورش از مدارس درخواست کرده برای جبران هزینه‌های احتمالی ناشی از آسیب‌های بیماری کرونا به دانش‌آموزان و خانواده هایشان، مدرسه و کادر آموزشی را بیمه مسوولیت مدنی کنند. از سوی دیگر، بسیاری از خانواده‌ها نیز به مدارس اعلام کرده‌اند که از راهی کردن فرزندانشان به مدارس برای آموزش حضوری اجتناب خواهند کرد.
این انتقادها در واقع پس از آن جدیت یافت که وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد که «در همه مدارس سراسر کشور اصل بر برگزاری حضوری است مگر اینکه رعایت پروتکل‌ها تحت هیچ شرایطی امکان‌پذیر نباشد.»
تناقض‌ها در بازگشایی مدارس
با این حال، در شرایطی که وزارت آموزش و پرورش بر حضوری بودن آموزش دانش‌آموزان تاکید دارد، اخبار دیگری از این وزارتخانه، خانواده‌ها، دانش‌آموزان و کادر آموزشی را در بلاتکلیفی قرار داده است. وزارت آموزش و پرورش از خانواده‌هایی که در مناطق زرد و قرمز هستند خواسته در چند روز آتی با مدرسه فرزندانشان در تماس باشند و از آنها کسب اطلاع کنند که در صورت گروه‌بندی، چگونه و چه روز‌هایی به مدرسه بروند. حتی علی باقرزاده رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش روز پنج‌شنبه از خانواده‌ها خواست که صبح امروز (شنبه) قبل از حرکت به سمت مدرسه، با معلم یا مدرسه فرزندشان تماس بگیرند و برای حضور یا عدم حضور فرزندشان در مدرسه کسب اطلاع کنند. از سوی دیگر اما وزیر آموزش و پرورش این موضوع را رد کرده و آن را غیرقابل اجرا می‌داند. او در برنامه «گفت‌وگوی ویژه خبری» گفت: «نمی‌شود که هر خانواده‌ای هر روز بپرسد در چه شرایطی هستیم و آیا امروز فرزندمان را به مدرسه بفرستیم یا نفرستیم.» همه این اظهارات متناقض از سوی مقامات وزارت آموزش و پرورش در حالی مطرح شده که در شیوه‌نامه ابلاغی این وزارتخانه اعلام شده بود که آموزش دانش‌آموزان در مناطق قرمز به‌طور کامل غیرحضوری، در مناطق زرد، نیمه حضوری و در مناطق سفید حضوری و عادی خواهد بود. با وجود این شیوه‌نامه ابلاغی، نه‌تنها وزیر آموزش و پرورش بر اصالت آموزش حضوری در مدارس سخن می‌گوید بلکه مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران نیز بر این موضوع تاکید کرده که اصل بر حضور دانش‌آموزان در مدارس است اما این حضور انعطاف‌پذیر است و دانش‌آموزان طبق برنامه مدارس می‌توانند در مدارس حضور یابند.
عبدالرضا فولادوند در حالی برنامه بازگشایی در تهران را این‌گونه تشریح کرده که بنابر آخرین گزارش رسمی وزارت بهداشت، تهران در راس استان‌های با وضعیت قرمز و وخیم کرونایی قرار دارد و بر اساس شیوه‌نامه ابلاغی وزارت آموزش و پرورش که پیش از این منتشر شده بود، آموزش در مناطق قرمز باید به‌صورت غیرحضوری باشد.
به این ترتیب اظهارات وزیر آموزش و پرورش و تاکید بر آموزش حضوری و مغایرت آن با شیوه‌نامه ابلاغی از یک سو و اظهارات مقامی دیگر از این وزارتخانه که از والدین می‌خواهد که برای راهی کردن فرزندانشان به مدارس، هر صبح وضعیت آموزش حضوری یا غیرحضوری را از مدرسه جویا شوند از سوی دیگر، موضوعی است که نه تنها خانواده‌ها را بلاتکلیف کرده بلکه بر نگرانی‌ها درباره مدیریت درست فضای آموزشی در دوران کرونا و رعایت پروتکل‌ها نیز افزوده است.
پاسخ وزیر آموزش و پرورش به انتقادات
با وجود همه این نگرانی‌ها اما وزیر آموزش و پرورش ضمن پاسخ به برخی انتقادات مطرح شده، تاکید کرد که مدارس کشور در تمام مناطق از ۱۵ شهریور دایر است. محسن حاجی‌میرزایی در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما، با بیان اینکه ما دو اولویت بسیار مهم داریم که هر تصمیمی تحت این دو اولویت است که اولی، سلامت است و هیچ تصمیمی نخواهیم گرفت، مگر اینکه سلامت در آن لحاظ شود و اولویت دوم، تداوم آموزش است، گفت: تجربیات دنیا را هم در این خصوص بررسی می‌کنیم؛ مدارس برخی کشورها از جمله مدارس کشورهای اروپا و آسیای جنوب شرقی از یک هفته قبل باز شده است و هیچ آموزشی هم جایگزین آموزش حضوری نخواهد بود بنابراین اولویت آموزش حضوری، اصل است.
جزئیات پروتکل‌ها در مدارس
حاجی میرزایی با تاکید بر اینکه باید همه مناطق را مناطق پرخطر دانست و رعایت پروتکل‌ها را در نظر گرفت، به برخی موارد مورد توجه در بازگشایی مدارس اشاره کرد. به گفته او، رعایت فاصله یک متر بین دانش‌آموزان در کلاس درس، عدم افزایش زمان کلاس درس بیشتر از ۳۵ دقیقه، توقف فعالیت‌های ورزشی و برنامه صبحگاهی مدارس، تفاوت در زمان تردد دانش‌آموزان به مدرسه، ضدعفونی مدارس و استفاده از ماسک توسط معلمان و دانش‌آموزان ازجمله پروتکل‌ها برای بازگشایی مدارس است.
وزیر آموزش و پرورش تاکید کرد که هر جا بتوانیم این پروتکل‌ها را رعایت کنیم، کلاس‌ها را دایر خواهیم کرد. او با اشاره به وضعیت تراکم مدارس و تعداد دانش‌آموزان گفت: ۶۲ درصد مدارس دارای جمعیت کمتر از ۱۰۰ نفر و ۴۰ درصد مدارس دارای جمعیت کمتر از ۵۰ دانش‌آموز هستند یعنی مانند شرایط عادی و روزهای طبیعی مدارس است و می‌توانند کلاس‌های درس را با رعایت پروتکل‌ها برگزار کنند. حاجی میرزایی افزود: ۳۸ درصد مدارس بالای ۱۰۰ دانش‌آموز دارند که متناسب با متراژ مدرسه و کلاس به شورای مدرسه اختیار دادیم که دانش‌آموزان را گروه‌بندی کنند و بر اساس آن به مدرسه بیایند. وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه بر این اساس همه مدارس را در ۱۵ شهریور باز می‌کنیم، گفت: مدارسی که امکان رعایت پروتکل هست، به شکل طبیعی هر روز دایر هستند و اگر کلاس پرجمعیت باشد، دو گروه می‌شوند که ۷، ۸ درصد کلاس‌ها خیلی پرجمعیت هستند و ممکن است سه گروه شوند. او درباره فعالیت سرویس مدارس هم گفت که فعالیت سرویس مدارس بر اساس پروتکل است؛ به‌عنوان مثال قبل و بعد از حضور دانش‌آموزان باید ضدعفونی شود. حاجی میرزایی درباره نگرانی خانواده‌ها از حضور فرزندانشان در مدارس نیز گفت: پروتکل‌ها سختگیرانه است؛ مثلا اگر در خانواده دانش‌آموزان، فردی مبتلا به کرونا شود نباید دانش‌آموز به مدرسه بیاید یا اگر دانش‌آموز نشانه سرماخوردگی دارد نباید در مدرسه حضور یابد. او ادامه داد: قرار نیست دانش‌آموزان در مدرسه بازی کنند و زنگ تفریح نیز دانش‌آموزان هر کلاس جدا جدا به حیاط می‌روند و همه با هم نمی‌روند؛ ضمن اینکه تاکید شده است که تهویه مدارس نظارت شود و پنجره‌ها باز باشد.
خداوند متعال به ما عقل عنایت فرموده که با استفاده از آن، به حرفهای مسخره یک عده آدم غیر مسول و بلاتکلیف و نادان توجه نکرده و سلامت و جان فرزندان و اعضاء خانواده را که وظیفه داریم از آن حفاظت کنیم را به خطر نیاندازیم. حتی اگر مدیریت و مسولیت پذیری و توانمندی ما در حد اروپایی که این آقا به آن اشاره می کند، بود.
در نتیجه واضح است که فرزندانمان را قربانی نکرده و در خانه حفظ می کنیم.