توصیه‌های یک استاد مشاوره درباره برخورد با قربانیان تجاوز
عمدتا افرادی که مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند به دلایل فرهنگی و عدم حمایت جامعه، این درد را مانند یک راز درون خود نگه می‌دارند و برای سال‌های طولانی مجبور به حمل آسیب‌های روحی عمیقی می‌شوند که طبیعتا فرد را دچار مشکلات مختلفی از جمله افسردگی، اقدام به خودکشی، بی‌میلی به ازدواج، اختلال در روابط زناشویی و ... می‌کند.
ذبیح‌اله عباسپور عضو هیات علمی گروه مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: تجاوز جنسی یکی از شدیدترین رفتارها و آزارهای جنسی است، زمانی‌که فردی بدون خواست و اراده دیگری به حریم فیزیکی وی نزدیک می‌شود، تجاوز انجام داده است. این پدیده در همه جای جهان رخ می‌دهد و به نظر می‌آید که در بیشتر موارد تجاوزهای جنسی، مردان به زنان تجاوز می‌کنند.
تاثیر فرهنگ جامعه در شیوع آسیب اجتماعی تجاوز
وی افزود: وقوع تجاوز جنسی ممکن است فراگیر باشد و در این زمینه، فرهنگ و جامعه در شیوع آن تاثیر بسزایی دارد. باید دید که در یک جامعه چه قوانین بازدارنده‌ای وجود دارد؟ به عنوان مثال در کشور ما اتوبوس‌های عمومی را به دو بخش خانم‌ها و آقایان تقسیم کرده‌اند که این عامل می‌تواند بازدارنده باشد و تماس فیزیکی بین زن و مرد را به حداقل برساند.
وی گفت: برای اینکه تجاوزهای جنسی در جامعه رخ ندهند باید بررسی کرد که قوانین جزایی برای شخص متجاوزگر چیست؟ برداشت مردم نسبت به این مساله چیست؟ جامعه برای رفع نیازهای عادی افراد چه امکاناتی در نظر گرفته است؟ رفع نشدن نیازهای طبیعی یک فرد ممکن است فرد را به سمت تجاوز سوق دهد اما یک شخص نباید برای رفع نیاز جنسی دست به تجاوز بزند. باید به این موضوع توجه کرد که بسیاری از جوانان به سن تجرد رسیده‌اند و ممکن است هیچ گاه ازدواج نکنند، بنابراین متولیان باید به این موضوع توجه کنند.
پنهان ماندن آسیب به دلیل حفظ آبرو
عضو هیات علمی گروه مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: هنجارهایی که به عنوان ارزش و بی‌ارزش در یک جامعه تعریف می‌شوند؛ مانند ناموس و آبرو می‌توانند در رفتارهای جنسی و تجاوزها تاثیرگذار باشند. بسیاری از تجاوزها توسط افراد نزدیک و خویشاوندان اتفاق می‌افتد اما به دلیل مساله آبروداری پوشیده شده و پنهان می‌ماند که این باعث تکرار تجاوز می‌شود و احتمالا این مساله خود می‌تواند انگیزه‌ای برای فرد متجاوزگر برای انجام تجاوزهای بعدی باشد.
نقش رسانه‌ها و آموزش و پرورش در این آسیب اجتماعی
عباسپور با اشاره به اهمیت آموزش افراد در کاهش تجاوز گفت: باید رسانه‌ها و آموزش و پرورش فرهنگ‌سازی کنند و به افراد در خصوص حق و حقوق، رفتار جنسی و آزارهای جنسی آموزش دهند. به عنوان مثال بسیاری ممکن است متلک انداختن به خانم‌ها در مکان‌های عمومی را بی‌اهمیت نشان دهند، درحالی‌که این خود نوعی آزار است.
دلایل روانشناختی تجاوز جنسی
وی با اشاره به دلایل وقوع تجاوزها بیان کرد: یکی از دلایل وقوع تجاوز جنسی، اختلالات شخصیتی افراد است. اختلالات شخصیتی، الگوهای عاطفی و رفتاری بسیار پایداری هستند که در روابط بین فردی خود را نشان می‌دهند؛ به عنوان مثال اختلال شخصیتی "ضداجتماعی"؛ افرادی که دارای این اختلال هستند اساسا با هنجارها و قواعد موجود در جامعه مشکل دارند و از آن‌ها پیروی نمی‌کنند. این افراد رفتارهای مطلوب جنسی نیز ندارند و با شیوه‌های مخصوص به خود ممکن است به حریم شخصی افراد تجاوز کنند. هم‌چنین ممکن است اشخاصی که اختلال دو قطبی دارند، مرتکب این رفتار شوند اما این مورد کاملا اثبات نشده است.
عضو هیات علمی گروه مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: یکی دیگر از اختلالات روانی که منجر به وقوع تجاوز می‌شود، اختلال در میل جنسی است؛ افرادی که اختلالات جنسی دارند ممکن است به صورت غیرعادی نیاز خود را رفع کنند. هم‌چنین افرادی که اعتیاد جنسی دارند، ممکن است دست به تجاوز جنسی بزنند. در خصوص افرادی که دارای اختلال سادیسم هستند نیز این احتمال وجود دارد که مرتکب تجاوز شوند. هم‌چنین افرادی که تجربه‌های دردناکی در گذشته داشته‌اند و در کودکی قربانی خشونت‌های جنسی شده‌اند ممکن است در آینده تبدیل به افرادی سوء‌استفاده‌گر شوند.
آسیب‌هایی که قربانیان تجاوز، سال‌ها با خود حمل می‌کنند
عباسپور با اشاره به آسیب‌هایی که به قربانی‌ها وارد می‌شود، گفت: نمی‌توان با قاطعیت گفت همه این افراد به صورت جدی آسیب می‌بینند اما در بیشتر مواقع قربانی‌ها آسیب می‌بینند. به عنوان مثال، زنانی که مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند دچار اضطراب و بعضا حتی حمله اضطراب بسیار شدید شده و در روابط خود با دیگران با مشکل مواجه می‌شوند. قربانی‌های تجاوز در روابط زناشویی با همسر خود دچار مشکل جدی می‌شوند و اگر در دوران مجردی مورد تجاوز قرار گیرند، ممکن است نسبت به ازدواج دید منفی پیدا کنند و میلی به ازدواج نداشته باشند. بسیاری از قربانی‌های تجاوز دچار افسردگی‌های بلندمدت می‌شوند و نسبت به جامعه، خانواده و مردان خصومت پیدا می‌کنند.
وی ادامه داد: در یک پژوهش علل خودکشی در حدود ۱۰۰ نفر بررسی شد که خودکشی این افراد ناموفق بوده، در این بررسی مشخص شد درصدی از این افراد که اقدام به خودکشی ناموفق کرده‌اند مورد تجاوز جنسی از طرف نزدیکان قرار گرفته‌اند و به دلیل حفظ آبرو، سکوت و خودکشی کرده‌اند. البته باید به این نکته اشاره کرد که همه افرادی که مورد تجاوز قرار می‌گیرند دچار آسیب‌های ذکر شده نمی‌شوند و واکنش به این پدیده به عوامل متفاوتی بستگی دارد اما بیشتر این افراد دچار آسیب‌های عاطفی می‌شوند.
برخی از آسیب‌های تجاوز قابل درمان است، اگر ...
عضو هیات علمی گروه مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه تجاوز در جوامع مختلف اتفاق می‌افتد اما اگر در جامعه قوانین جزایی، سیستم درمانی خوب و خانواده و جامعه حمایتگر وجود داشته باشد، برخی از آسیب‌ها قابل درمان هستند، عنوان کرد: متاسفانه افرادی که دچار آسیب می‌شوند بعضا ممکن است این اتفاق را مانند یک راز سال‌های سال با خود نگه دارند و وقتی فرد درد را درون خود نگه می‌دارد قطعا دچار اختلال در زندگی، روابط، تحصیل و... می‌شود. افشای تجاوز به جامعه کمک می‌کند، باعث نجات دیگر افراد می‌شود و می‌تواند پیشگیری کند.
عباسپور با بیان اینکه حمایت از افراد مورد تجاوز قرار گرفته باعث می‌شود که آسیب‌ها کمتر شوند، گفت: نمی‌توان گفت آسیب‌های ناشی از تجاوز کاملا مرتفع می‌شوند اما کمرنگ‌تر می‌شوند. این موضوع با فرهنگ یک جامعه و نحوه دید افراد جامعه به قربانی مرتبط است. اما اگر در جامعه‌ای تجاوز به صورت یک راز نگه داشته شود و مساله آبرو مطرح شود، قربانی باید سال‌ها این راز را درون خود نگه دارد و هیچ کس هم نمی‌تواند به او کمک کند.
