پژوهشگران "دانشگاه توهوکو" (Tohoku University) ژاپن برای نخستین بار شواهدی تجربی ارائه دادهاند که نشان میدهد چسبندگی سلولها به آنها کمک میکند تا طی فرآیند رشد، در بخشهای درست قرار بگیرند. به نظر میرسد نحوه چسبیدن سلولها به یکدیگر که با نام "چسبندگی سلول" (cell adhesion) شناخته میشود، ناشی از وجود پروتئینی باشد که به دلیل نقش خود در سیستم ایمنی بدن مشهور است.
مدتهاست که دانشمندان در بررسیهای خود مشاهده کردهاند برخی از سلولها که هنوز به عنوان سلولهای ویژه شناخته میشوند، به گونهای حرکت میکنند که باقی ماندن گروههای سلولی یک بافت خاص در کنار یکدیگر، تضمین شود.
در سال ۱۹۶۴، "مالکوم اشتاینبرگ" (Malcolm Steinberg)، زیستشناس آمریکایی به ارائه این نظریه پرداخت که سلولهایی با چسبندگی مشابه حرکت میکنند تا در تماس با یکدیگر قرار بگیرند و بدین ترتیب، میزان مصرف انرژی را به حداقل برسانند. آنها با این کار، ساختاری را تشکیل میدهند که از نظر ترمودینامیک، پایدار است.
"ارینا کوراناگا" (Erina Kuranaga)، سرپرست این پژوهش گفت: بسیاری از پژوهشهای نظری، بر اهمیت تفاوتهای موجود در چسبندگی سلولها برای جداسازی آنها و حفظ مرزهای میان آنها تاکید کردهاند اما این موضوع هنوز در بافتهای اپیتلیال حیوان زنده به اثبات نرسیده است. پژوهش ما برای نخستین بار نشان داد که مرتبسازی سلول، با تغییر در چسبندگی آن تنظیم میشود.
کوراناگا و گروهش، آزمایشهایی را روی شفیره مگس میوه انجام دادند و دریافتند که ژنی موسوم به "Toll-1"، نقش مهمی در فرآیند چسبندگی بر عهده دارد.
پژوهشهای بیشتر نشان داد که پروتئین Toll-1، عملکرد یک مولکول چسبنده را دارد و سلولهای مشابه را برای به هم چسبیدن تشویق میکند. این فرآیند، مرز میان دو قسمت را حفظ میکند و به اصلاح انحرافاتی میپردازد که هنگام تقسیم سلولی برای افزایش تعداد سلولها رخ میدهند.
جالب اینجاست که پروتئینهای "Toll" بیشتر به دلیل شناسایی عوامل مهاجم بیماریزا شناخته میشوند و در مورد فعالیت آنها ورای سیستم ایمنی، اطلاعات کمی وجود دارد. کوراناگا گفت: پژوهش ما، درک نقش غیر ایمنی پروتئینهای Toll را بهبود میبخشد.
این پژوهش، در مجله "Nature Communications" به چاپ رسید.